Ο μουσικός εκδότης και συνθέτης Diabelli δημοσίευσε πρόσκληση προς τους συντοπίτες του να δημιουργήσουν μια παραλλαγή πάνω σε ένα βαλς του. Ανάμεσα σε αυτούς που ανταποκρίθηκαν και έστειλαν ήταν οι Hummel, Cherny και ο μαθητής του οκτάχρονος Liszt, Schubert, Franz Xaver Wolfgang Mozart γιος του Mozart, Kreutzer, Moschless και για να ανέβουν οι πωλήσεις, ένας μη Βιεννέζος αλλά διάσημος πιανίστας και ματαιόδοξος συνθέτης (δεν παίζεται κανένα έργο του σήμερα) ο Kalkbrenner.
Λέγεται, χωρίς να είναι εξακριβωμένο, ότι στην αρχή ο Beethoven δεν ενδιαφέρθηκε αλλά ίσως η αμοιβή, ίσως η πρόκληση να δημιουργήσει πάνω σε ένα αδύναμο πρωτογενές υλικό τον οδήγησαν στην σύνθεση 33 παραλλαγών.
Αυτές απαιτούν διαφορετικές εκφραστικές και στιλιστικές δυνατότητες από τον εκτελεστή. Παραλλαγές ηρωικές (πρώτη) ή παραλλαγές largo molto espressivo (Variation 31).
Οι παραλλαγές χαρακτηρίστηκαν από τον Brendel σαν το σπουδαιότερο έργο για πιάνο. Σημειώνει ότι η παραλλαγή είναι αυτή που αποφασίζει τι έχει να της προσφέρει το θέμα αντί να επιβεβαιώνει την ανάδειξη του.
Πρόσφατα επανακυκλοφόρησαν οι Diabelli Variations από τον Rudolph Buchbinder σε DG.
(Ο Buchbinder είχε ηχογραφήσει τις παραλλαγές και το 1973 σε Teldec με περισσότερο υλικό από σύγχρονους του Beethoven)
Το cd επιγράφεται σαν The Diabelli Project. Tο ιδιαίτερο ενδιαφέρον του είναι ότι περιλαμβάνονται οι παραγγελίες του πιανίστα προς 11 συνθέτες να συνθέσουν παραλλαγές με μοναδικό κριτήριο ότι θα χρησιμοποιήσουν το ίδιο βαλς. 11 διαφορετικές προσεγγίσεις από συνθέτες διαφορετικής κουλτούρας , διαφορετικής καλλιτεχνικής καταγωγής. Αυστριακοί, Γάλοι, Ρώσοι, Κινέζοι, Γερμανοί, Βρετανοί, Αυστραλοί, Ιάπωνες πατάνε επάνω σε ένα έργο που ανήκει στην παγκόσμια κληρονομιά.
Οι συνθέτες είναι
Lera Auerbach (*1973), Brett Dean (*1961), Toshio Hosokawa (*1955), Christian Jost (*1963), Brad Lubman (*1962), Philippe Manoury (*1952), Max Richter (*1966), Rodion Shchedrin (*1932), Johannes Maria Staud (*1974), Tan Dun (*1957) and Jorg Widmann (*1973).
Έχουμε λόγου χάριν τόσο την προσέγγιση του Aυστριακού κλαρινετίστα- μαέστρου Jorg Widmann που η παραλλαγή του πότε μετατρέπεται σε βάλς του Strauss πότε θυμάται την arietta από την σονάτα Νο32 όσο και την υπέροχη ενδοστρεφή, ενδοσκοπική προσέγγιση του Ιάπωνα Toshio Hosokawa με τίτλο Verlust (απώλεια)
