Νικόλα, δεν ψηνόμουν να τα πούμε από εδώ γιατί κινδυνεύουμε να εμπλακούμε σε συζητήσεις που θα αφορούν αποκλειστικά αυτό το θέμα.
Αφού το θες όμως, το κρίμα στο λαιμό σου
Προφανώς το να είναι όλοι φτωχοί κάθε άλλο παρά λύση είναι. Και πάλι προφανώς κάποιοι είναι πιο ίσοι από κάποιους άλλους ίσους. Έτσι ήταν, έτσι είναι και πιθανώς έτσι θα είναι.
Αλλά είναι και διαφορετικό να είναι όλοι στην ίδια μοίρα ή όχι. Φαντάσου δέκα δρομείς που εκκινούν όλοι από το ίδιο σημείο και φαντάσου τους πάλι να είναι παρατεταγμένοι με μερικούς να προεξέχουν κάποια μέτρα.
Αναμφίβολα οι δεύτεροι έχουν πλεονέκτημα. Όπως φάνηκε περίτρανα μετά το τέλος του Β' Π.Π. Την ώρα που οι περισσότεροι μάζευαν τα κομμάτια τους οι Η.Π.Α. και η Ρωσία έκατσαν καβάλα στο άλογο και στο σβέρκο μας.
Κι αν το ξανθό γένος απέτυχε να μείνει επάνω οι γιάνκηδες τα καταφέρνουν μια χαρά. Κι ο λόγος είναι οτι όχι μόνο ορίζουν το παιχνίδι αλλά είναι και καλοί σε αυτό.
Για την Αμερική δεν υπάρχει κομμουνισμός, κρατισμός, ελεύθερη αγορά, ιδανικά, ελευθερία και δεν ξέρω εγώ τι.
Την ώρα που η Ευρώπη, και η Ασία πασχίζουν να δικαιολογήσουν ιδεολογικά την παραμικρή αλλαγή πλεύσης οι Αμερικανοί το διασκεδάζουν. Όταν τους συμφέρει διαλύουν εργατικά συνδικάτα κι όταν τους συμφέρει εισβάλουν στο Ιράκ για να εγκαθιδρύσουν δημοκρατικό πολίτευμα.
Όταν τους βολεύει εξυμνούν την ιδιωτική πρωτοβουλία και μας πρήζουν πως ο ρόλος του κράτους είναι εποπτικός κι όχι παρεμβατικός αφήνοντας εκατοντάδες επιχειρήσεις να φαλιρήσουν κι όταν θέλουν απλά διασώζουν εταιρείες με κρατικό χρήμα πετώντας την κτηματομεσιτική κρίση στους άλλους.
Και αυτό που σε τρελαίνει είναι οτι όχι απλώς το κάνουν αλλά, το σημαντικότερο, όταν πρέπει.
Η Κίνα, η Ρωσία, η Ευρώπη και οι λοιπές δυνάμεις μπορεί να είναι κρατικές, ιδιωτικές, κρατικοιδιωτικές ή ιδιοκρατικές ή δεν ξέρω εγώ τι, είναι όμως και κάτι άλλο.
Χώρες με ιεδολογικές και κοινωνικές στρεβλώσεις. Μπορεί να μας κακοφαίνεται αλλά το να είσαι στυγνός συμφεροντολόγος έχει και τα καλά του. Αν η Αμερική κρίνει πως πρέπει να ρίξει το χρηματιστήριο για να χρεοκωπήσει την Κίνα θα το κάνει. Αν κρίνει πως πρέπει να βάλει τους Αμερικανούς μετόχους της Xiaomi στη φυλακή, θα το κάνει.
Είμαι σίγουρος πως δεν χρειάζεται να αναλωθούμε στο αν έχει τη δυναμη ή όχι να το κάνει. Για τις άλλες δυνάμεις δεν είμαι και τόσο σίγουρος οτι μπορούν να κάνουν κάτι αντίστοιχο και μάλιστα στους ίδιους χρόνους.
Αυτό φυσικά είναι μία από τις παραμέτρους που καθιστούν την Αμερική υπερδύναμη. Το τρίπτυχο της επιτυχίας συνίσταται στην δύναμη, την βούληση και την νομιμοποίηση.
- Η δύναμη μπορεί να είναι οικονομική, εμπορική ή στρατιωτική. Πρέπει να είναι ταυτόχρονα δύο από τα παραπάνω και ιδανικά και τα τρία.
- Η βούληση είναι κατά κύριο λόγο κοινωνική και εκφράζεται με την πολιτική βούληση αλλά μερικές φορές αποτελει ή εκφράζεται από μεμωνομένα άτομα. Με λίγα λόγια κατά πόσο ένα έθνος ή μια κοινωνία θέλουν να επιβάλουν τη δύναμή τους ώστε να φέρουν κατορθώσουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
- Η νομιμοποίηση δεν θέλει επεξήγηση. Μπορεί να εξωτερική ή εσωτερική, αληθινή ή αληθοφανής, σωστή ή λάθος αλλά χρειάζεται.
Η πραγματική ισχύς λοιπόν της Σπάρτης, της Ρώμης, της Μεγάλης Βρεττανίας και εσχάτως της Αμερικής δεν ήταν/είναι η οικονομική ή η στρατιωτική.
Είναι ο συνδυασμός όλως των παραπάνω. Είχαν το στρατό να κάνουν πόλεμο, είχαν ή έβρισκαν τα λεφτά να τον υποστηρίξουν, οι κοινωνίες τους το επιζητούσαν και είχαν τους λόγους να το κάνουν.
- Αυτή η στιγμή οι Η.Π.Α. υπερέχουν (έστω και οριακά) έναντι φίλων και εχθρών στρατιωτικά - μπορούν μόνες τους να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε κράτος ή συνασπισμούς αυτών.
- Είναι πολύ μπροστά από όλους σε οικονομικούς όρους. Είναι η χώρα που βρίσκεται πλησιέστερα από όλες τι άλλες στον όρο αυτάρκης (με εξαίρεση τις σπάνιες γαίες όπου τα πρωτεία τα κατέχει η Κίνα) που σημαίνει μικρότερη εξάρηση από εξωγενείς παράγοντες και έχει τη δύναμη να επιβάλει οτι θέλει σε όποιον θέλει (εντάξει, όχι απόλυτα αλλά καταλαβαίνεις που το πάω).
- Ο λαός της Αμερικής για τον Α ή Β λόγο συμπαρίσταται ή και ωθεί τους πολιτικούς της στην επίδειξη ισχύος, μεγάλη κουβέντα από μόνη της κι αυτή. Για ιδίον όφελος φυσικά.
Παρατήρησε την ιστορία των Η.Π.Α. και θα δείς οτι ακόμα και αριστερίζοντα κινήματα δεν αμφισβητούν την αιτία ή τον στόχο της πρωτοκαθεδρίας της χώρας τους αλλά μόνο τον τρόπο που αυτή επιτυγχάνεται. Το ίδιο ισχύει για ελάχιστες άλλες χώρες. Η Κίνα είναι μια από αυτές. Ομολογώ πως δεν ξέρω σε ποιό βαθμό όμως.
- Για την νομιμοποίηση δεν το συζητάμε. Η Κίνα και η Ρωσία πριν ακόμα κάνουν κάτι θα μπούν στο μικροσκόπιο και θα αρχίσουν τα συνηθισμένα "οι κακοί Ρώσοι εκείνο, οι σκυλοφαγάδες Κινέζοι το άλλο, οι αιμοσταγείς Ιρανοί το τρίτο". Την ίδια ώρα η Αμερική θα ξεκινήσει μια εκστρατεία για να σε πείσει οτι η γη δεν είναι ούτε στρογγυλή ούτε επίπεδη αλλά έχει σχήμα τιρμπουσόν κι επειδή ζούμε στην εποχή της ιδεολογικής κηδεμονίας των Η.Π.Α. όλος ο κόσμος θα το αποδεχθεί και θα πεί κι ένα τραγούδι.
Και φυσικά άλλη μια δύναμη που έχει η Αμερική είναι οτι μπορεί να συμπαρασύρει κι άλλες χώρες/δυνάμεις υπέρ της. Με τον καλό ή τον κακό τρόπο. Πολλές υπερδυνάμεις ή και αυτοκρατορίες δεν το είχαν/έχουν. Η Σπάρτη το είχε η Ρώμη και το Βυζάντιο όχι. Ο Αττίλας και ο Χίτλερ το είχαν, η Μεγάλη Βρεττανία και η Γαλλία όχι. Δεν μιλάμε για κατακτημένες περιοχές αλλά για συμμάχους, ομόσπονδους κ.λ.π.
Η Αμερική μπορεί να κινητοποιήσει - οικειοθελώς ή με το ζόρι όλο τον Δυτικό κόσμο, τη μισή Μέση Ανατολή, τη μισή Άπω Ανατολή, την Ωκεανία και κράτη της Νοτίου Αμερικής. Οι Ρωσία - Κίνα ποιούς; Κάτι πάει να κάνει η Ρωσία με την Τουρκία αλλά ως γνωστών αυτοί δεν έχουν μπέσα.
Αυτό σημαίνει πως αυτή τη στιγμή έχει χωμένο ένα μαχαίρι ακριβώς κάτω από τα @ρχ1δ1@ της Ρωσίας και της Κίνας (γραμμή Βίσεγκραντ, Μέση Ανατολή, Φιλιππίνες, Ιαπωνία) την στιγμή που η ίδια και οι κυριότεροι σύμμαχοί της (Βρεττανία, Γαλλία, Αυστραλία) είναι παράμερα. Μόνο η Ιαπωνία είναι στη γραμμή του πυρός.
Κι αν θέλει να κάνει κάτι και δεν μπορεί, βάζει το Ισραήλ που γεωγραφικά βρίσκεται στο κέντρο της γραμμής «άμυνας». Το οποίο αρχίζει και έχει πάρε δώσε με κράτη με τα οποία έχει σχέσεις μίσους εδώ και
χιλιετίες ενωμένοι μπροστά σον κοινό Ιρανό εχθρό.
Δεν ξέρουμε αν θα τα βρούν ποτέ αλλά μόνο και μόνο που έχουν εκεχειρία λέει πολλά και προσφέρει ακόμα περισσότερα. Και για αυτούς αλλά και για την γύρω μεγάλη περιοχή.
Φυσικά πάλι το παιχνίδι είναι πολυεπίπεδο. Μιλάμε για στρατό (Αίγυπτος), πυρηνικά (Ισραήλ), επιρροή (Ισραήλ) και ντόλλαρς (Σαουδική Αραβία και Η.Α.Ε.). Μάτς ντόλλαρς και μάτς γκάνς...
Και αρχίζουν και σχηματοποιούν ένα συμπαγές μέτωπο. Έχει τη σημασία του κι αυτό.
Οι αντίπαλοι από την άλλη έχουν πολλά να επιδείξουν σε αντίστοιχα πεδία αλλά μεμονωμένα και όχι εν συνόλω και καμμία δεν ξεπερνά την Αμερική είτε ατομικά είτε με συνασπισμούς.
Δεν έχουν αντίστοιχα «πόστα» όπως αυτή παρά μόνο εκλάμψεις. Την Κούβα, ενίοτε καμμία Βολιβία ή Νικαράγουα, μερικές χώρες που προσπαθούν να πάρουν ότι μπορούν από όλους (Αίγυπτος, Ινδία, Βραζιλία, Κατάρ) και εσχάτως προσπαθούν να διεισδύσουν στην Κεντρική Αφρική.
Οι Η.Π.Α. εφαρμόζωντας το δόγμα που προανέφερα (ότι γουστάρω, όποτε γουστάρω) επεμβαίνουν ή απεμπλέκονται κατά το δοκούν (Βιετνάμ, Μέση Ανατολή, Σερβία, Σομαλία, Αφγανιστάν) ενώ οι άλλοι δύο φαίνεται να δημιουργούν μόνιμες πληγές (Αφγανιστάν, Ουκρανία, Σινικό πέλαγος, Τουρκία)
Επίσης έχουν όλες ένα μεγάλο κακό. Έχουν ανάγκη την Αμερική πολύ περισσότερο απ' ότι τους έχει αυτή. Η παγκοσμιοποίηση είναι Αμερικάνικη επιδίωξη και υλοποίηση, όχι τυχαία. Και για άλλη μια φορά πολυεπίπεδη.
Όλοι οι φορολογικοί παράδεισοι είναι κοντά στην Αμερική, τυχαίο; Οι περισσότεροι σημαντικοί χρηματιστηριακοί δείκτες είναι Αμερικάνικοι. Η Αμερική κατέχει το 40% του παγκόσμιου web hosting και μαζί με τις φίλιες χώρες πάνω από το 50%.
Να μην αναφέρουμε οτι η Κεντρική της Τράπεζα έχει την μεγαλύτερη άνεση από οποιαδήποτε άλλη να κόψει ζεστό χρήμα.
Και σαν να μην φτάνουν όλα αυτά έχει και την ηγεμονία στην κρατούσα πολιτισμική ζωή.
Χώρες που πολέμησαν την Αμερική (Βιετνάμ, Σομαλία, Ρωσία) πίνουν Coca Cola και χορεύουν Έλβις σαν τρελοί.
Χώρες με τεράστια πνευματική ιστορία και δυνατότητες (Ελλάδα, Κίνα, Ινδία, Αίγυπτος) έχουν τουλάχιστον τα μισά τους Μ.Μ.Ε. να ασχολούνται με το πως άνοιξε τα μπούτια της η Jenifer Lopez και να μιλάνε για projects, runs, low bup, influencers και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο.
Ορκισμένοι εχθροί της (Ιράν, Κούβα) τη βρίζουν νυχθημερόν αλλά χρησιμοποιούν το booking, κατεβάζουν apps και βλέπουν τους τελικούς Boston - Lakers κάθε έξι μήνες και δεν περνάει καν από το μυαλό τους να ζήσουν χωρίς αυτά.
Την ίδια ώρα η Αμερική κάθε φορά δεν μπορεί να καλύψει κάτι ενοιολογικά παίρνει Ελληνικές λέξεις, κάθε τρείς και λίγο ανακαλύπτει μια Κινέζικη έκφανση (καράτε, ζεν, φεγκ σούι), μια Ινδική άποψη (χίπις, ομοιοπαθητική) την φέρνει στα μέτρα της και μας την πουλάει.
Είναι άσχημα όλα αυτά;
Προφανώς άλλα ναι άλλα όχι. Το μόνο σίγουρο είναι οτι αποτελούν άλλον ένα κρίκο σε μια αλυσίδα που θέλει όχι μόνο θέλει μεγάλη δύναμη αλλά δεν είναι και σίγουρο οτι θέλουμε να σπάσει.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Τα πάντα ή και τίποτα. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Αν ξέραμε θα παίζαμε λότο να πλουτίσουμε.
Μπορεί η Κίνα, κατά κύριο λόγο, να έχει όλα τα φόντα για να τα καταφέρει αλλά στην πράξη τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Επίσης έχει περίεργη νοοτροπία.
Την βρίσκει με την εσωστρέφια. Θα μπορούσε αυτή να είχε εγκαταστήσει τον δρόμο του μεταξιού αιώνες πριν τον Μάρκο Πόλο. Ή να είχε επικοίσει τον Νέο Κόσμο. Ενώ είχε τον κόσμο, την στρατιωτική δύναμη και την οικονομία να το κάνει, δεν το έκανε. Βέβαια είχε και έχει πολλά προβλήματα με τους γείτονές της αλλά σε γενικές γραμμές προτίμησε να κόβει βόλτες γύρω γύρω από τα σύνορά της.
Για την Ρωσία τα είπαμε. Στο σπίτι της αρκούδα που ξεσκίζει τους πάντες, μακριά από αυτό σκιουράκι.
Η Ινδία, πρώτη δύναμη στην πληροφορική αλλά στην κοσμάρα της.
Αυτό που θυμάμαι εδώ και 50 χρόνια είναι δύο πράγματα: καταρρεύσει η Αμερική και θα βγεί το φάρμακο για τη φαλάκρα. Δεν έχω δεί κανένα από αυτά.
Προσωπικά πιστεύω πως είναι νωρίς ακόμα για να καταρρεύσει η ηγεμονία της Βορείου Αμερικής.
Για τον ιο προτιμώ να μην εκφέρω άποψη.
Είναι ένα θέμα για το οποίο δεν έχω βγάλει ακόμα άκρη και ειλικρινά δεν ξέρω τι είναι αλήθεια και τι όχι.
Συγγνώμη για το σεντόνι αλλά το θέμα είναι τεράστιο και εμπεριέχει μεγάλα θέματα που κάθε ένα σηκώνει μεγάλη συζήτηση.
για νεα επερχομενη πανδημια πολυ ισχυροτερη του κοβιντ-19, μιλαμε πλεον για ενα πολυπαραγοντικο συστημα αγνωστων που και η παραμικρη απροβλεπτη μεταβολη μπορει να οδηγει σε ανατροπες δυνατες!