Τα καψόνια που μου έκανε ο sir John -Frederick William- Herschel...
Καθόλου λίγα δεν είναι αυτά που χρωστά η φωτογραφία στον μεγάλο αστρονόμο, μαθηματικό κτλ κτλ sir John Herschel.
Αν και λανθασμένα του χρεώνεται ότι πρώτος χρησιμοποίησε τον όρο «φωτογραφία», ωστόσο σε αυτόν οφείλουμε το «αρνητικό» και «θετικό».
Αλλά δεν είναι μόνο οι όροι. Η ερευνά και συνεισφορά του στον χώρο υπήρξε θαυμαστή το λιγότερο. Ανάμεσα σε άλλα πολλά, ο Herschel ανακάλυψε την Κυανοτυπία (καθώς και άλλες αδελφές τεχνικές), που πριν την ηλεκτρονική εποχή χρησιμοποιήθηκε για δεκαετίες και δεκαετίες κυρίως στην αντιγραφή σχεδίων, τα γνωστά μας «blueprints».***
***
Το ήξερες πως έχουμε το ρεκόρ Γκίνες από το 2017 στη Θεσσαλονίκη για την μεγαλύτερη κυανοτυπία? -εγώ όχι!. Συν το ότι πήραμε το ρεκόρ από τους ξινούς Γάλλους…
https://www.youtube.com/watch?v=buFm6RmlTdE
Επίσης από την δική του έρευνα δόθηκε λύση στο μέχρι τότε άλυτο πρόβλημα της μόνιμης διατήρησης των φωτογραφικών εικόνων (φιξάρισμα) με την χρήση του θειοθειϊκού νάτριου ή sodium thiosulfate ή hyposulphite of soda, ή απλά «hypo». Ο sir John ήταν αυτός που μόλις ανακάλυψε την χρήση του στη φωτογραφία φρόντισε να ενημερώσει τον Talbot και τον Daguerre ώστε να μην κουράζονται άλλο.
Τέλος, δεν ήταν ο πρώτος (ούτε ο τελευταίος) που ερεύνησε την φωτοευαισθησία των φυτών -ιδιότητα που θα μπορούσε να βρει πιθανή χρήση στη φωτογραφία, αλλά αυτός που έκανε τα περισσότερο εκτεταμένα και μεθοδικά καταγεγραμμένα πειράματα.
Παντζάρι σε χαρτί ακουαρέλας...
Στη διαδικασία τώρα, αφού με τον ένα ή άλλο τρόπο ξεζουμίσουμε κάποιο άνθος ή φυτό με έντονο χρώμα κατά προτίμηση, κατόπιν χρησιμοποιούμε τον «ζωμό» αυτό ως ένα φωτοευαίσθητο υλικό με το οποίο θα καλύψουμε κάποια επιφάνεια που μπορεί να το συγκρατήσει. (χαρτί, ξύλο κτλ)
Μετά εφαρμόζουμε επάνω του μια θετική εικόνα και αφήνουμε τις φονικές υπεριώδεις ακτινοβολίες να αποτυπώσουν αυτή την εικόνα στο επιστρωμένο με το φυτικό ζουμί μέσο, καθώς θα καταστρέψουν τα εκτεθειμένα φωτεινά σημεία.
Ο χρόνος που χρειάζεται για την παραπάνω διαδικασία (από ώρες μέχρι μήνες) καθώς και το τελικό αποτέλεσμα (περισσότερο ή λιγότερο έντονο κτλ) εξαρτάται από το φυτό και τις συνθήκες έκθεσης.
Με κατέστρεψε η βροχή. Το παντζάρι χρειαζόταν περισσότερο χρόνο αλλά ο καιρός δεν ήταν καλός και μετά από 5 μέρες έπρεπε να δω τι είχε προκύψει.
Τη τεχνική αυτή πολύ σωστά ο sir John την ονόμασε «φυτοτυπία», όμως σχεδόν αμέσως καθιερώθηκε ο όρος «ανθοτυπία» αν και δεν χρησιμοποιούμε μόνο άνθη αλλά οποιοδήποτε φυτό μπορεί να μας δώσει ένα ενδιαφέρον ζουμί...
Τελικά η τεχνική εγκαταλείφθηκε ως μη πρακτική, καθώς και πολύ μεγάλοι χρόνοι απαιτούνται, αλλά και δεν υπήρχε τρόπος να καταστούν αυτές οι εικόνες μόνιμες. Είναι καταδικασμένες να ξεθωριάσουν και να χαθούν με τον καιρό, αλλά παρόλα αυτά διασώζονται ακόμη και σήμερα μερικές προσπάθειές του sir John, που φυσικά δεν είναι για να τις θαυμάζουμε και στον ήλιο.
1839
Ενδιαφέρον και εύκολα προσβάσιμο υλικό για τους πρώτους τουλάχιστον πειραματισμούς, είναι ο χυμός από τα βρασμένα παζάρια. Στα υπόψη όμως πως απαιτεί κάποιες μέρες έκθεσης σε ντάλα ήλιο.
...