Αναβάθμιση-Συντήρηση Musical Fidelity A-1 Anniversary
- Thread starter lemon
- Start date
- 3 March 2009
- 4,065
Ευχαριστώ και πάλι.
Απευθύνομαι προς όλη την κοινότητα αλλά ιδιαιτέρως προς το μέλος CD318 περί RC κυκλώματος - και αυτό γιατί ήταν ο πρώτος που το πρότεινε - καθώς προσπάθησα να βρω το θεωρητικό μέρος των RC κυκλωμάτων (με όχι ιδιαίτερη επιτυχία για αυτό που έψαχνα) είδα ότι γενικά τα RC κυκλώματα υλοποιούνται με έναν σχεδιασμό μη ηλεκτρολυτικών πυκνωτών και αντιστάσεων πάνω στο δευτερεύων, για παράδειγμα.
Εφόσον έχει ταυτοποιηθεί το θεωρητικό σχέδιο του τροφοδοτικού, παρατηρώ ότι μία ειδοποιος διαφορά του - από το θεωρητικό σχέδιο της διάταξης - είναι η προσθήκη του μη ηλεκτρολυτιικού πυκνωτή C32 πριν την ανόρθωση και των αντιστάσεων R1,R2/2W στο στάδιο εξομάλυνσης.
Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα υπάρχον RC κύκλωμα;
Γνωρίζετε κάποιον σύνδεσμο που τουλάχιστον να εξηγεί επαρκώς το θεωρητικό μέρος των RC κυκλωμάτων;
Απευθύνομαι προς όλη την κοινότητα αλλά ιδιαιτέρως προς το μέλος CD318 περί RC κυκλώματος - και αυτό γιατί ήταν ο πρώτος που το πρότεινε - καθώς προσπάθησα να βρω το θεωρητικό μέρος των RC κυκλωμάτων (με όχι ιδιαίτερη επιτυχία για αυτό που έψαχνα) είδα ότι γενικά τα RC κυκλώματα υλοποιούνται με έναν σχεδιασμό μη ηλεκτρολυτικών πυκνωτών και αντιστάσεων πάνω στο δευτερεύων, για παράδειγμα.
Εφόσον έχει ταυτοποιηθεί το θεωρητικό σχέδιο του τροφοδοτικού, παρατηρώ ότι μία ειδοποιος διαφορά του - από το θεωρητικό σχέδιο της διάταξης - είναι η προσθήκη του μη ηλεκτρολυτιικού πυκνωτή C32 πριν την ανόρθωση και των αντιστάσεων R1,R2/2W στο στάδιο εξομάλυνσης.
Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα υπάρχον RC κύκλωμα;
Γνωρίζετε κάποιον σύνδεσμο που τουλάχιστον να εξηγεί επαρκώς το θεωρητικό μέρος των RC κυκλωμάτων;
- 29 September 2006
- 3,142
In My Humble
Banned
R1, R2 κανουν εξωμαλυνση, τα πηνεια κανουν πολυ καλυτερη δουλεια αλλα κοστιζουν ποιο πολυ και πιανουν χωρο. Θελουν και αυτα αποσβεση δηλαδη περιπλεκονται ακομα ποιο πολυ τα πραγματα. Γιατι δεν βαζεις τον ενισχυτη μεσα σε μια καινουργια κουτα η να τον κανεις καλοκαιρινο και να εχεις μεγαλα ψυκτικα, πυκνωτες, πηνεια, φυσικα τοτε δεν θα ειναι σεξυ αλλα αυτο σε ενδιαφερει η ο καλος ηχος?
- 3 March 2009
- 4,065
Re: Απάντηση: Αναβάθμιση-Συντήρηση Musical Fidelity A-1 Anniversary
Χρησιμότατο και πολύ καλή κατεύθυνση ψαξίματος, να' σαι καλά.
CD318, θα έλεγα το "τερπνόν μετά του ωφελίμου" εφόσον δεν διαθέτω ειδικό χώρο μόνο για ακρόαση και ο Α1 βρίσκεται σε οικογενειακό σαλόνι, διαφορετικά ούτε χαμηλοπρόφιλους/υψηλής χωρητικότητας/επαρκής τάσεως θα έψαχνα και θα είχα λύσει αρκετά προβλήματα...
Χρησιμότατο και πολύ καλή κατεύθυνση ψαξίματος, να' σαι καλά.
CD318, θα έλεγα το "τερπνόν μετά του ωφελίμου" εφόσον δεν διαθέτω ειδικό χώρο μόνο για ακρόαση και ο Α1 βρίσκεται σε οικογενειακό σαλόνι, διαφορετικά ούτε χαμηλοπρόφιλους/υψηλής χωρητικότητας/επαρκής τάσεως θα έψαχνα και θα είχα λύσει αρκετά προβλήματα...
- 3 March 2009
- 4,065
Καλή Χρονιά σε όλους με 2010 diy κατασκευές...
Επαναφέρω μετά από καιρό αυτή τη συζήτηση, μιας και αποκτήσαμε κάποια μετρητικά που μας έδωσαν τη δυνατότητα να δούμε τις όποιες αλλαγές σε επίπεδο ηλεκτρικού σήματος.
Οφείλω να ευχαριστήσω δημόσια το μέλος Dinos, όπου αγόγγυστα με βοήθησε στην κατανόηση του θεωρητικού αλλά και πρακτικού μέρους της διαδικασίας μέτρησης επί του τροφοδοτικού.
Να ευχαριστήσω επίσης και τον μέντορά μου το μέλος kontr του οποίου του οφείλω το «μικρόβιο» της τωρινής μου ενασχόλησης με τον κόσμο των ηλεκτρονικών καθώς και όλα τα μέλη του avclub που μας μετέφεραν γνώση στη συζήτηση Οδηγό Μέτρησης Ήχου
Ας υπενθυμίσω στην κοινότητα τα στοιχεία που έχουμε:
Μετρήσεις επί του τροφοδοτικού έχουμε από τον ιστότοπο του Mark Hennessy ο οποίος μας δίνει το σχεδιάγραμμα του τροφοδοτικού ενός απλού Α1. Στο τροφοδοτικό του τα πράγματα είναι απλά ένας μετασχηματιστής μεσαίας λήψης γύρω στα 100VA, με τάση εξόδου 2Χ18Vac, DC τάση (στατική μέτρηση) 23.5V επί των C1 & C3 και 22.8V επί των C2 & C4 και κυμάτωση τροφοδοτικού (στατική μέτρηση) 0.8Vp-p επί των C1 & C3 & 0.25Vp-p επί των C2 & C4.
Η δεύτερη σειρά των πυκνωτών μαζί με την αντίσταση των 47Ohm λειτουργούν ως μία σταθερά χρόνου RC επί των πρώτων πυκνωτών εξομάλυνσης.
[FONT="]
[/FONT]
Στη 10η επετειακή έκδοση του Α1 η εταιρία αναφέρει ότι χρησιμοποίησε έναν μεγαλύτερο μετασχηματιστή και τροποποίησε ελαφρώς τη βασική σχεδίαση, με την προσθήκη bypass πυκνωτών πολυπροπυλενίου 1μF επί των πυκνωτών C1 & C3.
Για τις μετρήσεις μας χρησιμοποιήσαμε ένα πολύμετρο πάγκου Fluke45 με δυνατότητα να μετρά rms τιμές τάσης και να θέτει τάση αναφοράς σε επίπεδο dB (θα το δούμε σε επόμενες μετρήσεις), μια γεννήτρια συχνοτήτων Hameg HM8030-6 και έναν αναλογικό παλμογράφο Hameg HM605.
Στην αρχή έγιναν μετρήσεις επί της βασικής σχεδίασης του επετειακού ενισχυτή (εδώ και κάτι χρόνια η μόνη αλλαγή επί του τροφοδοτικού, ήταν οι πυκνωτές εξομάλυνσης (Philips 10000μF/40V έναντι εργοστασιακών Rubycon 10000μF/25V)
1. Στατική συμπεριφορά
α) Έλεγχος της τάσης τροφοδοσίας χωρίς σήμα στην είσοδο του ενισχυτή και χωρίς φορτίο στην έξοδο (η είσοδος του προενισχυτή βραχυκυκλωμένη).
β) Έλεγχος της τάσης μετά από άνοιγμα και κλείσιμο του τροφοδοτικού, χωρίς σήμα στην είσοδο και καθόλου φορτίο στην έξοδο (η είσοδος του προενισχυτή βραχυκυκλωμένη).
2) Δυναμική συμπεριφορά
α) Έλεγχος της κυμάτωσης της τροφοδοσίας σε ηρεμία, χωρίς σήμα στην είσοδο του ενισχυτή και χωρίς φορτίο στην έξοδο, (η είσοδος του προενισχυτή βραχυκυκλωμένη).
Παρατηρήθηκε μεγαλύτερη κυμάτωση από τον απλό Α1 που μέτρησε ο Hennessy, η οποία προφανώς δικαιολογείται εφόσον έχουμε διαφορετικό μετασχηματιστή με μεγαλύτερη έξοδο και σαφώς μεγαλύτερη κυμάτωση.
Η προσθήκη ή η αφαίρεση οποιαδήποτε bypass πυκνωτή μέχρι το 1μF δεν άλλαξε καθόλου το αποτέλεσμα της κυμάτωσης (είτε σε στατική μέτρηση είτε σε δυναμική όπως θα δούμε παρακάτω) – γεγονός που υποδηλώνει ότι η προσθήκη των bypass πολυπροπυλενίου, στους πρώτους πυκνωτές εξομάλυνσης, έγινε από τον κατασκευαστή με γνώμονα τη συμπεριφορά του τροφοδοτικού επί των εργοστασιακών πυκνωτών πρώτης τοποθέτησης (Rubycon 10000μF/25V) ενώ στους δοκιμαζόμενους Philips δεν είχαν καμία επίδραση.
συνεχίζεται με τη "Δυναμική συμπεριφορά"...
Επαναφέρω μετά από καιρό αυτή τη συζήτηση, μιας και αποκτήσαμε κάποια μετρητικά που μας έδωσαν τη δυνατότητα να δούμε τις όποιες αλλαγές σε επίπεδο ηλεκτρικού σήματος.
Οφείλω να ευχαριστήσω δημόσια το μέλος Dinos, όπου αγόγγυστα με βοήθησε στην κατανόηση του θεωρητικού αλλά και πρακτικού μέρους της διαδικασίας μέτρησης επί του τροφοδοτικού.
Να ευχαριστήσω επίσης και τον μέντορά μου το μέλος kontr του οποίου του οφείλω το «μικρόβιο» της τωρινής μου ενασχόλησης με τον κόσμο των ηλεκτρονικών καθώς και όλα τα μέλη του avclub που μας μετέφεραν γνώση στη συζήτηση Οδηγό Μέτρησης Ήχου
Ας υπενθυμίσω στην κοινότητα τα στοιχεία που έχουμε:
Μετρήσεις επί του τροφοδοτικού έχουμε από τον ιστότοπο του Mark Hennessy ο οποίος μας δίνει το σχεδιάγραμμα του τροφοδοτικού ενός απλού Α1. Στο τροφοδοτικό του τα πράγματα είναι απλά ένας μετασχηματιστής μεσαίας λήψης γύρω στα 100VA, με τάση εξόδου 2Χ18Vac, DC τάση (στατική μέτρηση) 23.5V επί των C1 & C3 και 22.8V επί των C2 & C4 και κυμάτωση τροφοδοτικού (στατική μέτρηση) 0.8Vp-p επί των C1 & C3 & 0.25Vp-p επί των C2 & C4.
Η δεύτερη σειρά των πυκνωτών μαζί με την αντίσταση των 47Ohm λειτουργούν ως μία σταθερά χρόνου RC επί των πρώτων πυκνωτών εξομάλυνσης.
[FONT="]
[/FONT]
Στη 10η επετειακή έκδοση του Α1 η εταιρία αναφέρει ότι χρησιμοποίησε έναν μεγαλύτερο μετασχηματιστή και τροποποίησε ελαφρώς τη βασική σχεδίαση, με την προσθήκη bypass πυκνωτών πολυπροπυλενίου 1μF επί των πυκνωτών C1 & C3.
Για τις μετρήσεις μας χρησιμοποιήσαμε ένα πολύμετρο πάγκου Fluke45 με δυνατότητα να μετρά rms τιμές τάσης και να θέτει τάση αναφοράς σε επίπεδο dB (θα το δούμε σε επόμενες μετρήσεις), μια γεννήτρια συχνοτήτων Hameg HM8030-6 και έναν αναλογικό παλμογράφο Hameg HM605.
Στην αρχή έγιναν μετρήσεις επί της βασικής σχεδίασης του επετειακού ενισχυτή (εδώ και κάτι χρόνια η μόνη αλλαγή επί του τροφοδοτικού, ήταν οι πυκνωτές εξομάλυνσης (Philips 10000μF/40V έναντι εργοστασιακών Rubycon 10000μF/25V)
1. Στατική συμπεριφορά
α) Έλεγχος της τάσης τροφοδοσίας χωρίς σήμα στην είσοδο του ενισχυτή και χωρίς φορτίο στην έξοδο (η είσοδος του προενισχυτή βραχυκυκλωμένη).
- Είσοδος VACrms: 228-233
- Έξοδος τοροειδή VACrms: 20-20.3
- Έξοδος DCrms επί του τελευταίου πυκνωτή ±23.60-23.90 (για είσοδο 228-233Vac)
- Με τιμή απόκλισης αναφοράς (1%): 0.24 Vrms το αποτέλεσμα είναι ΟΚ.
β) Έλεγχος της τάσης μετά από άνοιγμα και κλείσιμο του τροφοδοτικού, χωρίς σήμα στην είσοδο και καθόλου φορτίο στην έξοδο (η είσοδος του προενισχυτή βραχυκυκλωμένη).
- Παλμογράφος σε χαμηλή σάρωση INV+ADD (σάρωση σε 0.1 sec).
- Αποτέλεσμα ΟΚ, καμία απολύτως ορατή διαφορά μεταξύ των καναλιών.
2) Δυναμική συμπεριφορά
α) Έλεγχος της κυμάτωσης της τροφοδοσίας σε ηρεμία, χωρίς σήμα στην είσοδο του ενισχυτή και χωρίς φορτίο στην έξοδο, (η είσοδος του προενισχυτή βραχυκυκλωμένη).
- Στον παλμογράφο (0.5V/div & 2ms Time/div), το αποτέλεσμα έδειξε ≈1.25Vp-p στους πρώτους πυκνωτές εξομάλυνσης και 0.35Vp-p στους δεύτερους (κάτω η μέτρηση επί της πρώτης σειράς και πάνω η μέτρηση επί της δεύτερης σειράς των πυκνωτών εξομάλυνσης).
Παρατηρήθηκε μεγαλύτερη κυμάτωση από τον απλό Α1 που μέτρησε ο Hennessy, η οποία προφανώς δικαιολογείται εφόσον έχουμε διαφορετικό μετασχηματιστή με μεγαλύτερη έξοδο και σαφώς μεγαλύτερη κυμάτωση.
Η προσθήκη ή η αφαίρεση οποιαδήποτε bypass πυκνωτή μέχρι το 1μF δεν άλλαξε καθόλου το αποτέλεσμα της κυμάτωσης (είτε σε στατική μέτρηση είτε σε δυναμική όπως θα δούμε παρακάτω) – γεγονός που υποδηλώνει ότι η προσθήκη των bypass πολυπροπυλενίου, στους πρώτους πυκνωτές εξομάλυνσης, έγινε από τον κατασκευαστή με γνώμονα τη συμπεριφορά του τροφοδοτικού επί των εργοστασιακών πυκνωτών πρώτης τοποθέτησης (Rubycon 10000μF/25V) ενώ στους δοκιμαζόμενους Philips δεν είχαν καμία επίδραση.
συνεχίζεται με τη "Δυναμική συμπεριφορά"...
Attachments
- 3 March 2009
- 4,065
3) Δυναμική συμπεριφορά
α) Έλεγχος της κυμάτωσης της τροφοδοσίας με σήμα στην είσοδο του ενισχυτή και φορτίο 8Ohmστην έξοδο - (Η τάση εισόδου επιλέχθηκε στο όριο της ευαισθησίας του ενισχυτή έτσι ώστε να έχουμε μέγιστη έξοδο χωρίς παραμόρφωση του ημιτόνου)
20Hz, 2V/Div – 20ms
100Hz, 0.5V/Div – 5ms
500Hz, 0.5V/Div – 2ms
5KHz, 0.5V/Div – 5ms
20KHz, 0.5V/Div – 5ms
Παρατηρούμε ότι η κυμάτωση είναι έντονη σε πολύ χαμηλές συχνότητες, 3.6Vp-p στα 20Hz, 1.2Vp-p στα 100Hz, 0.7Vp-p στα 500Hz, 0.6Vp-p στο 1KHz όπου και αρχίζει να σταθεροποιείται στα 0.55Vp-p από τα 5KHz-35KHz.
Ως πρώτη αλλαγή κρίθηκε απαραίτητο να αλλαχθούν οι πυκνωτές εξομάλυνσης με άλλους μεγαλύτερης χωρητικότητας 15.000μF και χαμηλού ESR.
Δεν προτιμήθηκε η προτεινόμενη λύση snubber κυκλώματος, επειδή δεν είμαι έτοιμος ακόμη για μια τέτοια προσέγγιση.
Το γνωστό πρόβλημα με το ύψος των πυκνωτών ήταν σχεδόν ανυπέρβλητο. Τελικά βρέθηκαν Vishay 15000uF/35V/85oC αγνώστων λοιπών στοιχείων.
Αυτοί οι πυκνωτές ήταν 35Χ35mm δηλ. άριστοι στο ύψος αλλά υπερμεγέθεις στο πλάτος εφόσον η μέγιστη διάσταση είναι 30mm. Επειδή όμως τα καλύτερα αποτελέσματα μετά από πάμπολλες δοκιμές τα πήραμε με χρήση των 15000uF και στις δύο σειρές, προτιμήθηκε να μπουν οι μεγάλοι έστω με μία «αφαιρετική» προσέγγιση τοποθέτησης.
Αυτοί οι πυκνωτές σε στατική μέτρηση (η αντίσταση των 47Ohm δεν έχει αφαιρεθεί) έδωσαν ≈ 0.75Vp-p στην πρώτη σειρά των πυκνωτών και 0.14Vp-p στην δεύτερη σειρά.
(στο κάτω μέρος είναι η κυμάτωση των πυκνωτών C1 & C3 και πάνω των πυκνωτών C2 & C4).
Συνεχίζεται …
α) Έλεγχος της κυμάτωσης της τροφοδοσίας με σήμα στην είσοδο του ενισχυτή και φορτίο 8Ohmστην έξοδο - (Η τάση εισόδου επιλέχθηκε στο όριο της ευαισθησίας του ενισχυτή έτσι ώστε να έχουμε μέγιστη έξοδο χωρίς παραμόρφωση του ημιτόνου)
20Hz, 2V/Div – 20ms
100Hz, 0.5V/Div – 5ms
500Hz, 0.5V/Div – 2ms
5KHz, 0.5V/Div – 5ms
20KHz, 0.5V/Div – 5ms
Παρατηρούμε ότι η κυμάτωση είναι έντονη σε πολύ χαμηλές συχνότητες, 3.6Vp-p στα 20Hz, 1.2Vp-p στα 100Hz, 0.7Vp-p στα 500Hz, 0.6Vp-p στο 1KHz όπου και αρχίζει να σταθεροποιείται στα 0.55Vp-p από τα 5KHz-35KHz.
Ως πρώτη αλλαγή κρίθηκε απαραίτητο να αλλαχθούν οι πυκνωτές εξομάλυνσης με άλλους μεγαλύτερης χωρητικότητας 15.000μF και χαμηλού ESR.
Δεν προτιμήθηκε η προτεινόμενη λύση snubber κυκλώματος, επειδή δεν είμαι έτοιμος ακόμη για μια τέτοια προσέγγιση.
Το γνωστό πρόβλημα με το ύψος των πυκνωτών ήταν σχεδόν ανυπέρβλητο. Τελικά βρέθηκαν Vishay 15000uF/35V/85oC αγνώστων λοιπών στοιχείων.
Αυτοί οι πυκνωτές ήταν 35Χ35mm δηλ. άριστοι στο ύψος αλλά υπερμεγέθεις στο πλάτος εφόσον η μέγιστη διάσταση είναι 30mm. Επειδή όμως τα καλύτερα αποτελέσματα μετά από πάμπολλες δοκιμές τα πήραμε με χρήση των 15000uF και στις δύο σειρές, προτιμήθηκε να μπουν οι μεγάλοι έστω με μία «αφαιρετική» προσέγγιση τοποθέτησης.
Αυτοί οι πυκνωτές σε στατική μέτρηση (η αντίσταση των 47Ohm δεν έχει αφαιρεθεί) έδωσαν ≈ 0.75Vp-p στην πρώτη σειρά των πυκνωτών και 0.14Vp-p στην δεύτερη σειρά.
(στο κάτω μέρος είναι η κυμάτωση των πυκνωτών C1 & C3 και πάνω των πυκνωτών C2 & C4).
Συνεχίζεται …
Attachments
- 3 March 2009
- 4,065
Τέλος, προτιμήθηκε να αφαιρεθεί και η αντίσταση των 47Ohm, γιατί μας έδωσε τα καλύτερα αποτελέσματα σε δυναμική μέτρηση με φορτίο και σήμα στην είσοδο. Στο σύνολο του φάσματος η κυμάτωση ήταν στα 2 Vp-p περίπου στα 20Hz, 0.7Vp-p στα 100Hz (εδώ προσέγγιζε περιοδικά και τα 0.2Vp-p) και διατηρήθηκε στα 0.6Vp-p περίπου για όλο το φάσμα από τα 500Hz-35KHz.
Μέτρηση VACrms με πολύμετρο Fluke-45, επί των πυκνωτών C2 & C4
Hz Εύρος mV
20Hz (2V/div-50msec)
100Hz (0.5V-20msec)
100Hz (0.5V-20msec), παρατηρείται αλλαγή κυμάτωσης περιοδικά (βλέπε προηγούμενη φώτο)
500Hz (0.5V-10msec)
5KHz-15KHz (0.5V-10msec)
Η χρήση πυκνωτών MKP bypass χωρητικότητας 0.01-1μF, σε οποιονδήποτε πυκνωτή δεν επέφερε αλλοίωση των ηλεκτρικών μετρήσεων και για αυτό το λόγο δεν χρησιμοποιήθηκαν πουθενά.
Τα αποτελέσματα αυτά κρίθηκαν άκρως ικανοποιητικά σε σχέση με τις αρχικές μετρήσεις και αφέθηκαν ως έχουν. Σε προγράμματα ακρόασης δεν φάνηκε ουδεμία αδυναμία στο ακουστικό φάσμα και χωρίς να είμαστε επιρρεπείς σε placebo διαδικασίες, μάλλον φαίνεται ότι η διαχείριση των πολύ χαμηλών συχνοτήτων έχουν περισσότερη άνεση χωρίς σημάδια συμπίεσης – για σίγουρα αποτελέσματα δίχως το παραμικρό ίχνος υπερβολής ή πλασματικής εντύπωσης απαιτείται σύγκριση με άλλον A1 επετειακής έκδοσης απείραχτο.
συνέχεια "τροποποίηση του προενισχυτή"...
Μέτρηση VACrms με πολύμετρο Fluke-45, επί των πυκνωτών C2 & C4
Hz Εύρος mV
- 10Hz 0.8500-0.8581
- 15Hz 0.6588-0.6590
- 20Hz 0.5267-0.5304
- 50Hz 0.2274-0.2904
- 100Hz 0.0306-0.2439
- 500Hz 0.1423-0.1450
- 5KHz 0.1408-0.1413
- 15KHz 0.1405-0.1410
- 35KHz 0.1395-0.1397
20Hz (2V/div-50msec)
100Hz (0.5V-20msec)
100Hz (0.5V-20msec), παρατηρείται αλλαγή κυμάτωσης περιοδικά (βλέπε προηγούμενη φώτο)
500Hz (0.5V-10msec)
5KHz-15KHz (0.5V-10msec)
Η χρήση πυκνωτών MKP bypass χωρητικότητας 0.01-1μF, σε οποιονδήποτε πυκνωτή δεν επέφερε αλλοίωση των ηλεκτρικών μετρήσεων και για αυτό το λόγο δεν χρησιμοποιήθηκαν πουθενά.
Τα αποτελέσματα αυτά κρίθηκαν άκρως ικανοποιητικά σε σχέση με τις αρχικές μετρήσεις και αφέθηκαν ως έχουν. Σε προγράμματα ακρόασης δεν φάνηκε ουδεμία αδυναμία στο ακουστικό φάσμα και χωρίς να είμαστε επιρρεπείς σε placebo διαδικασίες, μάλλον φαίνεται ότι η διαχείριση των πολύ χαμηλών συχνοτήτων έχουν περισσότερη άνεση χωρίς σημάδια συμπίεσης – για σίγουρα αποτελέσματα δίχως το παραμικρό ίχνος υπερβολής ή πλασματικής εντύπωσης απαιτείται σύγκριση με άλλον A1 επετειακής έκδοσης απείραχτο.
συνέχεια "τροποποίηση του προενισχυτή"...
Attachments
- 3 March 2009
- 4,065
Πριν παρουσιάσω την τροποποίηση του προενισχυτή να δώσω μια φώτο της αλλαγής του τροφοδοτικού. Αξίζει να σημειωθεί ότι με τις αλλαγές ανέβηκε η έξοδος του τροφοδοτικού περίπου 0.8Vrms δηλ. ±24.6VDCrms (για ≈232VAC) με ωφέλειες όπως θα δούμε μετέπειτα στην τελική ισχύ του ενισχυτή.
Άποψη του τροφοδοτικού πριν την επέμβαση, διακρίνονται οι bypass MKP, οι αντιστάσεις και οι μπλε Philips πυκνωτές εξομάλυνσης (30Χ40mm) των 10.000uF/έκαστος.
Το τροφοδοτικό μετά τις αλλαγές, διακρίνονται οι μαύροι Vishay πυκνωτές (35Χ35mm) των 15.000uF/έκαστος και οι γεφυρώσεις στη θέση των αντιστάσεων - οι bypass πυκνωτές MKP, αφαιρέθηκαν.
Άποψη του τροφοδοτικού πριν την επέμβαση, διακρίνονται οι bypass MKP, οι αντιστάσεις και οι μπλε Philips πυκνωτές εξομάλυνσης (30Χ40mm) των 10.000uF/έκαστος.
Το τροφοδοτικό μετά τις αλλαγές, διακρίνονται οι μαύροι Vishay πυκνωτές (35Χ35mm) των 15.000uF/έκαστος και οι γεφυρώσεις στη θέση των αντιστάσεων - οι bypass πυκνωτές MKP, αφαιρέθηκαν.
Attachments
- 3 March 2009
- 4,065
Τροποποίηση Προενισχυτή:
O Α1 ειδικά στις πρώτες υλοποιήσεις του είχε δεχθεί αρνητικές κριτικές για το στάδιο προενίσχυσης τόσο σε θέματα θορύβου Jonhson όσο και σε προβλήματα στο ποτενσιόμετρο.
Σε επόμενες εκδόσεις του είχε βελτιωθεί και είχε χρησιμοποιηθεί ποτενσιόμετρο Blue Alps και ειδικά για την 10η επετειακή έκδοση ο κατασκευαστής αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκαν τελεστικοί TL084 χαμηλού θορύβου.
Στην πράξη η βασική σχεδίαση του A1 έχει αρκετή απολαβή και εάν τοποθετήσεις το ποτενσιόμετρο μετά τις 12-14 το hiss είναι ακουστό – για αυτό το λόγο αναφέρεται στο διαδίκτυο ότι αρκετοί κάτοχοι έχουν παρακάμψει εντελώς το στάδιο προενίσχυσης.
Ο Mark Henessen στον ιστότοπό του αναφέρει: «…με πηγή ένα CD, ο μη τροποποιημένος ενισχυτής A1 αρχίζει να κλιπάρει λίγο μετά τις 12 στο ποτενσιόμετρο. Σε αυτό το σημείο η αντίσταση του ποτενσιόμετρου είναι 8Κ – λειτουργώντας έξω από τη συνολική απολαβή των δύο τελεστικών ενισχυτών - σε αυτή τη θέση επιφέρει +1.5dB από την είσοδο στο τελικό στάδιο ενίσχυσης. Τερματίζοντας το ποτενσιόμετρο η συνολική απολαβή είναι της τάξης των +17dB - πολύ μακριά από αυτό που απαιτείται. Οπότε μία απολαβή της τάξης των +10dB θα είναι επαρκής. Αυτό σημαίνει διαφορετικό ποτενσιόμετρο με διαφορετικές επιλογές στις θέσεις ακρόασης σε όλη τη διαδρομή του»
Στον ιστότοπό του προχωρά και μεταξύ άλλων παρουσιάζει έναν άλλον προενισχυτή, ο οποίος μπορεί να τοποθετηθεί εσωτερικά του Α1 σε επάλληλη πλακέτα. Η σχεδίαση του διακρίνεται παρακάτω.
Το πρώτο μέρος του κυκλώματος είναι ένα low-pass φίλτρο. Σύμφωνα με http://www.muzique.com/schem/filter.htm το σημείο αποκοπής είναι στα 312 KHz (αυτό το φίλτρο τοποθετήθηκε προς αποφυγή θορύβου στο φάσμα MHz του τελεστικού στην περίπτωση σύνδεσης με πηγή χωρίς ανάλογο φίλτρο). Οι τιμές δεν είναι σημαντικές και μπορούν να αντικασταθούν κατά το δοκούν ή ακόμη και να αφαιρεθεί αυτό το στάδιο εάν η πηγή μας διαθέτει ανάλογα στάδια.
Το ποτενσιόμετρο είναι ένα 10Κ λογαριθμικό - εσκεμμένα χαμηλής αντίστασης για ελαχιστοποίηση του θορύβου Jonshon. Αυτό το ποτενσιόμετρο είναι σε AC- συνδυασμό με τον τελεστικό μέσω ενός ηλεκτρολυτικού πυκνωτή.
O τελεστικός που χρησιμοποιείται είναι ο ΝΕ5532 αλλά εύκολα μπορεί να αντικατασταθεί από OPA2134 & 2604. Όλοι αυτοί οι τελεστικοί είναι πολύ καλύτεροι τόσο σε θέματα θορύβου όσο και σε σχεδίαση από τον 4κάναλο TL084 του Α1.
Το κύκλωμα δεν είναι σημαντικό και πανεύκολα μπορεί να υλοποιηθεί σε πλακέτα Veroboard. Οι εσκεμμένα χαμηλές αντιστάσεις εξασφαλίζουν ότι η χωρητικότητα μεταξύ των διαδρόμων δεν είναι πρόβλημα.. Η μικρή επιφάνεια της Veroboard πλακέτας στηρίζεται από το ίδιο το ποτενσιόμετρο και συνδέεται με την κύρια πλακέτα μέσω κοντής καλωδίωσης.
Η παρακάτω εικόνα δείχνει τις τροποποιήσεις στην πλακέτα του Α1. Αφαιρείς το IC1-TL084 και ενώνεις στα Pin 4 + 11 του IC1 (σημεία παροχής ρεύματος) ένα συσταμμένο ζεύγος καλωδίου (στην εικόνα δεξιά με μαύρο-κόκκινο καλώδιο) το οποίο δίνει το ρεύμα που απαιτείται στην επάλληλη πλακέτα του νέου προενισχυτή. Ακολούθως αφαιρείς τις δύο γέφυρες που μεταφέρουν το σήμα από τον διακόπτη tape-monitor στην R33 (στην εικόνα αριστερά το ζεύγος κόκκινου-κίτρινου καλωδίου) και στην είσοδό τους ενώνεις ένα συστραμμένο καλώδιο που μεταφέρει το σήμα εισόδου από τον επιλογέα source του Α1.
Τέλος τα καλώδια που οδηγούν το σήμα από τον νέο προενισχύτή προς το τελικό στάδιο του Α1, ενώνονται εκεί που ήταν το εργοστασιακό ποτενσιόμετρο - υπάρχει επίσης ένα σημείο επί της πλακέτας (RV1 GND) δίπλα στα σημεία σύνδεσης του σήματος (δες τα σημεία ένωσης που διακρίνονται στην παρακάτω φώτο (κέντρο).
(φώτο από Mark Hennesen)
Τα αποτελέσματα της αλλαγής του προενισχυτή είναι εντυπωσιακά. Υπάρχει περισσότερη γραμμικότητα ενίσχυσης δίχως την παρουσίαση φαινομένου υπερβολικής ενίσχυσης με το πρώτο άνοιγμα του ποτενσιόμετρου. Ο θόρυβος είναι απών ακόμη και στο τέρμα του ποτενσιόμετρου (στην ουσία δεν ακούγεται τίποτα). Ακουστικά δίνει αμέσως την αλλαγή, φανερώνοντας τις αρετές της βασικής σχεδίασης του ενισχυτή στα όρια που είχε θέσει ο βασικός σχεδιαστής του A1 (Tim de Paravicini), αναβαθμίζοντας ουσιαστικά τον A1 σε έναν ποιοτικό σημερινό ενισχυτή.
Η μέγιστη τάση εξόδου του προενισχυτή με άψογο ημίτονο στην έξοδο του τελικού ενισχυτή είναι 4.082VACrms (1KHz σήμα εισόδου, 281mVACrms)
Υλικά προενισχυτή:
Τα παρακάτω υλικά είναι σε αναντιστοιχία με τα αντίστοιχα του σχεδιαγράμματος του προενισχυτή. Βασίζονται πάνω σε χρήση τελεστικού OPA2134 – σε περίπτωση που χρησιμοποιηθεί τελεστικός ΝΕ5532 να αντικατασταθούν οι τιμές, με αυτές του σχεδιαγράμματος.
O Α1 ειδικά στις πρώτες υλοποιήσεις του είχε δεχθεί αρνητικές κριτικές για το στάδιο προενίσχυσης τόσο σε θέματα θορύβου Jonhson όσο και σε προβλήματα στο ποτενσιόμετρο.
Σε επόμενες εκδόσεις του είχε βελτιωθεί και είχε χρησιμοποιηθεί ποτενσιόμετρο Blue Alps και ειδικά για την 10η επετειακή έκδοση ο κατασκευαστής αναφέρει ότι χρησιμοποιήθηκαν τελεστικοί TL084 χαμηλού θορύβου.
Στην πράξη η βασική σχεδίαση του A1 έχει αρκετή απολαβή και εάν τοποθετήσεις το ποτενσιόμετρο μετά τις 12-14 το hiss είναι ακουστό – για αυτό το λόγο αναφέρεται στο διαδίκτυο ότι αρκετοί κάτοχοι έχουν παρακάμψει εντελώς το στάδιο προενίσχυσης.
Ο Mark Henessen στον ιστότοπό του αναφέρει: «…με πηγή ένα CD, ο μη τροποποιημένος ενισχυτής A1 αρχίζει να κλιπάρει λίγο μετά τις 12 στο ποτενσιόμετρο. Σε αυτό το σημείο η αντίσταση του ποτενσιόμετρου είναι 8Κ – λειτουργώντας έξω από τη συνολική απολαβή των δύο τελεστικών ενισχυτών - σε αυτή τη θέση επιφέρει +1.5dB από την είσοδο στο τελικό στάδιο ενίσχυσης. Τερματίζοντας το ποτενσιόμετρο η συνολική απολαβή είναι της τάξης των +17dB - πολύ μακριά από αυτό που απαιτείται. Οπότε μία απολαβή της τάξης των +10dB θα είναι επαρκής. Αυτό σημαίνει διαφορετικό ποτενσιόμετρο με διαφορετικές επιλογές στις θέσεις ακρόασης σε όλη τη διαδρομή του»
Στον ιστότοπό του προχωρά και μεταξύ άλλων παρουσιάζει έναν άλλον προενισχυτή, ο οποίος μπορεί να τοποθετηθεί εσωτερικά του Α1 σε επάλληλη πλακέτα. Η σχεδίαση του διακρίνεται παρακάτω.
Το πρώτο μέρος του κυκλώματος είναι ένα low-pass φίλτρο. Σύμφωνα με http://www.muzique.com/schem/filter.htm το σημείο αποκοπής είναι στα 312 KHz (αυτό το φίλτρο τοποθετήθηκε προς αποφυγή θορύβου στο φάσμα MHz του τελεστικού στην περίπτωση σύνδεσης με πηγή χωρίς ανάλογο φίλτρο). Οι τιμές δεν είναι σημαντικές και μπορούν να αντικασταθούν κατά το δοκούν ή ακόμη και να αφαιρεθεί αυτό το στάδιο εάν η πηγή μας διαθέτει ανάλογα στάδια.
Το ποτενσιόμετρο είναι ένα 10Κ λογαριθμικό - εσκεμμένα χαμηλής αντίστασης για ελαχιστοποίηση του θορύβου Jonshon. Αυτό το ποτενσιόμετρο είναι σε AC- συνδυασμό με τον τελεστικό μέσω ενός ηλεκτρολυτικού πυκνωτή.
O τελεστικός που χρησιμοποιείται είναι ο ΝΕ5532 αλλά εύκολα μπορεί να αντικατασταθεί από OPA2134 & 2604. Όλοι αυτοί οι τελεστικοί είναι πολύ καλύτεροι τόσο σε θέματα θορύβου όσο και σε σχεδίαση από τον 4κάναλο TL084 του Α1.
Το κύκλωμα δεν είναι σημαντικό και πανεύκολα μπορεί να υλοποιηθεί σε πλακέτα Veroboard. Οι εσκεμμένα χαμηλές αντιστάσεις εξασφαλίζουν ότι η χωρητικότητα μεταξύ των διαδρόμων δεν είναι πρόβλημα.. Η μικρή επιφάνεια της Veroboard πλακέτας στηρίζεται από το ίδιο το ποτενσιόμετρο και συνδέεται με την κύρια πλακέτα μέσω κοντής καλωδίωσης.
Η παρακάτω εικόνα δείχνει τις τροποποιήσεις στην πλακέτα του Α1. Αφαιρείς το IC1-TL084 και ενώνεις στα Pin 4 + 11 του IC1 (σημεία παροχής ρεύματος) ένα συσταμμένο ζεύγος καλωδίου (στην εικόνα δεξιά με μαύρο-κόκκινο καλώδιο) το οποίο δίνει το ρεύμα που απαιτείται στην επάλληλη πλακέτα του νέου προενισχυτή. Ακολούθως αφαιρείς τις δύο γέφυρες που μεταφέρουν το σήμα από τον διακόπτη tape-monitor στην R33 (στην εικόνα αριστερά το ζεύγος κόκκινου-κίτρινου καλωδίου) και στην είσοδό τους ενώνεις ένα συστραμμένο καλώδιο που μεταφέρει το σήμα εισόδου από τον επιλογέα source του Α1.
Τέλος τα καλώδια που οδηγούν το σήμα από τον νέο προενισχύτή προς το τελικό στάδιο του Α1, ενώνονται εκεί που ήταν το εργοστασιακό ποτενσιόμετρο - υπάρχει επίσης ένα σημείο επί της πλακέτας (RV1 GND) δίπλα στα σημεία σύνδεσης του σήματος (δες τα σημεία ένωσης που διακρίνονται στην παρακάτω φώτο (κέντρο).
(φώτο από Mark Hennesen)
Τα αποτελέσματα της αλλαγής του προενισχυτή είναι εντυπωσιακά. Υπάρχει περισσότερη γραμμικότητα ενίσχυσης δίχως την παρουσίαση φαινομένου υπερβολικής ενίσχυσης με το πρώτο άνοιγμα του ποτενσιόμετρου. Ο θόρυβος είναι απών ακόμη και στο τέρμα του ποτενσιόμετρου (στην ουσία δεν ακούγεται τίποτα). Ακουστικά δίνει αμέσως την αλλαγή, φανερώνοντας τις αρετές της βασικής σχεδίασης του ενισχυτή στα όρια που είχε θέσει ο βασικός σχεδιαστής του A1 (Tim de Paravicini), αναβαθμίζοντας ουσιαστικά τον A1 σε έναν ποιοτικό σημερινό ενισχυτή.
Η μέγιστη τάση εξόδου του προενισχυτή με άψογο ημίτονο στην έξοδο του τελικού ενισχυτή είναι 4.082VACrms (1KHz σήμα εισόδου, 281mVACrms)
Υλικά προενισχυτή:
Τα παρακάτω υλικά είναι σε αναντιστοιχία με τα αντίστοιχα του σχεδιαγράμματος του προενισχυτή. Βασίζονται πάνω σε χρήση τελεστικού OPA2134 – σε περίπτωση που χρησιμοποιηθεί τελεστικός ΝΕ5532 να αντικατασταθούν οι τιμές, με αυτές του σχεδιαγράμματος.
- R1 and R101, 1K, 1% 0.25W Metal Film (για το low pass φίλτρο)
- R2 and R102, 68K, 1% 0.25W Metal Film (DC bias)
- R3 and R103, 3K, 1% 0.25W Metal Film (Gain setting)
- R4 and R104, 1K, 1% 0.25W Metal Film (Gain setting)
- C1 and C101, 510pF, 1% Polystyrene (για το low pass φίλτρο)
- C2 and C102, 470nF, 10% Polyester (DC block)
- C3 and C4, 100nF, 10% Polyester (IC1 Decouple)
- C5, 100uF, 50V, Low ESR electrolytic - Panasonic NHG (IC1 Decouple)
- IC1, OPA2134, Dual op-amp
- VR1, 10K Log, Blue Alps
Attachments
Μπράβο Μανόλη μεθοδικός και πολύς σωστός.
Υπάρχει μια πολύ καλή ισορροπία ανάμεσα στην ευχαρίστηση για αυτό που κάνεις και στο αποτέλεσμα που πετυχαίνεις (και τελικά σε αποζημιώνει).
Οι αλλαγές όσο αφορά το προενισχυτή με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο.
Τον Α1 τον είχα ακούσει όταν πρωτοβγήκε (είμαι αρκετά μεγάλος τελικά) και είχα αυτέ ακριβώς τις εντυπώσεις. Το φύσημα το θυμάμαι ακόμα αλλά (τότε αδαής) νόμιζα πως είναι ένα από αρνητικά της τάξης Α του τελικού. Αξέχαστο θα μου μείνει το ποτενσιόμετρο. Ήταν το απόλυτα απαράδεκτο εξάρτημα, με ταχύτατη φθορά και μεγάλη αντίσταση. Ένας φίλος είχε ξοδέψει σε contact spray περισσότερα χρήματα από όσα κόστιζε ένα π.χ noble ή alps. Όμως η ριζωμένη άποψη πως το εργοστασιακό είναι το ένα και ιερό εξάρτημα δεν τον άφηνε να κάνει οτιδήποτε. Μόνο ψεκασμούς με πρόσκαιρο αποτέλεσμα (μου θυμίζανε περισσότερο λιβάνισμα με ξόρκισμα).
Στο θέμα μας τώρα.
Η κυμάτωση του τροφοδοτικού στις χαμηλές συχνότητες δεν θα βελτιωθεί σημαντικά ακόμα και αν μπορούσες να αυξήσεις τις χωρητικότητες. Η κυμάτωση στις πολύ χαμηλές συχνότητες οφείλεται στη συνολική αντίσταση του μετασχηματιστή και των διόδων (λιγότερο). Επομένως δεν νομίζω πως χωράει άλλη σημαντική βελτίωση, άλλωστε η κυμάτωση είναι απόλυτα αποδεκτή στο επίπεδο του 10 %.
Στη περιοχή των 100Hz το φαινόμενο που παρατηρείς (αυξομείωση της κυμάτωσης) οφείλεται στην μικρή διαφορά συχνότητας μεταξύ της τάση δικτύου και της γεννήτριας. Αν υπάρχει δυνατότητα εξωτερικού συγχρονισμού της γεννήτριας με το διπλάσιο της συχνότητας δικτύου (π.χ τη + η το - στην έξοδο της γέφυρας) τότε το φαινόμενο θα εξαφανιζόταν (θα είχες την ελάχιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην αρνητική ημιπερίοδο και μέγιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην θετική ημιπερίοδο).
Στις υψηλές συχνότητες δεν υπάρχει κανένα υποκατάστατο παρά μόνο με τη χρήση καλών πυκνωτών με χαμηλό ESR. Είχα κάνει παλιότερα κάποιες πρόχειρες εξομοιώσεις και είχα καταλήξει στο συμπέρασμα πως η βελτίωση κατά μια τάξη μεγέθους του ESR των ηλεκτρολυτικών αντισταθμίζεται μόνο με μεγάλες χωρητικότητες σε MKP – MKT (της τάξης των 1000μF πράγμα ανέφικτο). Αυτό με οδηγεί και στο συμπέρασμα πως για τα τροφοδοτικά των τελικών ενισχυτών, η χρήση μικρών πυκνωτών MKP παράλληλα με τους ηλεκτρολυτικούς είναι μια άχρηστη κίνηση. Δυστυχώς δεν αξιώθηκα να κάνω ακόμα μετρήσεις και πειραματισμούς, ώστε να δω πως η θεωρία συνδυάζεται με τη πράξη. Ίσως η θέση των MKP να είναι πολύ κοντά στα τρανζίστορ εξόδου, για διαφορετικό σκοπό (αντιστάθμιση των σύνθετων αντιστάσεων των γραμμών τροφοδοσίας και κυρίως της αυτεπαγωγής). Τότε το ίχνος της κυμάτωσης στο τροφοδοτικό θα ήταν λεπτότερο (μικρότερη διαμόρφωση της συχνότητας ανόρθωσης από το σήμα) ακόμα και αν η κυμάτωση παρέμενε στο ίδιο περίπου εύρος.
Και πάλι μπράβο και καλή συνέχεια.
Υπάρχει μια πολύ καλή ισορροπία ανάμεσα στην ευχαρίστηση για αυτό που κάνεις και στο αποτέλεσμα που πετυχαίνεις (και τελικά σε αποζημιώνει).
Οι αλλαγές όσο αφορά το προενισχυτή με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο.
Τον Α1 τον είχα ακούσει όταν πρωτοβγήκε (είμαι αρκετά μεγάλος τελικά) και είχα αυτέ ακριβώς τις εντυπώσεις. Το φύσημα το θυμάμαι ακόμα αλλά (τότε αδαής) νόμιζα πως είναι ένα από αρνητικά της τάξης Α του τελικού. Αξέχαστο θα μου μείνει το ποτενσιόμετρο. Ήταν το απόλυτα απαράδεκτο εξάρτημα, με ταχύτατη φθορά και μεγάλη αντίσταση. Ένας φίλος είχε ξοδέψει σε contact spray περισσότερα χρήματα από όσα κόστιζε ένα π.χ noble ή alps. Όμως η ριζωμένη άποψη πως το εργοστασιακό είναι το ένα και ιερό εξάρτημα δεν τον άφηνε να κάνει οτιδήποτε. Μόνο ψεκασμούς με πρόσκαιρο αποτέλεσμα (μου θυμίζανε περισσότερο λιβάνισμα με ξόρκισμα).
Στο θέμα μας τώρα.
Η κυμάτωση του τροφοδοτικού στις χαμηλές συχνότητες δεν θα βελτιωθεί σημαντικά ακόμα και αν μπορούσες να αυξήσεις τις χωρητικότητες. Η κυμάτωση στις πολύ χαμηλές συχνότητες οφείλεται στη συνολική αντίσταση του μετασχηματιστή και των διόδων (λιγότερο). Επομένως δεν νομίζω πως χωράει άλλη σημαντική βελτίωση, άλλωστε η κυμάτωση είναι απόλυτα αποδεκτή στο επίπεδο του 10 %.
Στη περιοχή των 100Hz το φαινόμενο που παρατηρείς (αυξομείωση της κυμάτωσης) οφείλεται στην μικρή διαφορά συχνότητας μεταξύ της τάση δικτύου και της γεννήτριας. Αν υπάρχει δυνατότητα εξωτερικού συγχρονισμού της γεννήτριας με το διπλάσιο της συχνότητας δικτύου (π.χ τη + η το - στην έξοδο της γέφυρας) τότε το φαινόμενο θα εξαφανιζόταν (θα είχες την ελάχιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην αρνητική ημιπερίοδο και μέγιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην θετική ημιπερίοδο).
Στις υψηλές συχνότητες δεν υπάρχει κανένα υποκατάστατο παρά μόνο με τη χρήση καλών πυκνωτών με χαμηλό ESR. Είχα κάνει παλιότερα κάποιες πρόχειρες εξομοιώσεις και είχα καταλήξει στο συμπέρασμα πως η βελτίωση κατά μια τάξη μεγέθους του ESR των ηλεκτρολυτικών αντισταθμίζεται μόνο με μεγάλες χωρητικότητες σε MKP – MKT (της τάξης των 1000μF πράγμα ανέφικτο). Αυτό με οδηγεί και στο συμπέρασμα πως για τα τροφοδοτικά των τελικών ενισχυτών, η χρήση μικρών πυκνωτών MKP παράλληλα με τους ηλεκτρολυτικούς είναι μια άχρηστη κίνηση. Δυστυχώς δεν αξιώθηκα να κάνω ακόμα μετρήσεις και πειραματισμούς, ώστε να δω πως η θεωρία συνδυάζεται με τη πράξη. Ίσως η θέση των MKP να είναι πολύ κοντά στα τρανζίστορ εξόδου, για διαφορετικό σκοπό (αντιστάθμιση των σύνθετων αντιστάσεων των γραμμών τροφοδοσίας και κυρίως της αυτεπαγωγής). Τότε το ίχνος της κυμάτωσης στο τροφοδοτικό θα ήταν λεπτότερο (μικρότερη διαμόρφωση της συχνότητας ανόρθωσης από το σήμα) ακόμα και αν η κυμάτωση παρέμενε στο ίδιο περίπου εύρος.
Και πάλι μπράβο και καλή συνέχεια.
Ωραία το προσεγγίζεις, Μπράβο.
Όπως λέει και ο dinos, δεν υπάρχει - μετρητικά - λόγος παραλληλισμού πωκνωτών film. Οι σύγχρονοι ηλεκτρολυτικοί και ειδικά οι σειρές χαμηλού esr είναι πολύ καλοί και πάνω από τους 100κΗζ.
Όπως επισημαίνει, έχουν πιθανώς νόημα μόνο κοντά στις επαφές των τρανζίστορ/τελεστικών (το γνωστό decoupling που προδιαγράφουν οι κατ/τές στα datasheets)
Κατ' εμέ στις ακουστικές συχνότητες ούτε εκεί υπάρχει θέμα, οι παρασιτικές επαγωγές των καλωδιώσεων είναι αμελητέες.
Εξαίρεση: Όταν το κύκλωμα έχει οριακή σταθερότητα, αποτρέπουν τις ταλαντώσεις.
Όπως λέει και ο dinos, δεν υπάρχει - μετρητικά - λόγος παραλληλισμού πωκνωτών film. Οι σύγχρονοι ηλεκτρολυτικοί και ειδικά οι σειρές χαμηλού esr είναι πολύ καλοί και πάνω από τους 100κΗζ.
Όπως επισημαίνει, έχουν πιθανώς νόημα μόνο κοντά στις επαφές των τρανζίστορ/τελεστικών (το γνωστό decoupling που προδιαγράφουν οι κατ/τές στα datasheets)
Κατ' εμέ στις ακουστικές συχνότητες ούτε εκεί υπάρχει θέμα, οι παρασιτικές επαγωγές των καλωδιώσεων είναι αμελητέες.
Εξαίρεση: Όταν το κύκλωμα έχει οριακή σταθερότητα, αποτρέπουν τις ταλαντώσεις.
- 3 March 2009
- 4,065
Χαίρομαι που σας βρίσκει σύμφωνους η πορεία μου, άλλωστε σας οφείλω τα μέγιστα για την συμβολή σας σε όλη αυτή τη γνώση και εμπειρία που απόκτησα. Με αυτά που γράφετε ίσως τελικά να μη χρειάζεται το περαιτέρω ψάξιμο για χρήση κυκλώματος snubber, έτσι;
Ντίνο γράφεις «Αν υπάρχει δυνατότητα εξωτερικού συγχρονισμού της γεννήτριας με το διπλάσιο της συχνότητας δικτύου (π.χ τη + η το - στην έξοδο της γέφυρας) τότε το φαινόμενο θα εξαφανιζόταν (θα είχες την ελάχιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην αρνητική ημιπερίοδο και μέγιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην θετική ημιπερίοδο).»
Λογικά το διπλάσιο της συχνότητας του δικτύου είναι τα ≈100Hz. Η γεννήτρια εκτός από την έξοδό της έχει μία trigger output (TTL) αλλά δεν νομίζω να έχει σχέση με αυτό που αναφέρεις – ίσως το μόνο που ταιριάζει είναι μια αναφορά στο datasheet της γεννήτριας που γράφει: « 2nd input: if an AC voltage is applied to the FM input on the rear panel of the HM8001-2 (το 8001-2 είναι το mainframe που μπαίνει συρταρωτά η γεννήτρια και τη τροφοδοτεί με ρεύμα) the generator frequency is being frequency modulated in time and according to the signal shape of this AC voltage. The frequency deviation depends on the amplitude of the AV voltage…”
Εάν αναφέρεσαι σε αυτό πως περίπου συνδέεται το BNC της με την έξοδο της γέφυρας που αναφέρεις;
Τώρα σε αυτό που συμφωνείται και οι δύο - για χρήση πυκνωτών αποσύζευξης (decoupling) μεταξύ παροχής ρεύματος και γείωσης κοντά στους ημιαγωγούς – είναι κάτι που το έχω στα σχεδιά μου όταν προμηθευτώ τους κατάλληλους σε μέγεθος πυκνωτές για να τους χωρέσω στο κύκλωμα. Θα τους τοποθετήσω και θα επανέλθω με μετρήσεις, αργότερα.
Πάντως η χρήση από το εργοστάσιο των MKP 1μF bypass στην πρώτη σειρά των πυκνωτών εξομάλυνσης – ειλικρινά πολύ θα ήθελα να είχα στην άκρη τους πρώτους πυκνωτές που φορούσε για να έβλεπα «με τα ματάκια» μου σε τι ωφελούσαν ή πως επηρέαζαν την εξομάλυνση σε υψηλές συχνότητες.
[FONT="]Θα συνεχίσω την αναφορά μου στον Α1, με τις τελικές μετρήσεις του ενισχυτή σε θέματα ισχύος με φορτίο 8Ω & 6Ω καθώς και τη μέτρηση ευαισθησίας εισόδου.[/FONT]
Ντίνο γράφεις «Αν υπάρχει δυνατότητα εξωτερικού συγχρονισμού της γεννήτριας με το διπλάσιο της συχνότητας δικτύου (π.χ τη + η το - στην έξοδο της γέφυρας) τότε το φαινόμενο θα εξαφανιζόταν (θα είχες την ελάχιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην αρνητική ημιπερίοδο και μέγιστη κυμάτωση με συγχρονισμό στην θετική ημιπερίοδο).»
Λογικά το διπλάσιο της συχνότητας του δικτύου είναι τα ≈100Hz. Η γεννήτρια εκτός από την έξοδό της έχει μία trigger output (TTL) αλλά δεν νομίζω να έχει σχέση με αυτό που αναφέρεις – ίσως το μόνο που ταιριάζει είναι μια αναφορά στο datasheet της γεννήτριας που γράφει: « 2nd input: if an AC voltage is applied to the FM input on the rear panel of the HM8001-2 (το 8001-2 είναι το mainframe που μπαίνει συρταρωτά η γεννήτρια και τη τροφοδοτεί με ρεύμα) the generator frequency is being frequency modulated in time and according to the signal shape of this AC voltage. The frequency deviation depends on the amplitude of the AV voltage…”
Εάν αναφέρεσαι σε αυτό πως περίπου συνδέεται το BNC της με την έξοδο της γέφυρας που αναφέρεις;
Τώρα σε αυτό που συμφωνείται και οι δύο - για χρήση πυκνωτών αποσύζευξης (decoupling) μεταξύ παροχής ρεύματος και γείωσης κοντά στους ημιαγωγούς – είναι κάτι που το έχω στα σχεδιά μου όταν προμηθευτώ τους κατάλληλους σε μέγεθος πυκνωτές για να τους χωρέσω στο κύκλωμα. Θα τους τοποθετήσω και θα επανέλθω με μετρήσεις, αργότερα.
Πάντως η χρήση από το εργοστάσιο των MKP 1μF bypass στην πρώτη σειρά των πυκνωτών εξομάλυνσης – ειλικρινά πολύ θα ήθελα να είχα στην άκρη τους πρώτους πυκνωτές που φορούσε για να έβλεπα «με τα ματάκια» μου σε τι ωφελούσαν ή πως επηρέαζαν την εξομάλυνση σε υψηλές συχνότητες.
[FONT="]Θα συνεχίσω την αναφορά μου στον Α1, με τις τελικές μετρήσεις του ενισχυτή σε θέματα ισχύος με φορτίο 8Ω & 6Ω καθώς και τη μέτρηση ευαισθησίας εισόδου.[/FONT]
- 3 March 2009
- 4,065
Μέτρηση Ισχύος-Ευαισθησίας εισόδου γραμμής-Απόκριση Συχνότητας
Ακολουθήθηκαν οι κατευθυντήριες οδηγίες που είχαμε αναπτύξει στον "Οδηγό Μέτρησης Ήχου"
Χρησιμοποιήθηκε ο κάτωθι εξοπλισμός
Γεννήτρια ημιτόνου= Hameg HM8030-6
Παλμογράφος= Αναλογικός Hameg ΗΜ605
Πολύμετρο rms= Fluke 45
Τεχνικό φορτίο 7.9 & 6 Ohm = 14-19 αντιστάσεις των 5W/έκαστη
Μέγιστη τάση εξόδου VACrms/1KHz, φορτίο 8Ohm (το ημίτονο αντιστοιχεί στην έξοδο του ενισχυτή, χωρίς ορατή παραμόρφωση)
Ακολουθήθηκαν οι κατευθυντήριες οδηγίες που είχαμε αναπτύξει στον "Οδηγό Μέτρησης Ήχου"
Χρησιμοποιήθηκε ο κάτωθι εξοπλισμός
Γεννήτρια ημιτόνου= Hameg HM8030-6
Παλμογράφος= Αναλογικός Hameg ΗΜ605
Πολύμετρο rms= Fluke 45
Τεχνικό φορτίο 7.9 & 6 Ohm = 14-19 αντιστάσεις των 5W/έκαστη
- Μέγιστη ισχύς (rms) ανά κανάλι (8Ωμ) =28-29.5W για τάση δικτύου από 227-234Vac
- Μέγιστη ισχύς (rms) ανά κανάλι (6Ωμ) =≈26W για τάση δικτύου 234Vac
- Καταναλισκόμενη ισχύς= 112W (με τα δύο κανάλια οδηγούμενος)
- Ευαισθησία εισόδου= 271mVrms (AC)
Μέγιστη τάση εξόδου VACrms/1KHz, φορτίο 8Ohm (το ημίτονο αντιστοιχεί στην έξοδο του ενισχυτή, χωρίς ορατή παραμόρφωση)
Attachments
Last edited:
Μανόλη βλέπω πως οι μετρήσεις είναι πολύ καλές.
Πιστεύω να συμφωνείς πως η τεχνική των μετρήσεων είναι μια ευχαρίστηση από μόνη της. Όσο αφορά τον Α1 η απόκριση παραμένει αρκετά σταθερή σε μεγάλο εύρος συχνοτήτων. Επίσης πολύ καλή είναι και η ευαισθησία.
Στη περίπτωση του συγχρονισμού μερικές γεννήτριες ενσωματώνουν ένα PLL το οποίο δίνει τη δυνατότητα ώστε η περίοδος (συχνότητα) και η φάση της εξόδου της γεννήτριας να είναι σε συγκεκριμένη και σταθερή αναλογία με ένα σήμα (στη περίπτωσή μας τη πλήρως ανορθωμένη κυματομορφή). Το σύνηθες είναι η συχνότητα και η φάση της γεννήτριας να ταυτίζεται με το σήμα εξόδου. Αυτή η ευκολία μας δίνει την δυνατότητα να ταυτίζουμε σήματα από διαφορετικές πηγές (π.χ πολλές γεννήτριες) που έχουν μικρές αποκλίσεις στη συχνότητα και τη φάση και θα ήταν πολύ δύσκολο να συγχρονιστούν με ακρίβεια μεταξύ τους χωρίς PLL. Να τονιστεί πως ο συγχρονισμός αφορά μόνο τη συχνότητα και τη φάση και όχι τη μορφή της παραγόμενης κυματομορφής (ημίτονο, τρίγωνο κτλ).
Γιατί χρειάζεται ο συγχρονισμός στη περίπτωση μας;
Έστω ότι το σήμα των 100 Hz από τη γεννήτρια, είχε μικρή απόκλιση και ήταν 100,1 Hz. Αυτό σημαίνει μια διαφορά περίπου 0,1 Hz σε σύγκριση με τη συχνότητα της πλήρους ανόρθωσης του τροφοδοτικού. Άρα κάθε 0,1 Hz (δηλαδή η διαφορά τους που ισοδυναμεί με 10 sec) γίνεται μια περιοδική μετάβαση από την φόρτιση των πυκνωτών με τον ενισχυτή σε πλήρη αγωγή, στη φόρτιση των πυκνωτών με τον ενισχυτή σε πλήρη αποκοπή κ.ο.κ. Όμοια μεταβάλλεται και η κυμάτωση του τροφοδοτικού, φαινόμενο που παρατηρείς και στο παλμογράφο. Αν υπάρχει συγχρονισμός της γεννήτριας με τα 100Hz της ανόρθωσης η απεικόνιση θα ήταν σταθερή. Εναλλακτικά μπορείς να δοκιμάσεις με μικρορύθμιση της συχνότητας της γεννήτριας αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τη σύμπτωση της φάσης (μάλλον θα είναι τυχαία). Όσο αφορά την ΗΜ8030 δεν γνωρίζω αν έχει τη δυνατότητα συγχρονισμού. Αυτό που αναφέρεις είναι η δυνατότητα της γεννήτριας να λειτουργήσει με διαμόρφωση συχνότητας (FM), αλλά δε προσφέρει κάτι στη περίπτωση μας.
Και πάλι μπράβο.
Πιστεύω να συμφωνείς πως η τεχνική των μετρήσεων είναι μια ευχαρίστηση από μόνη της. Όσο αφορά τον Α1 η απόκριση παραμένει αρκετά σταθερή σε μεγάλο εύρος συχνοτήτων. Επίσης πολύ καλή είναι και η ευαισθησία.
Στη περίπτωση του συγχρονισμού μερικές γεννήτριες ενσωματώνουν ένα PLL το οποίο δίνει τη δυνατότητα ώστε η περίοδος (συχνότητα) και η φάση της εξόδου της γεννήτριας να είναι σε συγκεκριμένη και σταθερή αναλογία με ένα σήμα (στη περίπτωσή μας τη πλήρως ανορθωμένη κυματομορφή). Το σύνηθες είναι η συχνότητα και η φάση της γεννήτριας να ταυτίζεται με το σήμα εξόδου. Αυτή η ευκολία μας δίνει την δυνατότητα να ταυτίζουμε σήματα από διαφορετικές πηγές (π.χ πολλές γεννήτριες) που έχουν μικρές αποκλίσεις στη συχνότητα και τη φάση και θα ήταν πολύ δύσκολο να συγχρονιστούν με ακρίβεια μεταξύ τους χωρίς PLL. Να τονιστεί πως ο συγχρονισμός αφορά μόνο τη συχνότητα και τη φάση και όχι τη μορφή της παραγόμενης κυματομορφής (ημίτονο, τρίγωνο κτλ).
Γιατί χρειάζεται ο συγχρονισμός στη περίπτωση μας;
Έστω ότι το σήμα των 100 Hz από τη γεννήτρια, είχε μικρή απόκλιση και ήταν 100,1 Hz. Αυτό σημαίνει μια διαφορά περίπου 0,1 Hz σε σύγκριση με τη συχνότητα της πλήρους ανόρθωσης του τροφοδοτικού. Άρα κάθε 0,1 Hz (δηλαδή η διαφορά τους που ισοδυναμεί με 10 sec) γίνεται μια περιοδική μετάβαση από την φόρτιση των πυκνωτών με τον ενισχυτή σε πλήρη αγωγή, στη φόρτιση των πυκνωτών με τον ενισχυτή σε πλήρη αποκοπή κ.ο.κ. Όμοια μεταβάλλεται και η κυμάτωση του τροφοδοτικού, φαινόμενο που παρατηρείς και στο παλμογράφο. Αν υπάρχει συγχρονισμός της γεννήτριας με τα 100Hz της ανόρθωσης η απεικόνιση θα ήταν σταθερή. Εναλλακτικά μπορείς να δοκιμάσεις με μικρορύθμιση της συχνότητας της γεννήτριας αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί τη σύμπτωση της φάσης (μάλλον θα είναι τυχαία). Όσο αφορά την ΗΜ8030 δεν γνωρίζω αν έχει τη δυνατότητα συγχρονισμού. Αυτό που αναφέρεις είναι η δυνατότητα της γεννήτριας να λειτουργήσει με διαμόρφωση συχνότητας (FM), αλλά δε προσφέρει κάτι στη περίπτωση μας.
Και πάλι μπράβο.
- 3 March 2009
- 4,065
Re: Απάντηση: Αναβάθμιση-Συντήρηση Musical Fidelity A-1 Anniversary
Κάπου μέσα στο φόρουμ είχα ξαναγράψει ότι αυτήν την περίοδο (με την ενασχόληση μου στον κόσμο των ηλεκτρονικών) διάγω μια περίοδο εφηβικής έξαρσης (πολύ καλό για τα 45μου χρόνια) - με καταλαβαίνεις πως νιώθω (τα της γεννήτριας μάλλον θα τα πούμε σε π.μ).
Είμαι αρκετά ικανοποιημένος έως ενθουσιασμένος, για το πως μέτρησε ο ενισχυτής (αλλά και για το πως ακούγεται).
Είχα κρατήσει στην άκρη το αφιέρωμα που του είχε κάνει το περιοδικό ¨Ηχος & Hi-Fi το Φεβρουάριο του 1993.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις του περιοδικού, ο Α1-10ης επετείου παρουσίαζε μία εμφατικότητα στην απόκριση συχνότητας της τάξης των 3db στις 20Khz, η οποία άρχιζε σταδιακά από τα 2KHz.
Βέβαια παρατηρώ ότι τη μέτρηση δεν την είχαν κάνει σε πλήρη ισχύ όπως ακολούθησα, αλλά σε ισχύ 10Wrms.
Η πλήρη ισχύς είχε βρεθεί στα 2Χ24Wrms/8Ohm/0.3%THD+N, 1KHz)
Επίσης η μέτρηση ευαισθησίας στην γραμμή εισόδου, είχε μετρηθεί και βρέθηκε να είναι 120mVrms.
Εάν θεωρήσουμε, ότι έτσι ήταν ο Α1, 10ης επετείου - τότε οι σημερινές μετρήσεις είναι άλμα προόδου!
Να αναφέρω και κάτι επιπρόσθετο. Τις προάλλες είχα μία συνάντηση με το μέλος Χρήστο Τσιτιμάκη στο χώρο του (είχε προσφερθεί να με δεχθεί για μια ακρόαση του ΖΕΝ V4 του Nelsson Pass - και τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως για αυτήν την πρόσκληση).
Λοιπόν είχα κουβαλήσει μαζί και αυτόν τον ενισχυτή...μετά από ακρόαση στο σύστημα του Χρήστου είδαμε ότι ο Α1 ακουγόταν με λαμπρότητα σε σύγκριση με τα λοιπά συνοδά του συστήματός του. Σε μένα (μετά από επίπονες ακροάσεις) αυτή η λαμπρότητα δεν έχει αυτήν την έκταση και είναι θα έλεγα ελάχιστη έως λίγη.
Εν κατακλείδι για το θέμα του προενισχυτή, εάν θα χρησιμοποιήσουμε έναν NE5532 ή ένα OPA2134 ή ένα THS-4032 (που τελικά εκεί καταλήγω για το δικό μου σύστημα), είναι ένα θέμα που θα πρέπει να συνεκτιμηθεί με το λοιπό σύστημά μας, που ενδεχομένως σε εμάς να ταιριάξει άψογα ενώ σε κάποιο άλλο σύστημα να ακουστεί λαμπρό.
Για τον Α1, δεν θα μείνω μόνο μέχρι εδώ. Έπεται :
Κάπου μέσα στο φόρουμ είχα ξαναγράψει ότι αυτήν την περίοδο (με την ενασχόληση μου στον κόσμο των ηλεκτρονικών) διάγω μια περίοδο εφηβικής έξαρσης (πολύ καλό για τα 45μου χρόνια) - με καταλαβαίνεις πως νιώθω (τα της γεννήτριας μάλλον θα τα πούμε σε π.μ).
Είμαι αρκετά ικανοποιημένος έως ενθουσιασμένος, για το πως μέτρησε ο ενισχυτής (αλλά και για το πως ακούγεται).
Είχα κρατήσει στην άκρη το αφιέρωμα που του είχε κάνει το περιοδικό ¨Ηχος & Hi-Fi το Φεβρουάριο του 1993.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις του περιοδικού, ο Α1-10ης επετείου παρουσίαζε μία εμφατικότητα στην απόκριση συχνότητας της τάξης των 3db στις 20Khz, η οποία άρχιζε σταδιακά από τα 2KHz.
Βέβαια παρατηρώ ότι τη μέτρηση δεν την είχαν κάνει σε πλήρη ισχύ όπως ακολούθησα, αλλά σε ισχύ 10Wrms.
Η πλήρη ισχύς είχε βρεθεί στα 2Χ24Wrms/8Ohm/0.3%THD+N, 1KHz)
Επίσης η μέτρηση ευαισθησίας στην γραμμή εισόδου, είχε μετρηθεί και βρέθηκε να είναι 120mVrms.
Εάν θεωρήσουμε, ότι έτσι ήταν ο Α1, 10ης επετείου - τότε οι σημερινές μετρήσεις είναι άλμα προόδου!
Να αναφέρω και κάτι επιπρόσθετο. Τις προάλλες είχα μία συνάντηση με το μέλος Χρήστο Τσιτιμάκη στο χώρο του (είχε προσφερθεί να με δεχθεί για μια ακρόαση του ΖΕΝ V4 του Nelsson Pass - και τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως για αυτήν την πρόσκληση).
Λοιπόν είχα κουβαλήσει μαζί και αυτόν τον ενισχυτή...μετά από ακρόαση στο σύστημα του Χρήστου είδαμε ότι ο Α1 ακουγόταν με λαμπρότητα σε σύγκριση με τα λοιπά συνοδά του συστήματός του. Σε μένα (μετά από επίπονες ακροάσεις) αυτή η λαμπρότητα δεν έχει αυτήν την έκταση και είναι θα έλεγα ελάχιστη έως λίγη.
Εν κατακλείδι για το θέμα του προενισχυτή, εάν θα χρησιμοποιήσουμε έναν NE5532 ή ένα OPA2134 ή ένα THS-4032 (που τελικά εκεί καταλήγω για το δικό μου σύστημα), είναι ένα θέμα που θα πρέπει να συνεκτιμηθεί με το λοιπό σύστημά μας, που ενδεχομένως σε εμάς να ταιριάξει άψογα ενώ σε κάποιο άλλο σύστημα να ακουστεί λαμπρό.
Για τον Α1, δεν θα μείνω μόνο μέχρι εδώ. Έπεται :
- ανάλυση του τελικού σταδίου του ενισχυτή,
- μέτρηση ρεύματος ηρεμίας και
- DC Offset.
Attachments
Last edited:
- 3 March 2009
- 4,065
(συνέχεια...)
Τοπολογία Τελικού Ενισχυτή
Εάν παρατηρήσουμε το ιδιόχειρο σχέδιο του κυκλώματος του τελικού ενισχυτή στον Α1 (σχέδιο Mark Henessen) βλέπουμε ότι είναι μια τοπολογία Τάξης ΑΒ Push-Pull. Μάλιστα αναφέρεται, ότι έχει σχεδιαστεί από το διάσημο για τους λαμπάτους Tim de Paravicini.
(στο τέλος παραθέτω και ένα άλλο σχέδιο από άλλον αρθρογράφο - είναι πιο καλό αλλά έχει αλλάξει την ονοματολογία του κυκλώματος).
Ο σχεδιασμός στην 10η επετειακή έκδοση δεν έχει αλλάξει, παρά μόνο έχουν χρησιμοποιηθεί σε κάποια σημεία διαφορετικά υλικά.
Ο Α1 έχει μια συμμετρική σχεδίαση και αποτελείται από δύο πανομοιότυπους ενισχυτές - μάλιστα έχει και ξεχωριστές διαδρομές ανάδρασης για τον κάθε ενισχυτή.
Το σήμα εισέρχεται στον τελικό από την έξοδο του προενισχυτή δεχόμενο μια αντίσταση εισόδου 100Κ.
Αμέσως μετά περνά από ένα low-pass φίλτρο των ≈146K και διακλαδίζεται σε δύο τμήματα μέσω των πυκνωτών C6 & C7 χωρητικότητας 1uF/63V.
Εδώ να αναφέρουμε ότι ως πρώτη τοποθέτηση είχε ηλεκτρολυτικούς, οι οποίοι στη συνέχεια αλλάχθηκαν με πολυεστερικούς BC 1uF – υπάρχει πρόταση να αντικατασταθούν οι πολυεστερικοί με πολυπροπυλενίου MKP, τι λέτε;
Τα δύο τμήματα τώρα αποτελούν ουσιαστικά ένα ζευγάρι που τροφοδοτεί το στάδιο εξόδου, συνδεδεμένο σε μια διαμόρφωση κοινού εκπομπού. Τα δύο ενδιάμεσα τρανζίστορ (TR7/8 και TR5/6) είναι απλώς εκπομποί-followers, παρέχοντας το τρέχον κέρδος (απολαβή).
Λίγο πριν το σήμα φθάσει στις αντιστάσεις R30/R31 διακλαδίζεται και πάλι το ένα προχωρά προς την έξοδο και το άλλο επιστρέφει πίσω στην είσοδο του σήματος (ολική ανάδραση).
Οι πυκνωτές C8(10uF/63V), C9(10uF/63V), C10(10uF/63V) , C13(47uF/16V), C14(47uF/16V) είναι ηλεκτρολυτικοί (BC/105°C), ενώ οι C11 (680J), C12 (680J), C15(33pF), C16(33pF) μη ηλεκτρολυτικοί.
Έχετε κάποια πρόταση;
(φώτο πριν από τη μετατροπή, διακρίνονται οι πυκνωτές του δεξιού καναλιού)
Σύμφωνα με το Henessen δεν υπάρχει γραμμικότητα. Δεν υπάρχει τοπική ανάδραση γύρω από τα τρανζίστορ εξόδου, επίσης το πηνίο εξόδου έχει παραλειφθεί και ο ενισχυτής βασίζεται στις δύο αντιστάσεις R30/R31 των 0.22Ohm για σταθερότητα με κόστος στον παράγοντα απόσβεσης (Damping Factor)
Πιθανόν ο συμμετρικός σχεδιασμός του ενισχυτή είναι αυτό που βοηθά να ξεπεραστεί η μη γραμμικότητα στο μισό του κυκλώματος. Μια εναλλακτική άποψη είναι ότι ίσως αυτές οι μη γραμμικότητες συντελούν στην ηχητική ταυτότητα του ενισχυτή.
Τα τρανζίστορ εξόδου είναι τυποποιημένα διπολικά ζευγάρια 2n3055/MJ2955. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως αντικαταστάτες τα Motorola (On-Semi) MJ15003 και MJ15004 ζεύγη – τα οποία έχουν περισσότερη πρόσληψη ρεύματος από τα πρωτότυπα, και θα πρέπει να είναι πιο αξιόπιστα σε μακροπρόθεσμη βάση.
Ρεύμα Ηρεμίας
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Musical Fidelity αναφέρει ότι ο ενισχυτής είναι "εξαιρετικά ρυθμισμένος σε τάξη Α» - εκτός από τα γράμματα στην μπροστινή πλευρά, η MF ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι ο ενισχυτής είναι σχεδιασμένος σε μια καθαρή τάξη Α.
Το ρεύμα ηρεμίας είναι απλά ρυθμισμένο αρκετά υψηλά, ώστε να εξασφαλίζει λειτουργία τάξης Α μέχρι ένα συγκεκριμένο επίπεδο ισχύος. Έξω από αυτό, ο ενισχυτής επανέρχεται στην τάξη ΑΒ. Αυτός είναι ο απολύτως σωστός τρόπος να επιτευχθεί, αλλιώς τα ηχεία με χαμηλή ωμική αντίσταση, θα προκαλέσουν ψαλίδισμα και χαμηλά επίπεδα έντασης.
Ο Mark Henessen αναφέρει:
«Πόσο είναι το ρεύμα ηρεμίας; Λοιπόν, νομίζω ότι πρέπει να κοιτάξουμε για την απάντηση, στις αντιστάσεις R30/31. Υπάρχει μια μικρή τάση σε αυτές τις αντιστάσεις, και υποθέτοντας ότι οι R30/R31 είναι ακριβείς στις τιμές τους, μπορούμε να υπολογίσουμε ότι το ρεύμα είναι 0.69A, με αποτέλεσμα 7.6W Class Α. Δύο παράγοντες το επηρεάζουν. Πρώτον, κάθε μισό του κυκλώματος ανά κανάλι, θα έχει ένα μικρό dc offset, εξαιτίας της άνισης διαδρομής και άλλων συνθηκών του κυκλώματος. Στην παραγωγή, αυτό είναι βέβαιο ότι θα μεταβάλλεται από μονάδα σε μονάδα, έτσι οι 3M7 αντιστάσεις (R6/11) φαίνεται να έχουν προστεθεί για να εισαγάγουν ένα καθορισμένο DC offset στη διαδρομή... αυτό θα δημιουργήσει την τάση κατά μήκος των R30/31, και θα επιφέρει σταθερό ρεύμα.»
Σε μία άλλη αναφορά του Hi-Fi News 01/1994 (Dave Berriman), τα παραπάνω επαληθεύονται:
"Από περιέργεια, ελέγξαμε το ρεύμα ηρεμίας μέσω των τρανζίστορ εξόδου. Με ρεύμα 0.71A, είναι αρκετό για μέχρι περίπου 8W καθαρής τάξης Α, που σημαίνει ότι πάνω από τα 8W ο Α1 λειτουργεί στην τάξη ΑΒ."
Δεν απομένει – εάν συμφωνείτε με τη μέθοδο – να μετρήσω επί του Α1 10ης επετείου, εκεί στις αντιστάσεις R30/31 για να δω τι ρεύμα ηρεμίας έχει…
Τοπολογία Τελικού Ενισχυτή
Εάν παρατηρήσουμε το ιδιόχειρο σχέδιο του κυκλώματος του τελικού ενισχυτή στον Α1 (σχέδιο Mark Henessen) βλέπουμε ότι είναι μια τοπολογία Τάξης ΑΒ Push-Pull. Μάλιστα αναφέρεται, ότι έχει σχεδιαστεί από το διάσημο για τους λαμπάτους Tim de Paravicini.
(στο τέλος παραθέτω και ένα άλλο σχέδιο από άλλον αρθρογράφο - είναι πιο καλό αλλά έχει αλλάξει την ονοματολογία του κυκλώματος).
Ο σχεδιασμός στην 10η επετειακή έκδοση δεν έχει αλλάξει, παρά μόνο έχουν χρησιμοποιηθεί σε κάποια σημεία διαφορετικά υλικά.
Ο Α1 έχει μια συμμετρική σχεδίαση και αποτελείται από δύο πανομοιότυπους ενισχυτές - μάλιστα έχει και ξεχωριστές διαδρομές ανάδρασης για τον κάθε ενισχυτή.
Το σήμα εισέρχεται στον τελικό από την έξοδο του προενισχυτή δεχόμενο μια αντίσταση εισόδου 100Κ.
Αμέσως μετά περνά από ένα low-pass φίλτρο των ≈146K και διακλαδίζεται σε δύο τμήματα μέσω των πυκνωτών C6 & C7 χωρητικότητας 1uF/63V.
Εδώ να αναφέρουμε ότι ως πρώτη τοποθέτηση είχε ηλεκτρολυτικούς, οι οποίοι στη συνέχεια αλλάχθηκαν με πολυεστερικούς BC 1uF – υπάρχει πρόταση να αντικατασταθούν οι πολυεστερικοί με πολυπροπυλενίου MKP, τι λέτε;
Τα δύο τμήματα τώρα αποτελούν ουσιαστικά ένα ζευγάρι που τροφοδοτεί το στάδιο εξόδου, συνδεδεμένο σε μια διαμόρφωση κοινού εκπομπού. Τα δύο ενδιάμεσα τρανζίστορ (TR7/8 και TR5/6) είναι απλώς εκπομποί-followers, παρέχοντας το τρέχον κέρδος (απολαβή).
Λίγο πριν το σήμα φθάσει στις αντιστάσεις R30/R31 διακλαδίζεται και πάλι το ένα προχωρά προς την έξοδο και το άλλο επιστρέφει πίσω στην είσοδο του σήματος (ολική ανάδραση).
Οι πυκνωτές C8(10uF/63V), C9(10uF/63V), C10(10uF/63V) , C13(47uF/16V), C14(47uF/16V) είναι ηλεκτρολυτικοί (BC/105°C), ενώ οι C11 (680J), C12 (680J), C15(33pF), C16(33pF) μη ηλεκτρολυτικοί.
Έχετε κάποια πρόταση;
(φώτο πριν από τη μετατροπή, διακρίνονται οι πυκνωτές του δεξιού καναλιού)
Σύμφωνα με το Henessen δεν υπάρχει γραμμικότητα. Δεν υπάρχει τοπική ανάδραση γύρω από τα τρανζίστορ εξόδου, επίσης το πηνίο εξόδου έχει παραλειφθεί και ο ενισχυτής βασίζεται στις δύο αντιστάσεις R30/R31 των 0.22Ohm για σταθερότητα με κόστος στον παράγοντα απόσβεσης (Damping Factor)
Πιθανόν ο συμμετρικός σχεδιασμός του ενισχυτή είναι αυτό που βοηθά να ξεπεραστεί η μη γραμμικότητα στο μισό του κυκλώματος. Μια εναλλακτική άποψη είναι ότι ίσως αυτές οι μη γραμμικότητες συντελούν στην ηχητική ταυτότητα του ενισχυτή.
Τα τρανζίστορ εξόδου είναι τυποποιημένα διπολικά ζευγάρια 2n3055/MJ2955. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως αντικαταστάτες τα Motorola (On-Semi) MJ15003 και MJ15004 ζεύγη – τα οποία έχουν περισσότερη πρόσληψη ρεύματος από τα πρωτότυπα, και θα πρέπει να είναι πιο αξιόπιστα σε μακροπρόθεσμη βάση.
Ρεύμα Ηρεμίας
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Musical Fidelity αναφέρει ότι ο ενισχυτής είναι "εξαιρετικά ρυθμισμένος σε τάξη Α» - εκτός από τα γράμματα στην μπροστινή πλευρά, η MF ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι ο ενισχυτής είναι σχεδιασμένος σε μια καθαρή τάξη Α.
Το ρεύμα ηρεμίας είναι απλά ρυθμισμένο αρκετά υψηλά, ώστε να εξασφαλίζει λειτουργία τάξης Α μέχρι ένα συγκεκριμένο επίπεδο ισχύος. Έξω από αυτό, ο ενισχυτής επανέρχεται στην τάξη ΑΒ. Αυτός είναι ο απολύτως σωστός τρόπος να επιτευχθεί, αλλιώς τα ηχεία με χαμηλή ωμική αντίσταση, θα προκαλέσουν ψαλίδισμα και χαμηλά επίπεδα έντασης.
Ο Mark Henessen αναφέρει:
«Πόσο είναι το ρεύμα ηρεμίας; Λοιπόν, νομίζω ότι πρέπει να κοιτάξουμε για την απάντηση, στις αντιστάσεις R30/31. Υπάρχει μια μικρή τάση σε αυτές τις αντιστάσεις, και υποθέτοντας ότι οι R30/R31 είναι ακριβείς στις τιμές τους, μπορούμε να υπολογίσουμε ότι το ρεύμα είναι 0.69A, με αποτέλεσμα 7.6W Class Α. Δύο παράγοντες το επηρεάζουν. Πρώτον, κάθε μισό του κυκλώματος ανά κανάλι, θα έχει ένα μικρό dc offset, εξαιτίας της άνισης διαδρομής και άλλων συνθηκών του κυκλώματος. Στην παραγωγή, αυτό είναι βέβαιο ότι θα μεταβάλλεται από μονάδα σε μονάδα, έτσι οι 3M7 αντιστάσεις (R6/11) φαίνεται να έχουν προστεθεί για να εισαγάγουν ένα καθορισμένο DC offset στη διαδρομή... αυτό θα δημιουργήσει την τάση κατά μήκος των R30/31, και θα επιφέρει σταθερό ρεύμα.»
Σε μία άλλη αναφορά του Hi-Fi News 01/1994 (Dave Berriman), τα παραπάνω επαληθεύονται:
"Από περιέργεια, ελέγξαμε το ρεύμα ηρεμίας μέσω των τρανζίστορ εξόδου. Με ρεύμα 0.71A, είναι αρκετό για μέχρι περίπου 8W καθαρής τάξης Α, που σημαίνει ότι πάνω από τα 8W ο Α1 λειτουργεί στην τάξη ΑΒ."
Δεν απομένει – εάν συμφωνείτε με τη μέθοδο – να μετρήσω επί του Α1 10ης επετείου, εκεί στις αντιστάσεις R30/31 για να δω τι ρεύμα ηρεμίας έχει…
Attachments
- 3 March 2009
- 4,065
Επαναφέρω το νήμα...
Έχοντας εδώ και κάτι μέρες παρακάμψει εντελώς το στάδιο προενίσχυσης (αυτό φυσικά θα αποτελέσει συνέχεια αργότερα...) - μπήκα στη διαδικασία να μετρήσω το ρεύμα ηρεμίας, διεξοδικά.
(υπόψη στο παρακάτω ιδιόχειρο σχέδιο οι τιμές σε κύκλο είναι μετρήσεις από απλό Α1 με 22Vrms στις γραμμές μεταφοράς - τιμές επάνω (R), τιμές κάτω (L) - αντί των 24άρων που έχουμε εδώ)
Τα τρανζίστορ TR10 (στο σχήμα) είναι spec.1P δηλ. pnp
Τα τρανζίστορ TR9 (στο σχήμα) είναι spec.1Ν δηλ. npn
Με λίγα λόγια ζευγάρια pnp/npn αλληλοσυμπληρούμενα.
Για να βρω το ρεύμα ηρεμίας μέτρησα πάνω στο σώμα των τρανζίστορ και συνάμα στις αντιστάσεις R30, R31
Δεξί Κανάλι
pnp=213mVrms(σώμα tr)/ 210mVrms(αντίσταση R30)
npn=-236mVrms(σώμα tr)/ -234Vrms(αντίσταση R31)
Αριστερό Κανάλι
pnp=188mVrms(σώμα tr)/ 185mVrms(αντίσταση R30)
npn=-269mVrms(σώμα tr)/ -265Vrms(αντίσταση R31)
Δεδομένου ότι οι αντιστάσεις R30/R31 είναι σε άριστη κατάσταση τιμής 0,22Ohm, έχουμε:
Ρεύμα ηρεμίας δεξιού καναλιού [(0,210+0,234)/2)/0,22]≈1Α
Ρεύμα ηρεμίας αριστερού καναλιού [(0,185+0,265)/2)/0,22]≈1Α
Φυσικά να πω ότι σε πλήρη ισχύ και μετά από αρκετή ώρα μέτρησης στο πάγκο, παρατηρούσα φαινόμενο "παραμόρφωση διασταύρωσης" (crossover distortion).
Μετρώντας τη γύρω περιοχή στα τρανζίστορ 6,8 και τις τάσεις που έπαιρναν (≈24.1Vrms), δεν είδα κάποια αστάθεια, ούτε κάποια ανομοιομορφία στις τάσεις.
Είπα λοιπόν ότι είναι πρόβλημα ταιριάσματος των τρανζίστορ εξόδου (μιας και το ένα εξ' αυτών ήταν διαφορετικό από τα άλλα 3).
Τα αντικατέστησα με τα νεο-αποκτηθέντα MJ15003G/15004G.
Πρωτύτερη πείρα δεν είχα. Θεώρησα ότι τα 15003G είναι npn και τα 15004G pnp.
Επειδή στo datasheet δεν είδα προσανατολισμό τοποθέτησης (τα δύο ποδαράκια να έχουν σήμανση), τα έβαλα με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να έχω το ίδιο ίχνος αποτύπωσης στον component tester του παλμογράφου (συγκριτικά για κάθε παλαιό & νέο τρανζίστορ) - μέτρηση στα δύο ποδαράκια (τα αναφέρω όλα αυτά μήπως και έχω κάνει λάθος τοποθέτηση...).
Μέτρηση εκ νέου και έχουμε:
Δεξί Κανάλι
pnp=215mVrms(σώμα tr)/ 213mVrms(αντίσταση R30)
npn=-166mVrms(σώμα tr)/ 163mVrms(αντίσταση R31)
Αριστερό Κανάλι
pnp=214mVrms(σώμα tr)/ 211mVrms(αντίσταση R30)
npn=-172mVrms(σώμα tr)/ -168Vrms(αντίσταση R31)
Δηλ.:
Ρεύμα ηρεμίας δεξιού καναλιού [(0,213+0,163)/2)/0,22]≈0,854Α
Ρεύμα ηρεμίας αριστερού καναλιού [(0,211+0,168)/2)/0,22]≈0,861Α
Δοκιμάζοντας σε παλμογράφο με πλήρη ισχύ, το ημίτονο δεν παρουσίαζε κανένα φαινόμενο παραμόρφωσης διασταύρωσης και μάλιστα έχουμε και αύξηση της ισχύος του ενισχυτή (≈ 2Vrms/κανάλι).
1) έχω μετρήσει σωστά το ρεύμα ηρεμίας;
2) ποιο από τα δύο σετάπ τρανζίστορ, παρουσιάζουν καλύτερο ταίριασμα και γιατί;
3) τα τοποθέτησα σωστά ή έχω βάλει τα ποδαράκια ανάποδα;
Έχοντας εδώ και κάτι μέρες παρακάμψει εντελώς το στάδιο προενίσχυσης (αυτό φυσικά θα αποτελέσει συνέχεια αργότερα...) - μπήκα στη διαδικασία να μετρήσω το ρεύμα ηρεμίας, διεξοδικά.
(υπόψη στο παρακάτω ιδιόχειρο σχέδιο οι τιμές σε κύκλο είναι μετρήσεις από απλό Α1 με 22Vrms στις γραμμές μεταφοράς - τιμές επάνω (R), τιμές κάτω (L) - αντί των 24άρων που έχουμε εδώ)
Τα τρανζίστορ TR10 (στο σχήμα) είναι spec.1P δηλ. pnp
Τα τρανζίστορ TR9 (στο σχήμα) είναι spec.1Ν δηλ. npn
Με λίγα λόγια ζευγάρια pnp/npn αλληλοσυμπληρούμενα.
Για να βρω το ρεύμα ηρεμίας μέτρησα πάνω στο σώμα των τρανζίστορ και συνάμα στις αντιστάσεις R30, R31
Δεξί Κανάλι
pnp=213mVrms(σώμα tr)/ 210mVrms(αντίσταση R30)
npn=-236mVrms(σώμα tr)/ -234Vrms(αντίσταση R31)
Αριστερό Κανάλι
pnp=188mVrms(σώμα tr)/ 185mVrms(αντίσταση R30)
npn=-269mVrms(σώμα tr)/ -265Vrms(αντίσταση R31)
Δεδομένου ότι οι αντιστάσεις R30/R31 είναι σε άριστη κατάσταση τιμής 0,22Ohm, έχουμε:
Ρεύμα ηρεμίας δεξιού καναλιού [(0,210+0,234)/2)/0,22]≈1Α
Ρεύμα ηρεμίας αριστερού καναλιού [(0,185+0,265)/2)/0,22]≈1Α
Φυσικά να πω ότι σε πλήρη ισχύ και μετά από αρκετή ώρα μέτρησης στο πάγκο, παρατηρούσα φαινόμενο "παραμόρφωση διασταύρωσης" (crossover distortion).
Μετρώντας τη γύρω περιοχή στα τρανζίστορ 6,8 και τις τάσεις που έπαιρναν (≈24.1Vrms), δεν είδα κάποια αστάθεια, ούτε κάποια ανομοιομορφία στις τάσεις.
Είπα λοιπόν ότι είναι πρόβλημα ταιριάσματος των τρανζίστορ εξόδου (μιας και το ένα εξ' αυτών ήταν διαφορετικό από τα άλλα 3).
Τα αντικατέστησα με τα νεο-αποκτηθέντα MJ15003G/15004G.
Πρωτύτερη πείρα δεν είχα. Θεώρησα ότι τα 15003G είναι npn και τα 15004G pnp.
Επειδή στo datasheet δεν είδα προσανατολισμό τοποθέτησης (τα δύο ποδαράκια να έχουν σήμανση), τα έβαλα με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να έχω το ίδιο ίχνος αποτύπωσης στον component tester του παλμογράφου (συγκριτικά για κάθε παλαιό & νέο τρανζίστορ) - μέτρηση στα δύο ποδαράκια (τα αναφέρω όλα αυτά μήπως και έχω κάνει λάθος τοποθέτηση...).
Μέτρηση εκ νέου και έχουμε:
Δεξί Κανάλι
pnp=215mVrms(σώμα tr)/ 213mVrms(αντίσταση R30)
npn=-166mVrms(σώμα tr)/ 163mVrms(αντίσταση R31)
Αριστερό Κανάλι
pnp=214mVrms(σώμα tr)/ 211mVrms(αντίσταση R30)
npn=-172mVrms(σώμα tr)/ -168Vrms(αντίσταση R31)
Δηλ.:
Ρεύμα ηρεμίας δεξιού καναλιού [(0,213+0,163)/2)/0,22]≈0,854Α
Ρεύμα ηρεμίας αριστερού καναλιού [(0,211+0,168)/2)/0,22]≈0,861Α
Δοκιμάζοντας σε παλμογράφο με πλήρη ισχύ, το ημίτονο δεν παρουσίαζε κανένα φαινόμενο παραμόρφωσης διασταύρωσης και μάλιστα έχουμε και αύξηση της ισχύος του ενισχυτή (≈ 2Vrms/κανάλι).
1) έχω μετρήσει σωστά το ρεύμα ηρεμίας;
2) ποιο από τα δύο σετάπ τρανζίστορ, παρουσιάζουν καλύτερο ταίριασμα και γιατί;
3) τα τοποθέτησα σωστά ή έχω βάλει τα ποδαράκια ανάποδα;