H ΣΥΜΒΑΣΗ-ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ
Άρθρο 1
Η προστασία των εθνικών μειονοτήτων και των δικαιωμάτων και ελευθεριών
των προσώπων που ανήκουν στις μειονότητες αυτές αποτελεί αναπόσπαστο
μέρος της διεθνούς προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου και ως τέτοια συνιστά τομέα της διεθνούς συνεργασίας.
Άρθρο 3
1. Κάθε πρόσωπο που ανήκει σε μια εθνική μειονότητα έχει το δικαίωμα να
επιλέγει ελεύθερα το να αντιμετωπίζεται ή όχι ως τέτοιο και κανένα
μειονέκτημα δεν πρέπει να απορρέει από την επιλογή αυτή ή την άσκηση των συναφών δικαιωμάτων.
2. Τα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες μπορούν ατομικά καθώς
και από κοινού να ασκούν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που απορρέουν
από τις αρχές που διατυπώνονται από την παρούσα Σύμβαση-πλαίσιο.
Άρθρο 5
1. Τα Μέρη δεσμεύονται να καλλιεργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να επιτρέψουν στα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες να διατηρήσουν και να αναπτύξουν τον πολιτισμό τους, καθώς και να διατηρήσουν τα θεμελιώδη στοιχεία της ταυτότητάς τους, όπως η θρησκεία, η γλώσσα, οι παραδόσεις και η πολιτιστική τους κληρονομιά.
2. Χωρίς να θίγονται τα μέτρα που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της γενικής
τους πολιτικής για την κοινωνική ένταξη, τα Μέρη απέχουν από κάθε
πολιτική ή πρακτική που έχει στόχο την αφομοίωση των προσώπων που
ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, ενάντια στη θέλησή τους και προστατεύουν
τα πρόσωπα αυτά από κάθε πράξη που αποσκοπεί σε τέτοιου είδους αφομοίωση.
Άρθρο 6
1. Τα Μέρη θα επιληφθούν να προάγουν το πνεύμα ανεκτικότητας και
διαπολιτιστικού διαλόγου, καθώς και να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα για
να ευνοήσουν τον αμοιβαίο σεβασμό και κατανόηση μεταξύ όλων των προσώπων που ζουν στο έδαφός τους, όποια και αν είναι η εθνοτική, πολιτιστική, γλωσσική ή θρησκευτική τους ταυτότητα, κυρίως στους τομείς της εκπαίδευσης, του πολιτισμού και των μέσων μαζικής επικοινωνίας.
2. Τα Μέρη δεσμεύονται να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να
προστατεύσουν τα πρόσωπα που θα μπορούσαν να πέσουν θύματα απειλής ή
πράξεων διακρίσεων, εχθρότητας ή βίας εξαιτίας της εθνοτικής,
πολιτιστικής, γλωσσικής ή θρησκευτικής τους ταυτότητας.
Άρθρο 7
Τα Μέρη θα επιληφθούν να εξασφαλίσουν σε κάθε πρόσωπο που ανήκει σε
εθνική μειονότητα το σεβασμό του δικαιώματος στην ελευθερία της
ειρηνικής συνάθροισης και στην ελευθερία του συναιτερισμού, στην
ελευθερία της έκφρασης και στην ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και
της θρησκείας.
Άρθρο 8
Τα Mέρη δεσμεύονται να αναγνωρίσουν σε κάθε πρόσωπο που ανήκει σε εθνική μειονότητα το δικαίωμα να πρεσβεύει την θρησκεία ή την πίστη του, καθώς και το δικαίωμα να ιδρύει θρησκευτικά ιδρύματα, οργανώσεις ή συλλόγους.
Άρθρο 9
1. Τα Mέρη δεσμεύονται να αναγνωρίσουν ότι το δικαίωμα στην ελευθερία
της έκφρασης κάθε προσώπου που ανήκει σε εθνική μειονότητα
συμπεριλαμβάνει και την ελευθερία στη λήψη και τη διάδοση πληροφοριών ή
ιδεών στη μειονοτική γλώσσα, πέρα από σύνορα και χωρίς την ανάμειξη των
δημόσιων αρχών. Κατά την πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης, τα Μέρη θα
επιληφθούν, στο πλαίσιο του νομοθετικού τους συστήματος, ώστε τα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες να μην υπόκεινται σε διακρίσεις.
2. Η πρώτη παράγραφος δεν εμποδίζει τα Μέρη να υπάγουν τις επιχειρήσεις
ραδιοφώνου, τηλεόρασης ή κινηματογράφου σε ένα καθεστώς ελέγχου, χωρίς διακρίσεις και βασισμένου σε αντικειμενικά κριτήρια.
3. Τα Μέρη δεν θα εμποδίσουν τη δημιουργία και τη χρήση μέσων γραπτής
ενημέρωσης στα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες. Στο νομικό
πλαίσιο που διέπει το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, θα επιληφθούν, στο
μέτρο του δυνατού και λαμβάνοντας υπόψη τις διατάξεις της πρώτης
παραγράφου, για να αναγνωρίσουν στα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές
μειονότητες τη δυνατότητα να δημιουργήσουν και να χρησιμοποιήσουν τα
δικά τους μέσα ενημέρωσης.
4. Στο πλαίσιο του νομοθετικού τους συστήματος, τα συμβαλλόμενα μέρη θα
υιοθετήσουν τα κατάλληλα μέτρα για να διευκολύνουν την πρόσβαση των
προσώπων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες στα μέσα ενημέρωσης, για να προάγουν την ανεκτικότητα και να επιτρέψουν την πολιτιστική πολυμορφία.
Άρθρο 10
1. Τα Μέρη δεσμεύονται να αναγνωρίσουν σε κάθε πρόσωπο που ανήκει σε
εθνική μειονότητα το δικαίωμα να χρησιμοποιεί ελεύθερα και χωρίς εμπόδια
τη μειονοτική του γλώσσα ιδιωτικά, όπως και δημόσια, προφορικά και γραπτά.
2. Στις γεωγραφικές περιοχές σημαντικής ή παραδοσιακής εγκατάστασης
προσώπων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, όταν αυτά τα πρόσωπα το
ζητήσουν και αυτό ανταποκρίνεται σε μία πραγματική ανάγκη, τα Μέρη θα
προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν, στο μέτρο του δυνατού, τις συνθήκες που θα επιτρέψουν τη χρήση της μειονοτικής γλώσσας στις σχέσεις των προσώπων αυτών με τις διοικητικές αρχές.
3. Τα Μέρη δεσμεύονται να εγγυηθούν το δικαίωμα κάθε προσώπου που ανήκει σε εθνική μειονότητα να πληροφορείται, στο συντομότερο διάστημα και σε μία γλώσσα που κατανοεί, τους λόγους της σύλληψής του, τη φύση της αιτίας της κατηγορίας που απαγγέλλεται εναντίον του, καθώς και να
αμυνθεί στη γλώσσα αυτή, αν είναι δυνατό με τη δωρεάν βοήθεια ενός
διερμηνέα.
Άρθρο 11
1. Τα Μέρη δεσμεύονται να αναγνωρίσουν σε κάθε πρόσωπο που ανήκει σε
εθνική μειονότητα το δικαίωμα να χρησιμοποιεί ελεύθερα το επίθετό του
(πατρώνυμο) και το βαφτιστικό όνομά του στη μειονοτική γλώσσα, καθώς και το δικαίωμα της επίσημης αναγνώρισής τους, με τον τρόπο που προβλέπεται από το νομικό τους σύστημα.
2. Τα Μέρη δεσμεύονται να αναγνωρίσουν σε κάθε πρόσωπο που ανήκει σε μία εθνική μειονότητα το δικαίωμα να παρουσιάζει στη μειονοτική του γλώσσα σήματα, επιγραφές και άλλες πληροφορίες ιδιωτικού χαρακτήρα που
εκτίθενται σε δημόσια θέα.
3. Στις περιοχές που κατοικούνται παραδοσιακά από σημαντικό αριθμό
προσώπων που ανήκουν σε εθνική μειονότητα, τα Μέρη, στο πλαίσιο του
νομοθετικού τους συστήματος και των συμφωνιών με άλλα Κράτη, εάν
υπάρχουν, θα προσπαθήσουν, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες, να υιοθετήσουν τη μειονοτική γλώσσα στις τοπικές παραδοσιακές ονομασίες,
στα ονόματα των δρόμων και άλλων τοπογραφικών πινακίδων που απευθύνονται στο κοινό, όταν η ζήτηση είναι η απαιτούμενη.
Άρθρο 12
1. Τα Μέρη θα λάβουν, αν είναι απαραίτητο, μέτρα στον τομέα της
εκπαίδευσης και της έρευνας για να προάγουν τη γνώση του πολιτισμού, της
ιστορίας, της γλώσσας και της θρησκείας των εθνικών μειονοτήτων, καθώς
και της πλειονότητας.
2. Στο πλαίσιο αυτό, τα Μέρη θα δημιουργήσουν τις δυνατότητες κατάρτισης
των διδασκόντων και της πρόσβασης στα σχολικά εγχειρίδια, και θα
διευκολύνουν τις επαφές μεταξύ των μαθητών και εκπαιδευτικών που ανήκουν
σε διαφορετικές κοινότητες.
3. Τα Μέρη δεσμεύονται να προάγουν την ισότητα ευκαιριών όσον αφορά στην πρόσβαση στην παιδεία, σε όλα τα επίπεδα για τα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες.
Άρθρο 13
1. Στο πλαίσιο του συστήματος παιδείας, τα Μέρη αναγνωρίζουν στα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνική μειονότητα το δικαίωμα να ιδρύουν και να
διαχειρίζονται δικά τους ιδιωτικά εκπαιδευτικά και μορφωτικά ιδρύματα.
Άρθρο 14
1. Τα Μέρη δεσμεύονται να αναγνωρίσουν σε κάθε πρόσωπο που ανήκει σε μία εθνική μειονότητα το δικαίωμα να μαθαίνει τη μειονοτική του γλώσσα.
2. Στις γεωγραφικές περιοχές σημαντικής ή παραδοσιακής εγκατάστασης
προσώπων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, όταν υπάρχει αρκετή ζήτηση, τα Μέρη θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν, στο μέτρο του δυνατού, και στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού τους συστήματος, τη δυνατότητα των προσώπων που ανήκουν σε αυτές τις μειονότητες να μάθουν τη μειονοτική γλώσσα ή να τους παρέχεται παιδεία στη γλώσσα αυτή.
3. Η παράγραφος 2 του παρόντος άρθρου θα εφαρμοστεί χωρίς να θίγεται η
εκμάθηση της επίσημης γλώσσας ή η διδασκαλία στη γλώσσα αυτή.
Άρθρο 15
Τα Μέρη δεσμεύονται να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες για την
αποτελεσματική συμμετοχή των προσώπων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες στην πολιτιστική, κοινωνική και οικονομική ζωή, καθώς και στα δημόσια θέματα, ιδιαίτερα σε αυτά που τις αφορούν.
Άρθρο 16
Τα Μέρη απέχουν από τη λήψη μέτρων, τα οποία, μεταβάλλοντας τις
πληθυσμιακές αναλογίες σε μία γεωγραφική περιοχή που κατοικούν πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, αποσκοπούν στην παραβίαση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που απορρέουν από τις αρχές που
διατυπώνονται στην παρούσα Σύμβαση-πλαίσιο.
Άρθρο 17
1. Τα Μέρη δεσμεύονται να μην εμποδίσουν το δικαίωμα των προσώπων που
ανήκουν σε εθνικές μειονότητες να συνάψουν και να διατηρήσουν, ελεύθερα
και ειρηνικά, σχέσεις πέρα από τα σύνορα με πρόσωπα που βρίσκονται
τακτικά σε άλλα Κράτη, ιδιαίτερα με εκείνα που έχουν κοινή εθνοτική,
πολιτιστική, γλωσσική ή θρησκευτική ταυτότητα, ή πολιτιστική κληρονομιά.
2. Τα Μέρη δεσμεύονται να μην εμποδίσουν το δικαίωμα των προσώπων που
ανήκουν σε εθνικές μειονότητες να συμμετέχουν σε εργασίες μη
κυβερνητικών οργανώσεων, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Άρθρο 18
1. Τα Μέρη θα προσπαθήσουν να συνομολογήσουν, εάν είναι απαραίτητο,
διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες με άλλα Κράτη, κυρίως με γειτονικά,
για να εξασφαλίσουν την προστασία των προσώπων που ανήκουν στις εν λόγω εθνικές μειονότητες.
2. Όπου συντρέχει περίπτωση, τα Μέρη θα λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για
την ενθάρρυνση της διασυνοριακής συνεργασίας.
ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ
Άρθρο 20
Κατά την άσκηση των δικαιωμάτων και ελευθεριών που απορρέουν από τις
αρχές που διατυπώνονται από την παρούσα Σύμβαση-πλαίσιο, τα πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες σέβονται την εθνική νομοθεσία και τα
δικαιώματα των τρίτων, ιδιαίτερα εκείνων των προσώπων που ανήκουν στην
πλειονότητα ή σε άλλες εθνικές μειονότητες.
Άρθρο 21
Καμία από τις διατάξεις της παρούσας Σύμβασης-πλαισίου δεν θα ερμηνευτεί
με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποδίδει στο άτομο οποιοδήποτε δικαίωμα να
επιδοθεί σε δραστηριότητες ή να διαπράξει ενέργειες αντίθετες στις
θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου, κυρίως στην κυριαρχική ισότητα,
στην εδαφική ακεραιότητα και στην πολιτική ανεξαρτησία των Κρατών.
Τα βασικά άρθρα της παραπάνω σύμβασης, την οποία έχει υπογράψει και η Ελλάδα. Ολόκληρη βρίσκεται εδώ:
http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/guide/thema_c5/05.html
