χωρίς να θέλω να κάνω τον ειδήμονα το remaster δεν είναι τόσο απλό όπως να βάλουμε χρώμα σε μια ασπρόμαυρη ταινία ή να εξαλείψουμε το scratch από μιά ηχογράφηση που είναι διαθέσιμη μόνο σε καταπονημένο βινύλιο και φυσικά ούτε για να προσθέσουμε πρίμα ή μπάσα ή να φέρουμε μπροστά ένα όργανο και να θάψουμε άλλο.
Σίγουρα όλα τα παραπάνω ισχύουν και σε περιπτώσεις remaster restoration αλλά και "άλλης άποψης" πχ τα remasters του Zappa ή τα remasters των Zeppelin (το διπλό όπου ο Page επανακαθόρισε εξ αρχής τις ισορροπίες ανάμεσα σε όλα τα όργανα).
Εγώ μιλάω για remaster που προσπαθούν να λύσουν άλλα προβλήματα και τα λέω με την δική μου προσωπική ενασχόληση με το θέμα και την σχετική έρευνα, αλλά και εμπειρίες από εκδόσεις που πέσανε στα χέρια μου τα τελευταία 20 χρόνια, από τότε που το remaster έγινε σχεδόν μόδα.
Να σας πω μερικά "προβληματάκια" λοιπόν....
Μας λέει ο Μανωλάκος πχ ότι θέλει την αρχική έκδοση όπως ηχογραφήθηκε....
Πότε Τζίμη μου?
Το 64?
που γράφανε σε τρικάναλο studer?
και μετά όλα τα όργανα από τη μιά πίστα στην άλλη και κρατούσαν στην καλύτερη δυό πίστες για φωνητικά?
Ποιός είναι αυτός που εγγυάται ότι ο ηχολήπτης έκανε ό,τι καλύτερο δυνατό ήταν στο χέρι του (δε μιλάμε για μουσικούς με άποψη πχ Bowie που σήμερα το ταμπούρο ακούγονταν ως τενεκές και την άλλη ως άβυσσος)
Ο ηχολήπτης μπορεί να πληρώθηκε και να έκανε μιά βιαστική ηχογράφηση (σίγουρα περίπτωση doors).
Γιατί σίγουρα το τότε ήταν καλό?
Ήταν όσο καλό έτυχε. Ανάλογα με την ποιότητα του studio, του ηχολήπτη, του τότε παραγωγού, του τότε υπεύθυνου mastering (μια θέση όχι και τόσο υπαρκτή στη δεκαετία του 1960 ή πριν), και φυσικά του μουσικού (ΑΝ ΠΕΡΝΟΥΣΕ η γνώμη του ΤΟΤΕ).
Να δούμε και μερικά ακόμα....
Αναλογιστήκατε ποτέ ότι η διάρκεια των σχεδόν 15-17 λεπτών ανα πλευρά δίσκου lp ήταν ο κυριότερος παράγοντας που οι χαμηλές συχνότητες ήταν περιορισμένες ώστε τα αυλάκια του δίσκου να μην ήταν πολύ φαρδιά?
Αναλογιστήκατε ποτέ ότι σε περιπτώσεις που ο καλλιτέχνης αποφάσιζε να βγάλει παραπάνω υλικό που η εταιρεία δεν ήθελε να σπρώξει ως διπλό δίσκο και είχαμε 20 λεπτά στην πλευρά τότε η καταβαράθρωση των υψηλών συχνοτήτων ήταν ακόμα μεγαλύτερη?
Αναλογιστήκατε ποτέ ότι τουλάχιστον στην δεκαετία του 1960 τα singles είχαν προτεραιότητα, ώστε το eq που εφαρμόζονταν ήταν κύρια για 45 στροφές με αποτέλεσμα στις 33 το ίδιο κομμάτι να ακούγεται με αισθητά πιό εξασθενημένες υψηλές συχνότητες?
Αναλογιστήκατε ποτέ ότι την δεκαετία του 1960 και αρχές 1970 το target group ήταν τα ηλεκτρόφωνα και τα φτηνά συστήματα με αποτέλεσμα το μιξάρισμα και γενικότερα το eq να είναι προσαρμοσμένο γιά τέτοιου είδους συσκευές ή ακόμα και για ραδιοφωνικό airplay ακόμα και στην μπάντα των μεσσαίων?
Γιατί όλα αυτά τα προβλήματα που δεν μας ακολουθούν πλέον στην ψηφιακή εποχή να εξακολουθούν να υπάρχουν?
Γιατί να μην μπεί το σωστό eq που σηκώνει το σημερινό μέσο (και δεν μπήκε τότε λόγω περιορισμού του τότε μέσου) όταν πχ υπάρχει το μπάσο ηχογραφημένο μόνο του σε μιά πίστα 8κάναλου ή 16κάναλου που δεν επηρεάζει κάποιο άλλο όργανο ή ισορροπία?
Μη λέτε λοιπόν ότι έρχεται η τάδε εταιρεία και επειδή της σηκώθηκε παίρνει και αρχίζει να ανεβάζει τα ποτενσιόμετρα.
ΝΑΙ γίνεται ΚΑΙ αυτό.
Όμως τα σωτά remaster είναι άλλο πράγμα.
Αναζητείστε λίγο να διαβάσετε άρθρα ή συνεντεύξεις από μαστεράδες να δείτε πως αντιμετωπίζουν την μουσική.
Όταν γίνεται ένα remaster δεν προσθέτουμε μόνο μιά συχνότητα....ή δυό.
Πχ τα remasters των beach boys ήταν αποκάλυψη καθώς επειδή ο Wilson ήταν κουφός στο ένα αυτί, δεν ενδιαφερόταν για το stereo.
Το αναλογίστηκε ποτέ κανείς αυτό?
(όχι ότι ενδιαφερόταν η εταιρεία επίσης).
Ετσι τα remasters τους γίνανε και στέρεο και πολυκάναλα !. Ακριβώς επειδή και 4κάναλεες και 8κάναλες μήτρες υπήρχαν, αλλά απλά ο Wilson κρατούσε όλα τα όργανα σε μιά και άφηνε για φωνητικά ΚΑΙ ΜΟΝΟ όλες τις άλλες.
Αντίστοιχα το ίδιο έγινε και με τους Beatles.
Όλοι οι δίσκοι τους μέχρι το Abbey Road ήταν μονοφωνικοί.
Και ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΩΡΑ οι πιουρίστες λένε ότι οι ακούγοντας την στερεο έκδοση αυτό που εισπράττει ο ακροατής σαν σύνολο και στάθμες δεν είναι το ίδιο με την αρχική μονο. Όμως το κέρδος είναι τεράστιο από την δυνατότητα που δίνει η στερεο μείξη να μπείς στα βαθειά και να ανακαλύψεις πως σκεφτόταν ο κάθε μουσικός και παραγωγός τότε.
Οι εποχές τότε ήταν άλλες.
Σήμερα έχουμε δυνατότητες.
Remaster δεν είναι να κόψεις το hiss, το scratch ή το rumble.
Που προσωπικά δεν θέλω το κόψιμό τους.
Από μια νέα μείξη της Cti προτιμώ μιά με βελτιωμένη eq παρά μιά με αποθορυβοποίηση.
Πχ θεωρώ τα remasters του Χατζηδάκη μια αποτυχία στον τομέα αυτό, καθώς εγώ προσωπικά ακούω την επέμβαση της τόσο διαφημισμένης αποθορυβοποίησης.
Το remaster είναι επιστήμη.
Εχω διαβάσει λίγα πράγματα και μαθαίνω σιγά σιγά ακόμα και από τις σημειώσεις των παραγωγών σε κάθε νέα έκδοση.
Πείτε το τρέλλα...
Πάντως αξίζει να ψάξετε και ίσως να προσπαθήσετε να καταλάβετε ΤΙ είναι αυτό που ακούτε και προσφέρει κάθε νέα έκδοση.
