Re: Ο θάνατος των Video Club
Συμφωνώ με όσους φίλους προηγήθηκαν και υποστήριξαν ότι το βασικότερο ζήτημα δεν είναι το βέβαιο κλείσιμο των video- club σε λίγα χρόνια. Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολήσει περισσότερο είναι ο επικείμενος θάνατος των μουσικών cd, των φωτογραφικών φιλμ, του περίφημου blue- ray πριν ακόμη καλά- καλά ανδρωθεί κλπ. και γενικότερα του τρόπου που προσλαμβάνουμε (αλλά και δημιουργούμε) διάφορες μορφές τέχνης.
Ας το συνειδητοποιήσουμε: ζούμε σε μιά εποχή που η τεχνολογία προχωράει με άλματα και μας προκαλεί ίλιγγο (αλλά και οικονομική αιμορραγία) η προσπάθεια να προσαρμοστούμε στη συνεχώς μεταβαλλόμενη πραγματικότητα. Νομίζω ένα παράδειγμα αρκεί: Οι πρόγονοί μας χρησιμοποιούσαν για ένα περίπου αιώνα το δίσκο βινυλίου ως βασικό μέσο αναπαραγωγής ηχογραφημένης μουσικής. Η δική μας γενιά χρησιμοποίησε ως βασική πηγή οικιακού κινηματογράφου για δέκα περίπου χρόνια τη βιντεοκασέτα, στη συνέχεια για άλλα δεκαπέντε χρόνια περίπου το sd dvd και ο διάδοχος του (το blu-ray) πιθανότατα δεν πρόκειται να επιβιώσει για μεγαλύτερο διάστημα. Παράπλευρη συνέπεια: αναλογιστείτε λίγο το κόστος για όσους αναγκάζονται να αντικαθιστούν συνεχώς τα μέσα αναπαραγωγής της αγαπημένης τους μουσικής και των αγαπημένων τους ταινιών και τα αντίστοιχα κέρδη των εταιρειών (που μεγεθύνονται ακόμη περισσότερο από τεχνικές marketing του τύπου: κυκλοφορώ πρώτα την απλή έκδοση της ταινίας, στη συνέχεια την special, κατόπιν την collector's, μετά την ultimate collector's, τέλος (; την definitive και μετά ξαναρχίζω τα ίδια σε blu-ray).
Σήμερα σε όλα τα ενημερωμένα φόρουμ και ιστότοπους του διαδικτύου γίνεται λόγος για την επικείμενη συγχώνευση πολλών ανεξάρτητων σήμερα συσκευών σε ένα ενιαίο κέντρο επικοινωνίας και ψυχαγωγίας για κάθε σπίτι, με μεγάλη φιλικότητα προς το χρήστη. Μέσω αυτού του κέντρου, μεταξύ άλλων, θα ακούμε μουσική, θα βλέπουμε τηλεόραση, θα επικοινωνούμε στον παγκόσμιο ιστό, θα βλέπουμε ταινίες. Βασικό μέσο αποθήκευσης στο κέντρο αυτό θα είναι σκληροί δίσκοι τεράστιας χωρητικότητας και οι ταχύτητες σύνδεσης στο διαδίκτυο θα κάνουν τις σημερινές να ωχριούν. Ήδη τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι ορατά (αντικατάσταση των φωτογραφικών φιλμ με σκληρούς δίσκους, video on demand (pay per view), πλήρης κυριαρχία των mp3 κλπ. στις νεαρές ιδίως ηλικίες για αναπαραγωγή της μουσικής, όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες που δεν κυκλοφορούν πλέον cd, αλλά "ανεβάζουν" τη δουλειά τους στον παγκόσμιο ιστό κλπ.)
Επομένως τίθεται το ερώτημα ποιος θα καταναλώνει την τέχνη με τους παραδοσιακούς τρόπους; Ας πάρουμε το παράδειγμα των ταινιών. Γιατί να πάει κάποιος να νοικιάσει μια ταινία από video club (ή να την αγοράσει) όταν θα μπορεί μέσω video on demand να την έχει άμεσα στο σπίτι του για θέαση (ή πιθανότητα μ' ένα μεγαλύτερο κόστος και για αποθήκευση) ή να την "κατεβάσει" παράνομα απ' τον παγκόσμιο ιστό (πιστεύω και εγώ ότι αυτό το "αντάρτικο" δεν είναι εύκολο να σταματήσει με νομικούς φραγμούς, λόγω και της φύσης του διαδικτύου).
Αυτοί που θα επιμείνουν παραδοσιακά ανήκουν κατά τη γνώμη μου σε δύο, χοντρικά, κατηγορίες. Από τη μια οι τεχνολογικά αναλφάβητοι (σχεδόν αποκλειστικά μεγάλης ηλικίας), που για ευνόητους λόγους θα περιοριστούν δραστικά (έως εξαλειφθούν) με την πάροδο του χρόνου. Και από την άλλη όσοι παρουσιάζουν, ας μου επιτραπεί η έκφραση, ένα "φετιχισμό" για κάποια υλικά αντικείμενα. Για να καταλάβετε τι εννοώ ρίξτε μια ματιά σε ένα από τα αρκετά φόρουμ και ιστοτόπους των συλλεκτών ταινιών. Εκεί θα δείτε επίμονες αναζητήσεις για τα εξώφυλλα των διαφόρων εκδόσεων (digipack, steelbook, metal case, amaray κλπ.), τα συλλεκτικά αντικείμενα που τις συνοδεύουν (πόστερ, φωτογραφίες, φυλλάδια, κομμάτια σελυλόιντ), τον αριθμό των αντιτύπων (περιορισμένες εκδόσεις) κλπ. Ναι, αυτοί θα συνεχίζουν να αγοράζουν cd και blu-ray. Αρκούν όμως αυτοί για να στηρίξουν μια μεγάλη βιομηχανία; Είναι προφανές ότι θα αποτελούν απλά μια μικρή αγορά ειδικού κοινού.
Όλα τα παραπάνω είναι βέβαια πολύ σημαντικότερα για το μέλλον μας ως ανθρώπων (πολιτών και καταναλωτών) από το κλείσιμο των video- club, αλλά φυσικά οι πολύπλευρες συνέπειές τους είναι αδύνατο να συζητηθούν εδώ. Η ανθρώπινη ιστορία μας έχει δείξει ότι δεν είναι η πρώτη φορά που κάποιο επάγγελμα (ή κλάδος) πέφτει θύμα των τεχνολογικών εξελίξεων. Και (ευτυχώς ή δυστυχώς) η όποια προσπάθεια αντίστασης σ' αυτές αποτελεί απλά μάχη οπισθοφυλακών με βέβαιη την τελική ήττα (όπως για παράδειγμα η στάση των λουδιτών εργατών που έσπαγαν τις μηχανές των εργοστασίων γιατί τους στερούσαν τη δουλειά).
Όπως, ίσως, θα καταλάβατε οι περισσότεροι δεν είμαι κανένας ειδικός στην τεχνολογία (και λόγω επαγγέλματος και λόγω ηλικίας). Απλά κάποια λίγα διαβάσματα και η εμπειρία μου με οδήγησαν εδώ και κάποιο καιρό σ' αυτούς τους προβληματισμούς (και τις υποθέσεις) που αποφάσισα τώρα να μοιραστώ μαζί σας με αφορμή αυτό το thread για το θάνατο των video- club.