Γιατί τα ανθρώπινα δάχτυλα ζαρώνουν στο νερό
Πολλοί είχαν αναρωτηθεί, κανείς όμως δεν είχε εξηγήσει πειραματικά γιατί τα δάχτυλά μας ζαρώνουν όταν μουλιάσουν στο νερό. Βρετανική μελέτη δείχνει τώρα να επιβεβαιώνει μια παλιά θεωρία, σύμφωνα με την οποία το φαινόμενο μας βοηθά να πιάνουμε υγρά αντικείμενα.
Αντίθετα από ό,τι θα φανταζόταν κανείς, το δέρμα στα δάχτυλα δεν ζαρώνει επειδή απορροφά νερό. Ήδη από τη δεκαετία του 1930, οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι το φαινόμενο εξαφανίζεται σε ασθενείς στους οποίους έχουν καταρραφεί τα νεύρα των δακτύλων.
Διαπίστωσαν τελικά ότι το ζάρωμα έχει διαφορετική προέλευση, τη συστολή αιμοφόρων αγγείων κάτω από το δέρμα. Και το συμπέρασμα είναι ότι το ζάρωμα είναι μάλλον μια αντίδραση του νευρικού συστήματος, η οποία εξελίχθηκε στον άνθρωπο επειδή προσφέρει κάποιο πλεονέκτημα.
Ο Τομ Σμάλντερς, εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νιουκάσλ στη Βρετανία, ήθελε να εξετάσει το κατά πόσο το ζάρωμα των δακτύλων έχει κάποια πρακτική αξία που θα δικαιολογούσε την εξέλιξή του.
Ο Σμάλντερς και οι συνεργάτες του ζήτησαν από 20 εθελοντές να σηκώσουν και να μετακινήσουν βόλους και μολυβένια βάρη, ορισμένα από τα οποία ήταν βρεγμένα ενώ άλλα στεγνά.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι εθελοντές είχαν καλύτερη λαβή στα υγρά αντικείμενα αν τα δάχτυλά τους είχαν πρώτα μουλιάσει στο νερό για μισή ώρα. Όταν είχαν ζαρωμένα δάχτυλα, οι συμμετέχοντες έπιαναν και μετέφεραν τα υγρά αντικείμενα 12% ταχύτερα από ό,τι όταν τα χέρια τους ήταν στεγνά. Στην περίπτωση των στεγνών αντικειμένων, το πείραμα δεν έδειξε διαφορές ανάμεσα στα στεγνά και τα ζαρωμένα δάχτυλα.
Το συμπέρασμα είναι ότι το ζάρωμα των δακτύλων διευκολύνει ειδικά τον χειρισμό υγρών αντικειμένων, και ίσως μας βοηθούσε κάποτε να βρίσκουμε τροφή σε υγρά περιβάλλοντα, αναφέρουν οι ερευνητές στο Biology Letters, μια επιθεώρηση της βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας.
Πώς όμως λειτουργεί το φαινόμενο; Σύμφωνα με τον Σμάλντερς, τα αυλάκια που σχηματίζονται στα ακροδάχτυλα λειτουργούν ως κανάλια που διώχνουν μακριά το νερό και επιτρέπουν στο δέρμα να έρχεται σε καλύτερη επαφή με το αντικείμενο, ακριβώς όπως τα αυλάκια στα λάστιχα ενός αυτοκινήτου βελτιώνουν την πρόσφυση στο δρόμο.
Δεδομένου όμως ότι τα ζαρωμένα δάχτυλα δεν επηρεάζουν το πιάσιμο στεγνών αντικειμένων, το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί δεν μένουν μόνιμα ζαρωμένα, ακόμα και όταν είναι στεγνά.
Ο Δρ Σμάλντερς παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει με βεβαιότητα την απάντηση, έχει όμως κάποιες υποψίες: Το ζάρωμα «ίσως μειώνει την ευαισθησία των δακτύλων μας ή μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο βλαβών από τις επαφές μας με αντικείμενα» λέει ο ερευνητής.
Περαιτέρω μελέτες ίσως δείξουν στο μέλλον αν το φαινόμενο υπάρχει και σε άλλα ζώα -μέχρι σήμερα έχει παρατηρηθεί μόνο στους ανθρώπους και τους μακάκους.
