Γεννημένοι άγριοι [Η "σκηνή" του Λος Άντζελες #6]

[grio]

6ο Μέρος • Ήχοι από την Πόλη των Αγγέλων​

Δεκαετία του 1960, κυκλοφορία αυτοκινήτων στην παραλία Μαλιμπού, Σάντα Μόνικα, Καλιφόρνια (φωτογραφία H. Armstrong Roberts)​

Και τα τρία γκρουπ υπήρξαν αγαπημένα της νιότης μας, και γιατί όχι, ακόμη και σήμερα, αφού κάθε ακρόαση των άλμπουμ τους μας δίνει ανείπωτη χαρά. Οι προάγγελοι του χέβι μέταλ, με τα εμβληματικά τραγούδια, οι εκλεπτυσμένοι ιδιόρρυθμοι, με την πειραματική διάθεση και οι ταλαντούχοι μπροστάρηδες μια ολόκληρης κουλτούρας, με τις ισχυρές προσωπικότητες και τα υπέρμετρα εγώ. Δεν γνωρίζω αν τους μαντέψατε, γιατί κάποιοι διαθέτουν πέρα από τα αποδιδόμενα σ' αυτούς χαρακτηριστικά, και μερικά των υπολοίπων. Αλλά όλα αυτά λίγη σημασία έχουν, όταν μπορείτε μόνοι σας να τα θυμηθείτε ή να τα ανακαλύψετε και να περάσετε καλά ακούγοντάς τα.

1o Μέρος-Εισαγωγή: Μουσική πανδαισία... στο Λος Άντζελες, μέσα '60ς-αρχές '70ς
2o Μέρος: Είχα πολλά να ονειρευτώ χθες βράδυ!
3o Μέρος: Αποξηραμένα λουλούδια
4o Μέρος: Νουθεσίες για παιδιά!
5o Μέρος: Πέρασμα στην άλλη πλευρά

και ένα παλιότερο με βιντεοκλίπ: Αγγελικά ψήγματα

 

[grio]

Βροντή από βαρύ μέταλλο​

Steppenwolf - Steppenwolf (Ιανουάριος 1968, Dunhill ABC Records)

​

Τραγούδια: A1 Sookie Sookie (Don Covay) - 3:09, A2 Everybody's Next One (J. Kay, G. Mekler) - 2:53, A3 Berry Rides Again (J. Kay) - 2:45, A4 Hootchie Kootchie Man (Willie Dixon) - 5:07, A5 Born To Be Wild (Mars Bondfire/Dennis Edmonton) - 3:28, A6 Your Wall's Too High (J. Kay) - 5:40, B1 Desperation (J. Kay) - 5:35, B2 The Pusher (Hoyt Axton) - 5:43, B3 A Girl I Knew (J. Kay, M. A. Cavett) - 2:38, B4 Take What You Need (J. Kay, G. Mekler) - 3:28, B5 The Ostrich (J. Kay) - 5:43
Μουσικοί: John Kay (κύρια φωνητικά, κιθάρες, φυσαρμόνικα), Michael Monarch (κιθάρες, υποστηρικτικά φωνητικά), Goldy McJohn (όργανο Hammond, πιάνο, ηλεκτρικό πιάνο Wurlitzer), Rushton Moreve (μπάσο, υποστηρικτικά φωνητικά), Jerry Edmonton (τύμπανα, κρουστά, υποστηρικτικά φωνητικά)
Παραγωγή / Μηχανικοί: Gabriel Mekler / Richard Podolor, Bill Cooper

Ηχογραφήθηκε το φθινόπωρο του 1967 στο American Recording Co. στούντιο, Studio City, Λος Άντζελες

​

Οι Steppenwolf ήταν μια αμερικανο-καναδική ροκ μπάντα, που ήρθαν στη μουσική σκηνή, καθώς το σκληρό ροκ όδευε προς την κυριαρχία του. Το γκρουπ δημιουργήθηκε στα τέλη του 1967 στο Λος Άντζελες από τον Γερμανό τραγουδιστή John Kay (1944), τους Καναδούς, πληκτρίστα Goldy McJohn (1945-2017) και ντράμερ Jerry Edmonton (1946-1993), όλοι προερχόμενοι από το καναδικό συγκρότημα Sparrows. Οι Αμερικάνοι, κιθαρίστας Michael Monarch (1950) και μπασίστας Rushton Moreve (1948-1981) προσλήφθηκαν μέσω αγγελιών που μπήκαν σε καταστήματα δίσκων και μουσικών οργάνων της περιοχής του Λος Άντζελες. Για όλο τον κόσμο έμοιαζε σαν μια σκληρή συμμορία δερματοφορεμένων μηχανόβιων, αλλά οι Steppenwolf ήταν ένα πραγματικό γκρουπ, παίρνοντας το όνομά του από ένα μυθιστόρημα, του Herman Hesse του 1927.

Οι Steppenwolf κυκλοφόρησαν το ντεμπούτο τους σινγκλ, "A Girl I Knew" με το "The Ostrich" στην πίσω πλευρά, τον Οκτώβριο του 1967, αλλά τα 45άρια πέρασαν σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητα, χωρίς να θορυβήσουν τα σινγκλ τσαρτ. Και τα δύο κομμάτια θα συμπεριλαμβάνονταν στο ομότιτλο LP του γκρουπ, που ηχογραφήθηκε το φθινόπωρο του '67 και κυκλοφόρησε στις 29 Ιανουαρίου 1968. Στην πραγματικότητα, οκτώ από τα έντεκα κομμάτια του άλμπουμ θα εμφανίζονταν τελικά σε σινγκλ καθώς η φήμη του συγκροτήματος ξεκίνησε.

Για το πρώτο της άλμπουμ, η μπάντα συνεργάστηκε με τον Gabriel Mekler, σπιτικό παραγωγό στην Dunhill Records. Το βιογραφικό του σημείωμα δεν ήταν αξιοσημείωτο, αλλά με τη συνεργασία τους, ο Mekler και οι Steppenwolf δημιούργησαν ένα ντεμπούτο που καθόριζε το νέο ροκ υποείδος που θα έμενε γνωστό ως χέβι μέταλ.

Το Steppenwolf ανοίγει με την πρώτη από τις τρεις διασκευές, την εκτέλεση του σόουλ κομματιού "Sookie Sookie" των Steve Cropper και Don Covay, του 1966. Το κελαρυστό Hammond όργανο του Goldy McJohn υποστηρίζει το τραγούδι, ενώ η κιθάρα και το τμήμα ρυθμού το προωθούν. Στο μέσο του τραγουδιού, η μπάντα αυξάνει ένα κλειδί καθώς ο Michael Monarch παίρνει ένα σύντομο σόλο κιθάρας. Το "Everybody’s Next One", συν-γραμμένο από τους Kay και Mekler, είναι πολύ διαφορετικό μουσικά, ανοίγοντας με ένα ηλεκτρικό πιάνο με μπαρόκ γεύση από τον McJohn, που τελικά παραδίδει στην κύρια μελωδία και η ενέργειά του μοιάζει με των Who. Ο τίτλος του "The Berry Rides Again", του John Kay, παρέχει όλες τις απαραίτητες ενδείξεις για τον μουσικό του χαρακτήρα και με βάση μερικά Τσακμπερικά κιθαριστικά ριφ και διασκευαστικές επιλογές, το τραγούδι είναι ένα είδος ημερολόγιου των χιτ του Berry από τις δεκαετίες του 1950 και του '60. Στο κλασικό μπλουζ "Hootchie Kootchie Man" του Willie Dixon, ο Monarch παίρνει το χρόνο του για να ξεκινήσει το κομμάτι, παρατείνοντας μια απειλητική, βραδύκαυστη σειρά από φράσεις πριν μπει η υπόλοιπη μπάντα με τον Kay να παρουσιάζει την δικιά του εκδοχή του θρηνητικού μπλουζ ενώ το όργανο του McJohn, με τα Leslie μεγάφωνα να στροβιλίζονται άγρια, είναι το επίκεντρο της διασκευής.

Ο Mars Bonfire ήταν ψευδώνυμο του Dennis Edmonton, που όπως και ο αδελφός του, Jerry, υπήρξε αρχικό μέλος των Sparrows ως κιθαρίστας, αλλά στους Steppenwolf θα επικεντρωνόταν αποκλειστικά στη σύνθεση τραγουδιών. Ο Bonfire θα παρείχε στη μπάντα το κομμάτι υπογραφή του, "Born To Be Wild". Με ένα ισχυρό χτύπημα στο ταμπούρο του, ο Jerry Edmonton ξεκινάει, και η υπόλοιπη μπάντα ακολουθεί αμέσως, με τις επίμονες γραμμές κιθάρας να υποστηρίζονται από την ευκίνητη, εκφραστική δουλειά του Moreve. Ανάμεσα στις άγριες φωνητικές φράσεις του John Kay, ο McJohn εισάγει πιτσιλιές Hammond οργάνου, καθορίζοντας έναν μουσικό διάλογο και ο Monarch γλιστράει σε πιασάρικα κιθαριστικά γεμίσματα όπου μπορεί. Και φυσικά εδώ υπάρχει η φράση «βροντή από βαρύ μέταλλο» που γέννησε ένα είδος. Μαζί με το "Magic Carpet Ride" από το δεύτερο άλμπουμ του γκρουπ (και το τελευταίο του, με την αρχική σύνθεση), το "Born to Be Wild" είναι η τέλεια απόσταξη όλων των αρετών των Steppenwolf. Tο τραγούδι βρήκε ακόμη ευρύτερη απήχηση όταν ο Ντένις Χόπερ το χρησιμοποίησε, μαζί με το "The Pusher", στη δημοφιλή ταινία αντικουλτούρας του 1969, Easy Rider. Το πρώτο λεπτό του "Your Wall's Too High" είναι μισό μπλουζ, μισό ποπ, με κάποιο μπαρ-πιάνο από τον McJohn. Στη συνέχεια το τέμπο αλλάζει ριζικά, και ακούγεται σαν κάποιο βραδινό συλλογικό τζαμάρισμα.

Στο εναρκτήριο της δεύτερης πλευράς, "Desperation", μια απαλή εισαγωγή οδηγεί σε τρεις συγχορδίες, ενώ στη συνέχεια για άλλη μια φορά είναι η διπλή δύναμη πυρός της κιθάρας του Monarch και του Hammond του McJohn και, φυσικά, το εκφραστικό γρύλισμα του John Kay που δίνουν στο τραγούδι τον χαρακτήρα που έχει. Ο Hoyt Axton ήταν και θα παρέμενε γνωστός κυρίως ως φολκ και κάντρι τραγουδοποιός, αν και είχε αρκετές εξορμήσεις στον κόσμο της ποπ, γράφοντας τραγούδια που θα γίνονταν χιτ για τους Three Dog Night, Ringo Starr και πολλούς άλλους. Αλλά το "The Pusher" ξεχωρίζει ανάμεσα στα έργα του ως ένα από τα πιο αυθόρμητα και άμεσα στιχουργικά του επιτεύγματα. Το τραγούδι υποστηρίζει ότι ένα βαποράκι και ένας έμπορος ναρκωτικών είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα και ότι ο τελευταίος είναι σατανικός. Το "The Pusher", κυκλοφόρησε ως σινγκλ χωρίς να μπει στα τσαρτ, αλλά είναι παράδοξο ότι δεν απαγορεύτηκε από τις λίστες αναπαραγωγής του 1968, παρά τα συνεχή του αναθέματα. Τακτικό στις ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας ήδη από τις μέρες των Sparrows, το "The Pusher" διαθέτει μια συναρπαστική, καυστική ληντ κιθάρα και ένα εξίσου αξέχαστο μέρος ρυθμικής κιθάρας. Το παίξιμο στο ηλεκτρικό πιάνο Wurlitzer του McJohn αποτελεί κατόρθωμα και το Hammond όργανό του είναι εξίσου δελεαστικό παρότι είναι θαμμένο στη μείξη. Τα συναισθηματικά, σχεδόν υπερβολικά φωνητικά του Kay ταιριάζουν τέλεια στο τραγούδι.

Το αρπίχορδο του McJohn φλερτάρει το μπαρόκ ροκ στην εισαγωγή του "A Girl I Knew", αλλά τα τραχιά φωνητικά του Kay είναι λίγο ασυμβίβαστα, όχι όμως όταν η εκτέλεση μετατοπίζεται προς ένα υψηλά-ενισχυμένο ρόκερ με τον Monarch να εξαπολύει ένα φαζ-μουσκεμένο σόλο, και τον McJohn να προσθέτει το επίμονο πιάνο του. Το πιάνο του McJohn, για άλλη μια φορά βρίσκεται στο επίκεντρο, στη σύνθεση με ποπ τάσεις των Kay-Mekler, "Take What You Need", ένα εκφραστικό κομμάτι που παρουσιάζει τα φωνητικά του Kay στη διπλοηχογραφημένη αρμονία. Το Steppenwolf κλείνει με το "The Ostrich", ένα πρωτότυπο του John Kay και από τα πιο υποτιμημένα τραγούδια στον κατάλογο της μπάντας. Το Hammond όργανο του McJohn συνοδεύεται από μια διαπεραστική ηλεκτρική κιθάρα, δίνοντας τη θέση του σε ένα ρυθμό στυλ-Μπο Ντίντλεϋ που κινεί το τραγούδι. Οι ενδιαφέρουσες αλλαγές συγχορδιών ζωντανεύουν μια μελωδία βασισμένη στο μπλουζ και το τραγούδι διαθέτει αρκετό χώρο για να αναδειχθεί κάθε μέλος της μπάντας.

Εν μέρει με τη δύναμη του "Born to Be Wild", το Steppenwolf θα ανέβαινε στην #6 θέση στο άλμπουμ τσαρτ του Billboard το 1968, που τελικά έγινε χρυσό, το πρώτο από τα πέντε άλμπουμ των Steppenwolf που κερδίζει τη διάκριση, χωρίς να υπολογίζονται οι συλλογές των μεγαλύτερών τους χιτ. Η επιτυχία της κυκλοφορίας του ντεμπούτου των Steppenwolf δημιούργησε, τη δυναμική που θα μεταφέρει την μπάντα μέσω των αλλαγών της σύνθεσης και μια διαδοχή άλμπουμ που συνεχίστηκε μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70, όσο το μαγικό τους χαλί πετούσε... Μνημείο!

(*****, πηγές: εξώφυλλο, σημειώσεις επανεκδόσεων, wikipedia.org, discogs.com, bestclassicbands.com)

John Kay, Goldy McJohn, Rushton Moreve, Jerry Edmonton και Michael Monarch​

 

[grio]

- Steppenwolf · Born To Be Wild -

- Steppenwolf · The Pusher -

Βάλε μπροστά τη μηχανή σου Τράβηξε για τον αυτοκινητόδρομο Ψάχνοντας για περιπέτεια Ό,τι κι αν βρεθεί στον δρόμο μας Ναι, αγάπη μου κάνε το πραγματικότητα Πάρε τον κόσμο σε μια αγκαλιά αγάπης Πυροδότησε όλα τα όπλα σου αμέσως Και εκτοξεύσου στο διάστημα Μου αρέσει ο καπνός και η αστραπή Η βροντή από βαρύ μέταλλο Να παραβγαίνω με τον άνεμο Και η αίσθηση που με καταλαμβάνει ... Όπως τα αληθινά παιδιά της φύσης Είμαστε γεννημένοι, γεννημένοι να είμαστε άγριοι Μπορούμε να ανεβούμε τόσο ψηλά Δεν θέλω ποτέ να πεθάνω Γεννημένοι για να είμαστε Άγριοι Γεννημένοι για να είμαστε Άγριοι

Ξέρεις ότι έχω καπνίσει πολύ χόρτο Ω Κύριε, έχω πάρει πολλά χάπια Αλλά ποτέ δεν άγγιξα κάτι, Που θα μπορούσε το πνεύμα μου να σκοτώσει Ξέρεις, έχω δει πολλούς ανθρώπους να περπατούν γύρω Με ταφόπλακες στα μάτια τους Αλλά ο έμπορος δεν ενδιαφέρεται Αχ, αν ζεις ή αν πεθάνεις Ανάθεμα, στον έμπορο Γ@μώτο, λέω τον έμπορο Είπα Θεέ κατάρα, στον έμπορο Ξέρεις το βαποράκι, το βαποράκι είναι ένας άνθρωπος Με το αγαπημένο χόρτο στο χέρι του Ω αλλά ο έμπορος είναι ένα τέρας Θεέ μου, δεν είναι φυσιολογικός άνθρωπος Ο ντίλερ για 5 σεντς Κύριε, θα σου πουλήσει πολλά γλυκά όνειρα Αχ, αλλά ο έμπορος καταστρέφει το σώμα σου Κύριε, θα αφήσει, θα αφήσει το μυαλό σου να ουρλιάζει Ανάθεμα, στον έμπορο Γ@μώτο, λέω τον έμπορο Είπα Θεέ κατάρα, στον έμπορο Λοιπόν, τώρα αν ήμουν πρόεδρος αυτού του τόπου Ξέρεις, θα ήθελα να κηρύξω ολοκληρωτικό πόλεμο στον έμπορο Θα τον πετσόκοβα αν στεκόταν, και θα τον πυροβολούσα αν έτρεχε Ναι θα τον σκότωνα με τη Βίβλο μου, με το ξυράφι και το όπλο μου Ανάθεμα, στον έμπορο Γ@μώτο, λέω τον έμπορο Είπα Θεέ κατάρα, στον έμπορο

 

[grio]

Μηχανικός κόσμος​

Spirit - Spirit (Ιανουάριος 1968, Ode Records)

​

Τραγούδια: A1 Fresh-Garbage (J. Ferguson) - 3:11, A2 Uncle Jack (J. Ferguson) - 2:44, A3 Mechanical World (M. Andes, J. Ferguson) - 5:15, A4 Taurus (R. California) - 2:37, A5 Girl In Your Eye (J. Ferguson) - 3:15, A6 Straight Arrow (J. Ferguson) - 2:50, B1 Topanga Windows (J. Ferguson) - 3:36, B2 Gramophone Man (J. Ferguson, J. Locke, R. California, M. Andes, E. Cassidy) - 3:49, B3 Water Woman (J. Ferguson) - 2:11, B4 The Great Canyon Fire In General (J. Ferguson) - 2:46, B5 Elijah (J. Locke) - 10:42
Μουσικοί: Mark Andes (μπάσο, δεύτερα φωνητικά), Ed Cassidy (ντραμς, κρουστά), Randy California (κιθάρες, δεύτερα φωνητικά, μπάσο), John Locke (πληκτροφόρα), Jay Ferguson (κύρια φωνητικά, κρουστά)
Παραγωγή / Ενορχήστρωση (εγχόρδων & πνευστών) / Μηχανικοί: Lou Adler / Marty Paich / Armin Steiner, Eirik Wangberg, Mike Lietz

Ηχογραφήθηκε στις 31 Αυγούστου μέχρι 17 Νοεμβρίου 1967 στα Sound Recorders, Χόλιγουντ, Λος Άντζελες

(Α-Δ) Mark Andes, Ed Cassidy, John Locke, Jay Ferguson και Randy California σε ζωντανή εμφάνιση​

Το σπουδαίο και εγκληματικά υποτιμημένο συγκρότημα του Λος Άντζελες, οι Spirit σπάνια μπαίνουν στη λίστα των ψυχεδελικών γκρουπ της δεκαετίας του '60.

Αυτές τις μέρες, (κάποιοι) θυμόμαστε τους Spirit κυρίως για το "Nature's Way", ένα κλασικό του FM ραδιοφώνου. Είναι μια μελαγχολική έκκληση μεσαίου τέμπο για οικολογική σύνεση που εμφανίστηκε στο τέταρτο και τελευταίο άλμπουμ, Twelve Dreams of Dr. Sardonicus, του αρχικού συγκροτήματος. Δύο χρόνια πριν από το "Nature's Way", το 1968, οι πιο βαρείς Spirit εξερράγησαν στη σκηνή με μια άλλη οικολογική προειδοποίηση, στο "Fresh Garbage", πλημμυρισμένη από ψυχεδελικές πινελιές και βαριά κιθάρα. Η μπάντα τραγούδησε:

Κοίταξε κάτω από το καπάκι σου κάποιο πρωί Δες αυτά τα πράγματα που δεν κατανάλωσες Ο κόσμος είναι ένας σκουπιδοτενεκές για τα φρέσκα σκουπίδια σου...

- Spirit · Spirit [Playlist] -

Αυτή η επίδοση συμπαγούς, λίγου-βαρύ ροκ σύντομα ακολουθήθηκε από το σκοτεινό ψυχεδελικό αριστούργημα "Mechanical World". Ως διπλό χτύπημα, αυτά τα κομμάτια της πρώτης πλευράς από το άλμπουμ Spirit, κατατάσσονται μαζί με οποιαδήποτε άλλα ψυχεδελικά παρασκευάσματα σερβιριστήκαν το 1967 ή το 1968 από τους Hendrix, Cream ή τις μπάντες του Σαν Φρανσίσκο. Ωστόσο, οι Spirit δεν αρκέστηκαν ποτέ σε ένα μόνο στυλ και το πρώτο τους άλμπουμ αντικατόπτριζε το υπόβαθρο των μελών του συγκροτήματος σε τζαζ, μπλουζ, έθνικ μουσική, φολκ και σκληρό ροκ. Στο "Fresh Garbage", για παράδειγμα, η παραμορφωμένη κιθάρα και η επιστρωμένη αντήχησή του υποχωρούν για ένα ενδιάμεσο διάλειμμα τζαζ πιάνου από τον John Locke. Η τζαζ υπήρξε προσφιλής στην μπάντα, με τον πολύ μεγαλύτερο από το υπόλοιπο γκρουπ, πατριό του Randy California, ντράμερ Ed Cassidy να έχει εμφανισθεί τη δεκαετία του '50, μαζί με πολλούς κορυφαίους μουσικούς της τζαζ, όπως οι Art Pepper, Cannonball Adderley, Roland Kirk, Lee Konitz και Gerry Mulligan. Από την άλλη, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι οτιδήποτε έπαιζε ο κιθαρίστας Ράντι Καλιφόρνια προήλθε από έναν σπόρο ψυχεδέλειας.

Το 1966, σε ηλικία 15 ετών, ο κιθαρίστας συνδέθηκε με έναν άγνωστο, τότε, Jimi Hendrix. «Επισκέφτηκα το Manny’s Music (σ.σ. κατάστημα μουσικών οργάνων) στο Μανχάταν, ψάχνοντας να αντικαταστήσω την κιθάρα μου», έγραψε ο Καλιφόρνια στις σημειώσεις της CD επανέκδοσης του 1996. «Εκεί ήταν που είδα τον Jimi James, στο πίσω μέρος του μαγαζιού να τζαμάρει με μια λευκή Stratocaster. Τα μάτια μας συναντήθηκαν και ο χρόνος φαινόταν να σταματά». Ο νεαρός California πλαισίωσε τους Jimmy James and the Blue Flames, παίζοντας στο Cafe Wha? του Greenwich Village για τρεις μήνες. Όταν ο Χέντριξ έφυγε για την Αγγλία, η μαμά του έφηβου κιθαρίστα είπε ότι δεν μπορούσε να πάει. Τι τελικά πήρε ο ένας από τον άλλο παραμένει μυστήριο, αφού κανένας από τους δύο δεν είχε κάνει σόλο ηχογραφήσεις σε αυτό το σημείο.

Στο θαυμάσιο αγωνιώδες μελόδραμα, "Mechanical World", διάρκειας πέντε και πλέον λεπτών, ο Καλιφόρνια παραδίδει δύο εντυπωσιακά σόλο, με το πρώτο να είναι ένα από τα καλύτερά του. Κάποια στιγμή η κιθάρα του με βαρύ σαστέιν εκτινάσσεται στα ύψη μέχρι που είναι αβάσταχτη και στη συνέχεια συντρίβεται στο έδαφος με εξαιρετικά δραματικό αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα, τα πάντα στο "Mechanical World" είναι υπερβολικά δραματικά. Τα φωνητικά του Jay Ferguson ακούγονται σαν να έχουν κληθεί από τον τάφο. Τα νεκρικά τύμπανα συνοδεύουν τον στίχο: «Ο θάνατος πέφτει τόσο βαρύς στην ψυχή μου / Ο θάνατος πέφτει τόσο βαρύς, με κάνει να βογκάω». Τα έγχορδα του ενορχηστρωτή Marty Paich χορεύουν πένθιμα, με την κιθάρα του Καλιφόρνια, να παίζει μερικές φορές ταυτόχρονα. Το τραγούδι τελειώνει σαν να ήταν το σάουντρακ μιας ταινίας, με ελεγειακά έγχορδα να οδηγούν τον ακροατή, μέχρι που μια τελευταία έκρηξη κιθάρας/ντραμς βάζει το καρφί στο φέρετρο.

Το "Taurus", γραμμένο από τον Καλιφόρνια, είναι ένα υπέροχο μπαρόκ οργανικό, χτισμένο γύρω από κιθάρα αρπέτζιο που παίζεται με τα δάχτυλα. Ακούγεται φρέσκο σήμερα, και θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια χαλαρή διασκευή του "Stairway to Heaven". Αλλά οι Led Zeppelin ηχογράφησαν την κλασική πάουερ μπαλάντα "Stairway..." τρία χρόνια μετά το "Taurus", κατά πολλούς ένα άλλο στη μακρά σειρά των "δανεικών" τραγουδιών των Zeppelin. Ο Καλιφόρνια έγραψε στις σημειώσεις του Spirit ότι οι θαυμαστές ρωτούσαν συχνά για την ομοιότητα και εκείνος απαντούσε λέγοντας ότι οι μπάντες περιόδευαν μαζί στα πρώτα τους χρόνια και ότι οι Led Zeppelin διασκεύασαν ομοίως και το "Fresh Garbage" ως μέρος ενός χαρντ-ροκ ποτ-πουρί. Ακόμη η χρήση του θέρεμιν από τον Jimmy Page αποδίδεται άμεσα στο άκουσμα του Randy California να χρησιμοποιεί ένα που ήταν συνδεδεμένο με τον ενισχυτή της κιθάρας του.

Το σιτάρ που μπήκε στο ροκ μόλις ένα χρόνο πριν, ακούγεται πολύ ταιριαστό, στο "Girl in Your Eye", αν και το ίδιο το τραγούδι έχει περισσότερο φολκ στυλ. Ο Ράντι αλλάζει τον τόνο της κιθάρας του σε φαρμακερό κέντρισμα που έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με την απαλή μελωδία παρέχοντας μια εξαιρετική αντίθεση. Το "Uncle Jack", ένα σκληρό-ροκερ με αχνή αγγλική προφορά και αστείους στίχους, διαθέτει ένα υπέροχο, διπλά ηχογραφημένο, σόλο από τον Καλιφόρνια. Μια ακόμη καλή ποπ μελωδία του Ferguson είναι το "Straight Arrow" με βρετανική γεύση, ωραίες οργανικές εναλλαγές και την στιγμιαία αγχώδη δυσκολία αναπνοής του Ferguson, που γράφτηκε για τον ηθοποιό πατέρα του μπασίστα Mark Andes.

Το "Topanga Windows", ξεκινά τη δεύτερη πλευρά, αναδημιουργώντας την κοινή εμπειρία της μπάντας στο φαράγγι της περιοχής του Λος Άντζελες, με υπέροχη διακριτική κιθάρα στη αρχή και μπλουζ για τη συνέχεια, όπου ο Bo Diddley συναντά τον πρώιμο Steve Miller, μαζί με τα ωραία πλήκτρα του John Locke. Το μοναδικό γραμμένο από όλο το γκρουπ, απαισιόδοξο "Gramophone Man", με τη δακρύβρεχτη κύρια φωνητική μελωδία και την αρκετά έντονη ειρωνεία (αφορά τα κακά της δισκογραφικής βιομηχανίας), παρουσιάζει ενδιαφέρον ιδιαίτερα με το μεγάλο τζαζ οργανικό διάλειμμά του. Και στο "Water Woman", οι τύποι κατεβαίνουν στον υδάτινο κόσμο συναντώντας ψάρια και γοργόνες, με το ωραίο μπάσο του Mark Andes και την καλοδεχούμενη ακουστική κιθάρα. Το "The Great Canyon Fire In General" είναι ένα δροσερό μείγμα ροκ και τζαζ, με πιάνο, κιθάρα, καταπληκτικά ντραμς και υπέροχα φωνητικά να κυριαρχούν σε αυτό. Η φωνητική αρμονία στο σβήσιμο του τραγουδιού είναι επίσης εξαιρετική. Ο δίσκος κλείνει με τη σχεδόν εντεκάλεπτη, φιούζιον οργανική σουίτα "Elijah" του πιανίστα John Locke, ένα μάλλον λίγο υπερβολικό τζαμάρισμα που χαιρετίζει τη φρι τζαζ.

«Αν η μουσική επιχείρηση είχε ανταμείψει τους Spirit για τη μοναδικότητα και την ιδιορρυθμία τους, τότε θα μπορούσαμε πιθανώς να καθιερώσουμε την έκδοση των Grateful Dead στο Λος Άντζελες – αν είχαμε έναν καινοτόμο μάνατζερ ή παραγωγό που θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις ιδιοσυγκρασίες μας», υποστηρίζει ο Mark Andes, το τελευταίο επιζών αρχικό μέλος που εξακολουθεί να κρατά ενεργά τη σημαία. «Ποτέ δεν μπορέσαμε πραγματικά, οπότε είναι λυπηρό που οι Spirit ήταν τόσο υποτιμημένοι και όμως τόσο επιδραστικοί. Αλλά οι Spirit είναι ένα από τα πιο περήφανα επιτεύγματά μου και εξακολουθεί να μας το ανταποδίδει σήμερα. Έγινε με αγάπη, αυτό είναι το πιο σημαντικό».

Αναμφίβολα το γκρουπ ήταν αντεργκράουντ, ακουγόταν μόνο στο ραδιόφωνο αργά το βράδυ, δημιουργώντας μουσικές δηλώσεις. Ο δίσκος είναι διαχρονικός, τόσο φρέσκος σήμερα όσο και όταν βγήκε. Η μουσική είναι πειραματική, από ροκ, τζαζ μέχρι αβανγκάρντ ηλεκτρόνικα και όλα τυλιγμένα στη ζεστή κουβέρτα της ψυχεδέλειας με τα φωνητικά να ρέουν τόσο αβίαστα όσο και η ενορχήστρωση. Ένα απαραίτητο άλμπουμ!

(*****, πηγές: εξώφυλλο, σημειώσεις επανέκδοσης, wikipedia.org, discogs.com, psychedelicsight.com, Jenell Kesler)

(Α-Δ) Randy California, Ed Cassidy, Mark Andes, John Locke και Jay Ferguson ποζάρουν για ένα πορτρέτο της Ode Records,
γύρω στο 1968, Λος Άντζελες, Καλιφόρνια (φωτογραφία από Michael Ochs)​

 

[grio]

Δεν γεννήθηκα για να ακολουθώ​

The Byrds - The Notorious Byrd Brothers (Ιανουάριος 1968, Columbia)

​

Τραγούδια: A1 Artificial Energy (C. Hillman, M. Clarke, R. McGuinn) - 2:18, A2 Goin' Back (G. Goffin - C. King) - 3:26, A3 Natural Harmony (C. Hillman) - 2:11, A4 Draft Morning (C. Hillman, D. Crosby, R. McGuinn) - 2:42, A5 Wasn't Born To Follow (G. Goffin - C. King) - 2:04, A6 Get To You (C. Hillman, R. McGuinn) - 2:39, B1 Change Is Now (C. Hillman, R. McGuinn) - 3:21, B2 Old John Robertson (C. Hillman, J. McGuinn) - 1:49, B3 Tribal Gathering (C. Hillman, D. Crosby) - 2:03, B4 Dolphins Smile (C. Hillman, D. Crosby, R. McGuinn) - 2:00, B5 Space Odyssey (R.J. Hippard, R. McGuinn) - 3:52
Μουσικοί: Roger McGuinn (φωνητικά, ληντ κιθάρα, Moog συνθεσάιζερ), Chris Hillman (φωνητικά, μπάσο: εκτός από B2, κιθάρα: B2, μαντολίνο: A4), Michael Clarke (ντραμς: A1, A4, B2, B3, B4), David Crosby (φωνητικά: A4, B1, B2, B3, B4, μπάσο: B2, ρυθμική κιθάρα: A4, B1, B3, B4), Red Rhodes: A2 / Clarence White: A5, A6, B1 / James Burton (κιθάρα), Hal Blaine: A6, B1 / Jim Gordon: A2, A3, A5 (ντραμς)
Παραγωγή / Μηχανικοί: Gary Usher / Don Thompson, Roy Halee

Ηχογραφήθηκε στις 21 Ιουνίου έως 6 Δεκεμβρίου του 1967 στα Columbia στούντιο, Χόλιγουντ, Λος Άντζελες

(Α-Δ) Chris Hillman, David Crosby, Michael Clarke, Roger McGuinn το 1968​

Το εξώφυλλο του πέμπτου τους LP έδειχνε ότι οι Byrds υφίσταντο αλλαγές. Ο κιθαρίστας Ντέιβιντ Κρόσμπι (1941) είχε αποχωρήσει από το γκρουπ του Λος Άντζελες με πικρία, γι' αυτό απεικονίζονται μόνο ο μπασίστας Κρις Χίλμαν (1944), ο αρχηγός του συγκροτήματος Ρότζερ ΜακΓκίν (1942) και ο ντράμερ Μάικλ Κλαρκ (1946-1993).

Οι Byrds ήταν στο αποκορύφωμα των καλλιτεχνικών τους δυνάμεων το 1967 και ακολουθώντας το περίφημο Younger Than Yesterday φαινόταν πιθανό να αναρριχηθούν σε νέα δημιουργικά ύψη. Δυστυχώς άρχισαν να φθείρονται εσωτερικά. Ο ανταγωνισμός μεταξύ Roger McGuinn και David Crosby για την ηγεσία και την κατεύθυνση συνέχισε να φουντώνει, κυρίως στο κρίσιμο φεστιβάλ του Monterey όπου ο Crosby υποδύθηκε τον αρχηγό της αντικουλτούρας, υποστηρίζοντας τη χρήση LSD και λέγοντας στον κόσμο ότι η δολοφονία του Kennedy ήταν μια κουκουλωμένη συνωμοσία. Σαν να μην έφτανε αυτό, εμφανίστηκε στη σκηνή με τους Buffalo Springfield. «Ήταν πολύ αναστατωμένοι όταν έπαιζε μαζί τους», θυμάται ο μάνατζερ Jim Dickson. «Υπήρχε ένα μεγάλο δίλημμα. Ο Ντέιβιντ φαινόταν σαν να είχε σκοπό να καταστρέψει το γκρουπ. Είμαι σίγουρος ότι δεν το έβλεπε έτσι. Ήταν παρορμητική συμπεριφορά».

Τον Αύγουστο, οι Byrds άρχισαν να εργάζονται για το νέο τους άλμπουμ, αλλά οι προστριβές στο στούντιο απείλησαν να τους αποδιοργανώσουν. Εκτός από τον τσακωμό μεταξύ του McGuinn και του Crosby, υπήρχε μια συνεχιζόμενη διαμάχη και με τον ντράμερ Michael Clarke, ο οποίος απάντησε στο πατρονάρισμα του David Crosby με το απίστευτο, «Τι ξέρεις εσύ, φίλε; Δεν είσαι μουσικός». Ο Clarke, κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων αποχώρησε, δυσαρεστημένος με τον ρόλο του και το υλικό της μπάντας, αλλά μέχρι το τέλος των σέσιον επανεντάχθηκε για να απολυθεί τελικά μόλις το άλμπουμ ολοκληρώθηκε. Ακολούθησαν περισσότερα προβλήματα όταν ο McGuinn και ο Hillman απέρριψαν την μπαλάντα ερωτικού τριγώνου, "Triad" του Crosby ως άνοστη. Αυτός επαναστάτησε αρνούμενος να παίξει στο κομμάτι "Goin' Back". Φορτισμένοι, ο McGuinn και ο Hillman πήγαν στο σπίτι του Crosby και του είπαν ότι απολύεται. Ο Gene Clark (1944-1991) ανακλήθηκε, αλλά έμεινε μόνο τρεις εβδομάδες και δεν είναι σαφές εάν συνέβαλε στο άλμπουμ, αν και ο ίδιος σε μια συνέντευξη του 1988 ισχυρίστηκε, ότι συμμετείχε στην ηχογράφηση του "Goin' Back" και κάποιων άλλων τραγουδιών της ίδιας περιόδου, χωρίς όμως να διευκρινίζει.

Το τελικό προϊόν θα έπρεπε να ήταν ένα ασύνδετο χάος, αλλά αντίθετα κόβει την ανάσα με υποβλητικά τραγούδια φτιαγμένα εξώκοσμα από την καινοτόμο χρήση του Gary Usher, της αλλαγής φάσης/phasing, της αντίστροφης αναπαραγωγής ταινιών και των τμημάτων εγχόρδων και συνθεσάιζερ. Οι Byrds επέζησαν από τις αποσταθεροποιητικές αλλαγές σύνθεσης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και θα συνέχιζαν να ηχογραφούν έξι ακόμη άλμπουμ, αλλά δεν θα έβρισκαν ποτέ ξανά τη μαγεία ή το μυστήριο που αποκαλύφθηκε εκείνη την εποχή, των χωρίς προηγούμενο εμφυλίων αλληλοσπαραγμών.

Το άλμπουμ αποδείχθηκε ότι ήταν μια ουράνια σύνθεση μελωδίας και πειραματισμού, συμπεριλαμβανομένων καινοτόμων ηλεκτρονικών υφών. Το Notorious Byrd Brothers ξεκινά με το εφευρετικό "Artificial Energy", που χρησιμοποιεί μια έκρηξη από τρομπέτες για να προσομοιώσει το φτιάξιμο των αμφεταμινών. Η ευφορία του τραγουδιού υπονομεύεται από τον στίχο του, ιδιαίτερα η δυσάρεστη τελευταία γραμμή, «Ξενερώνω από την αμφεταμίνη / Και είμαι στη φυλακή γιατί σκότωσα μια αδερφή». Το δραματικό αυτό εναρκτήριο διαδέχεται μια εκδοχή με πεντάλ στιλ, παιγμένη από τον Red Rhodes, του "Goin' Back" των Gerry Goffin και Carole King, χρησιμοποιώντας έναν πιο παραδοσιακό φολκ ροκ ήχο των Byrds, με κουδουνιστή δωδεκάχορδη κιθάρα και εκλεπτυσμένες αρμονίες, όπου η νοσταλγία του, αποκτά οδυνηρή αίσθηση υπό το πρίσμα του Βιετνάμ. Το "Natural Harmony" του Chris Hillman ακολουθεί ως ένα σύντομο ατμοσφαιρικό τραγούδι με πολλά ηχητικά εφέ, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ενός πρώιμου Moog συνθεσάιζερ.

Αντίθετα, το αιθέριο "Draft Morning" του Crosby είναι μια μελωδία διαμαρτυρίας για τη φρίκη του πολέμου του Βιετνάμ οδηγούμενη από μπάσο, με απαλή ψυχεδελική ατμόσφαιρα και εμπνευσμένη χρήση στρατιωτικών εμβατηρίων και ήχων όπλων, που καταλήγει με μια ελαφριά ληντ κιθάρα που παίζει στο τέλος το "Taps"[*]. Ο Crosby δεν τραγουδά στο κομμάτι και οι στίχοι άλλαξαν από τον McGuinn και τον Hillman, όταν ηχογράφησαν τα φωνητικά μετά την αποχώρησή του, με αποτέλεσμα οι δυο τους να αναφέρονται στους συντελεστές (προς μεγάλη δυσαρέσκεια του Crosby). Το ένρινο "Wasn't Born to Follow", μια άλλη διασκευή των King και Goffin, είναι καθαρό φολκ της δεκαετίας του '60 με λυρικό και μελωδικό ύφος σε συνδυασμό με κάντρι και ψυχεδελικά στοιχεία. Ένα χρόνο μετά, το τραγούδι θα συνδεόταν άρρηκτα με την ταινία Easy Rider, όπου χρησιμοποιήθηκε σε μια από τις πιο αξιομνημόνευτες σεκάνς για να εκφράσει την αίσθηση απελευθέρωσης του αναβάτη από την 'καθώς πρέπει' κοινωνία. H ρυθμική μελωδία "Get to You", ήταν μια από τις καλύτερες συνθέσεις του McGuinn με στίχους για ένα ταξίδι με αεροπλάνο στην Αγγλία και τη δύσκολη στην αποκρυπτογράφηση χορωδία μέσω των Leslie ηχείων, που ο McGuinn τραγουδά, «Έτσι είναι λίγο καλύτερα». Όπως και στο προηγούμενο, εδώ ο Clarence White παρέχει εκπληκτικό κάντρι παίξιμο 'pull string' κιθάρας.

Η δεύτερη πλευρά ρέει σαν ακουστικό νέκταρ, περιλαμβάνοντας την κοσμική Αμερικάνα, του "Change Is Now", που διαθέτει εξαιρετική κιθάρα σε διαφορετικά επίπεδα και καλές μουσικές υφές σ' όλη τη διάρκεια, και του σύντομου παιχνιδιάρικου κάντρι, "Old John Robertson", ένα αφιέρωμα σ' έναν συνταξιούχο σκηνοθέτη. «Είναι άλλο ένα από αυτά τα γκουρού-πνευματικά-μυστικιστικά τραγούδια που κανείς δεν κατάλαβε», είπε ο McGuinn για το "Change Is Now". Ίσως περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τραγούδι στον κανόνα των Byrds, γεφύρωσε το χάσμα μεταξύ δύο διαφορετικών εποχών της ιστορίας του γκρουπ. Αυτή ήταν η μόνη ηχογράφηση που παρουσίαζε τα αντιθετικά ταλέντα τόσο του David Crosby όσο και του Clarence White. Ακολουθούν τα δύο τελευταία τραγούδια του Crosby, οι ουτοπικές ονειροπολήσεις των, "Tribal Gathering", το οποίο προσφέρει μια ωραία αλλαγή στο κλίμα με γρήγορη απόδοση φωνητικών και του γεμάτου εφέ "Dolphin's Smile". Κλείνοντας το άλμπουμ, έρχεται ο καθοδηγούμενος από Moog φουτουρισμός του "Space Odyssey", μια βομβώδης ψαλμωδία, φόρος τιμής στο διήγημα, "The Sentinel" του Arthur C. Clarke, το οποίο ήταν επίσης η έμπνευση για την ταινία 2001: A Space Odyssey του Stanley Kubrick το 1968.

Η CD επανέκδοση του 1997 περιλαμβάνει μετά από 29 χρόνια (!), μεταξύ άλλων κομμένων κομματιών, την εξαίσια ξεχωριστή μπαλάντα του Crosby, "Triad", που έκανε όμως το επίσημο ντεμπούτο της στο άλμπουμ, Crown Of Creation (1968, RCA), από τους φίλους του, Jefferson Airplane. Η πρώτη δική του εκδοχή εμφανίστηκε αργότερα στο ζωντανό των CSNY, Four Way Street (1971, Atlantic).

Αν και έφτασε μόνο στο Νο. 47 του Billboard τσαρτ, το Notorious Byrd Brothers ακούγεται πλέον σαν ένα από τα τελευταία υπέροχα ποπ τεχνουργήματα της δεκαετίας του '60, μια στούντιο δήλωση στο καλούπι του Sgt. Pepper. Οι Byrds, εν τω μεταξύ, συνέχισαν στρατολογώντας τον Νότιο αντικομφορμιστή Gram Parsons (1946-1973), μετακόμισαν στο Nashville και ηχογράφησαν το κλασικό κάντρι-ροκ Sweetheart Of The Rodeo.

«Έχοντας μιλήσει με περισσότερους ανθρώπους όλα αυτά τα χρόνια μου είπαν ότι αυτό είναι το αγαπημένο τους άλμπουμ των Byrds». - Chris Hillman, 2003
________________
[*]Το "Taps" είναι ένα σάλπισμα κατά τη διάρκεια τελετών σημαίας και σε στρατιωτικές κηδείες από τις ένοπλες δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών.

(*****, πηγές: εξώφυλλο, σημειώσεις επανέκδοσης, wikipedia.org, discogs.com, classicrockreview.com, Mojo)

οι David Crosby, Chris Hillman, Michael Clarke και Roger McGuinn, αποβιβάζονται στο αεροδρόμιο του Λονδίνου το 1967​

 

[grio]

Ω/Όχι, προτιμώ να πάω να ταξιδέψω Εκεί που λάμπει η διαμαντένια ημισέληνος -- ή (ΣτΜ. υπάρχουν και οι δύο εκδοχές στους ιστότοπους με στίχους) Εκεί που η κορυφή του κύματος κυλάει Και διατρέχει όλη την κοιλάδα Κάτω από το ιερό βουνό Και περιπλανιέται στο δάσος Εκεί που τα δέντρα έχουν φύλλα πρισμάτων Και σπάζουν το φως στα χρώματα Που κανείς δεν ξέρει τα ονόματά τους Και όταν έρθει η ώρα θα πάω και θα περιμένω (ή ξαπλώσω) Δίπλα στη θρυλική πηγή Μέχρι να δω τη μορφή σου να αντανακλάται Στα καθαρά και σαν κοσμήματα νερά της Και αν νομίζεις ότι είμαι έτοιμος Μπορείς να με οδηγήσεις στο χάσμα Εκεί που τα ποτάμια των οραμάτων μας Ρέουν το ένα μέσα στο άλλο Θέλω να βουτήξω κάτω Aπό τα λευκά καταρρακτώδη νερά Αυτή θα με ικετεύει, θα με παρακαλεί, θα υποστηρίζει τη λογική της Και θα αναφέρει όλα τα πράγματα που θα χάσω Πραγματικά δεν έχουν καμία αξία Στο τέλος, σίγουρα θα ξέρει Δεν γεννήθηκα για να ακολουθώ - Wasn't Born To Follow (στίχοι Gerry Goffin)

- The Byrds · The Notorious Byrd Brothers [Playlist] -

 

[Δημήτρης Ιωάννου]

Να σαι καλά και να γράφεις π'αντα τέτοια!

Μόνο τους Stepπenwolf ήξερα και τους spirit.Πλήρης και χειμαρρώδης η πληροφορία ,as always

Γηράσκω αεί διδασκόμενος ( το κακό δεν είναι οτι διδάσκομαι αλλά οτι γηράσκω,,)

Σε ευχαριστώ Θησαυρέ μας.

 

[Cicadelic Ranger]

Kαταπληκτικο αφιερωμα....καταπληκτικη συνεχεια αφιερωματοςαυτου που εγω προσωπικα θεωρω το απογειο της ανθρωποτητας στην ιστορια μεσα σε αυτον τον χρονο.

Φανταζομαι ολες αυτες τις σελιδες σε βαριες γυαλιστερες σελιδες χαρτιου σε βιβλιο με σκληρο ιλλουστρασιον εξωφυλλο... το προβλημα... ποια φωτογραφια να διαλεξειις για εξωφυλλο ;

Ευχαριστουμε Γρηγορη

 

[Γιώργος Κουν.]

Ωραία πράματα όπως πάντα αδερφέ, thanks!
Έβαλα και άκουσα Steppenwolf και Byrds με αιτία το αφιέρωμα.
Οι "γκαζιάρηδες", πάντα θα μου επιβεβαιώσουν πόσο απρόσμενα εξαιρετικός μου ακούγεται ολόκληρος αυτός δίσκος, οι δε "φύγε εσύ- έλα εσύ" το πως οι πολλές αλλαγές τους "έτρεφαν" δίσκο με τον δίσκο, (με εξαίρεση το Dr Byrds ίσως) εκεί που κανονικά θά' λεγες "ε, πάει αυτό ήτανε...".

YΓ. Όταν ξανάρθεις, θύμησέ μου να σου βάλω να με δείς performing on stage live, το Born to be wild. Με όλο το εφέ του ξεκινήματος της μοτοσυκλέτας included, φυσικά. Χαχαχα!

 

[grio]

- Steppenwolf · Sookie Sookie, 1968 promo film -

- Spirit · 1984 (1969, σινγκλ), 1970 [HQ Stereo] -

- The Byrds · Goin' Back, 1968 [4K HD] -