Περί espresso... (μηχανές, μύλοι, εκχύλιση και άλλα όμορφα)

dimitris_av

AVClub Enthusiast
9 January 2011
994
Κηφισια Αττικής
την βλεπω να φευγει απο το παραθυρο να τελειωνουμε..
ενω εχθες το απογευμα που εφτιαξα 2-3 καφεδες δεν ετρεξε σταλα,σημερα το πρωι αρχισε τα κουλα της.
στον πρωτο που εφτιαξε η γυναικα μου,δεν ειχε καποιο προβλημα.
μετα απο κανα δεκαλεπτο που εβαλα εγω,σχεδον αμεσα μετα το ξεκινημα της εκχυλισης αρχισε παλι και ετρεχε περιμετρικα.
βγαζω το κλειστρο και βλεπω αυτο το χαλι.
δεν μπορω να καταλαβω τι γινεται...
Έχεις μύλο άλεσης και αλεθεις το καφέ ή τον παίρνεις έτοιμο.
 

dimitris_av

AVClub Enthusiast
9 January 2011
994
Κηφισια Αττικής
κοιταξα καποια πραγματα καλυτερα(καθαρισμα,μυλο,ποσοτητα κτλ)και μοιαζει να ηρθε στα ισα της η μηχανη.
το μονο περιεργο που βλεπω,ειναι οτι ενω κουμπωνω το κλειστο μεχρι τερμα(βελακι)
με το που παρει μπρος ο κομπρεσορας,φευγει απο το βελακι και παει λιγο πιο αριστερα..
γιατι?
Η μετακίνηση του κλείστρου δείχνει υπερβολική πίεση μέσα στο καλάθι με τον καφέ. Αργεί να τρέξει ο καφές από το κλείστρο με το που πατάς το κουμπί και όταν αρχίζει τρέχει ικανοποιητικά η διακεκομμένα στάζοντας...
 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ.Π

AVClub Fanatic
25 October 2006
20,749
ΑΘΗΝΑ
Η μετακίνηση του κλείστρου δείχνει υπερβολική πίεση μέσα στο καλάθι με τον καφέ. Αργεί να τρέξει ο καφές από το κλείστρο με το που πατάς το κουμπί και όταν αρχίζει τρέχει ικανοποιητικά η διακεκομμένα στάζοντας...
μοιαζει να τραβαει ζορι.
θα δω μηπως παιζει κατι με την ζυγαρια και μου δειχνει αλλα αντι αλλων με αποτελεσμα να βαζω παραπανω καφε και να στουμπωνω την μηχανη.
 

winlink

AVClub Addicted Member
4 July 2006
1,324
Ελληνικό, Αττική
Μια στιγμή γιατί το μπερδεύουμε.
Πρότεινες την κανάτα με το φίλτρο που δεν είναι για το σκληρό νερό για την Αθήνα. Άρα αν μιλάγαμε για άλατα, χρειάζεσαι αυτή με το φίλτρο της σκληρότητας.

Η σκληρότητα είναι το σύνολο των ιόντων ασβεστίου και μαγνησίου στο νερό εκφρασμένα συνήθως σαν συγκέντρωση ανθρακικού ασβεστίου.

Αλατότητα είναι η συγκέντρωση όλων των αλάτων στο νερό όχι μόνο των αλάτων ασβεστίου και μαγνησίου και τη μετράμε συνήθως σε μS.

Στην νομοθεσία αλλά και από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας όριο στη σκληρότητα δεν υπάρχει για θέμα υγείας, ενώ προφανώς υπάρχει όριο για την αλατότητα. Κάποιες χώρες έχουν ανώτατα όρια και για τη σκληρότητα για τη γεύση.

που πρακτικά μας λέει ότι υπολογίζοντας το δείκτη Langelier μπορείς να δεις αν θα έχεις επικαθίσεις ή όχι. Υπάρχουν και Online calculators όπως το παρακάτω:

Αν βάλεις τις τιμές της ΕΥΔΑΠ θα δεις ότι βγάζει κοντά στο 1.1 που σημαίνει ελάχιστη επίπτωση που στην πράξη σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε διαδικασία αφαλάτωσης (descaling) 1-2 φορές το χρόνο ανάλογα και με τη χρήση και ίσως και πιο αραιά.

Δοκίμασα κι εγώ την φόρμα στο Langelier Index με τα στοιχεία από εδώ, αλλά δεν έφτασα πουθενά κοντά στο 1,1 που λες πιο πάνω. Και το 1,1 όμως, Mild Scale Coating χαρακτηρίζεται.

Είναι προφανές ότι είσαι σχετικός με το θέμα
 

takisot

Μέλος Δ.Σ.
Staff member
17 June 2006
27,871
Παλλήνη
Μια στιγμή γιατί το μπερδεύουμε.
Πρότεινες την κανάτα με το φίλτρο που δεν είναι για το σκληρό νερό για την Αθήνα. Άρα αν μιλάγαμε για άλατα, χρειάζεσαι αυτή με το φίλτρο της σκληρότητας.

Η σκληρότητα είναι το σύνολο των ιόντων ασβεστίου και μαγνησίου στο νερό εκφρασμένα συνήθως σαν συγκέντρωση ανθρακικού ασβεστίου.

Αλατότητα είναι η συγκέντρωση όλων των αλάτων στο νερό όχι μόνο των αλάτων ασβεστίου και μαγνησίου και τη μετράμε συνήθως σε μS.

Στην νομοθεσία αλλά και από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας όριο στη σκληρότητα δεν υπάρχει για θέμα υγείας, ενώ προφανώς υπάρχει όριο για την αλατότητα. Κάποιες χώρες έχουν ανώτατα όρια και για τη σκληρότητα για τη γεύση.

Σχετικά με την αλατότητα και τις επικαθήσεις μπορείς να δεις αυτό:

που πρακτικά μας λέει ότι υπολογίζοντας το δείκτη Langelier μπορείς να δεις αν θα έχεις επικαθίσεις ή όχι. Υπάρχουν και Online calculators όπως το παρακάτω:

Αν βάλεις τις τιμές της ΕΥΔΑΠ θα δεις ότι βγάζει κοντά στο 1.1 που σημαίνει ελάχιστη επίπτωση που στην πράξη σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε διαδικασία αφαλάτωσης (descaling) 1-2 φορές το χρόνο ανάλογα και με τη χρήση και ίσως και πιο αραιά.

Άρα στο κομμάτι αυτό αν βάλεις και ένα φίλτρο που μειώνει ακόμη περισσότερο τα ιόντα μαγνησίου και ασβεστίου σε ήδη καλό νερό σαν της ΕΥΔΑΠ, ανάλογα με την ποιότητα του φίλτρου μπορεί να μην χρειαστεί να κάνεις και αφαλάτωση στην καφετιέρα σχεδόν ποτέ. Μερικές καφετιέρες έχουν τέτοιο φίλτρο σαν επιλογή που το βάζεις μέσα στο δοχείο του νερού. Πχ. για τη Lelit

Πάμε τώρα και στη γεύση. Όντως το σκληρό νερό έχει γεύση. Επίσης το χλώριο επηρρεάζει σημαντικά τη γεύση. Για τη σκληρότητα όμως τα μέταλλα είναι αυτά που δίνουν τη γεύση του. Το απιονισμένο νερό δεν έχει γεύση και μερικά νερά από αφαλάτωση θαλασσινού με πολύ χαμηλή αλατότητα (ανάλογα και με την τεχνολογία αφαλάτωσης) είναι τόσο άγευστα που άνθρωποι αντιδρούν και γίνεται συνήθως εμπλουτισμός με ιόντα για αύξηση της σκληρότητας στο επίπεδο που ο καταναλωτής τα αποδέχεται - μερικές φορές ο δείκτης Langlier είναι και αρνητικός. Άρα δεν σημαίνει ότι όσο περισσότερο μαλακό είναι το νερό τόσο πιο γευστικό είναι. Υπάρχει ένα όριο κάτω από το οποίο δεν αρέσει η γεύση και του μαλακού νερού.

Για το χλώριο όπως είπαμε, αρκεί να αφήσεις το νερό της ΕΥΔΑΠ σε μια ανοικτή κανάτα και θα φύγει όλο μετά από κάποιες ώρες. Αν το χτυπήσεις / αναταράξεις ακόμη πιο γρήγορα, αν το βάλεις με πίεση (πχ από ντους) θα φύγει η μεγαλύτερη ποσότητα άμεσα. Αν θα μείνει μετά από ώρες κάτι απειροελάχιστο; ναι μπορεί αλλά δεν έχουμε ενυδρείο που έστω και απειροελάχιστο μπορεί να είχε αρνητικές επιπτώσεις. Αλλά για τους περισσότερους είναι αδύνατο να το αντιληφθείς. Τα φίλτρα τύπου ενεργού άνθρακα το χλώριο βγάζουν κυρίως και νιώθουμε άμεσα διαφορετική γεύση. Αλλά το νερό συνήθως στο δοχείο της καφετιέρας μένει ώρες πριν τη χρήση.

Για τη σκληρότητα, είναι τόσο χαμηλή στο νερό της ΕΥΔΑΠ που δύσκολο να επηρρεάζει τη γεύση καθαυτή. Η γεύση νερού που βγαίνει από φίλτρο είναι σίγουρα διαφορετική γιατί γεύεσαι και το φίλτρο καθαυτό. Σε άλλους αρέσει σε άλλους όχι.

Με βάση τα παραπάνω προσωπικά και με δεδομένο ότι δεν υπάρχει θέμα στο νερό από τις σωληνώσεις αν κάνεις αφαλάτωση 1-2 φορές το χρόνο και γεμίζεις το δοχείο του νερού της καφετιέρας από το βράδυ κουνώντας το και λίγο ή με πίεση αν έχει τέτοια δυνατότητα η βρύση σου το πρωί θα έχεις και νερό χωρίς χλώριο χωρίς κανένα φίλτρο.

Τέλος, η γεύση είναι υποκειμενική. Αν πάρουμε 10 εμφιαλωμένα νερά και τα δοκιμάσουμε θα δούμε ότι καταλαβαίνουμε διαφορές. Προφανώς και αυτές οι διαφορές θα έχουν και κάποιο αντίκτυπο στη γεύση του καφέ μας. Αν μπορείς να τις καταλάβει κάποιος πάω πάσο! :)

Γιώργο, εξαιρετικά χρήσιμη η ανάλυση σου. Ευχαριστούμε πολύ!
 

dimitris_av

AVClub Enthusiast
9 January 2011
994
Κηφισια Αττικής
μοιαζει να τραβαει ζορι.
θα δω μηπως παιζει κατι με την ζυγαρια και μου δειχνει αλλα αντι αλλων με αποτελεσμα να βαζω παραπανω καφε και να στουμπωνω την μηχανη.
Το διαμέτρημα του καλαθιού σου πρέπει να είναι 51-53 χιλιοστά με βάθος περί τα 20 χιλιοστά. Δοκίμασε 14-16 γραμμάρια καφέ. Έχεις βάλει ελεύθερο καλάθι ή έχεις το pressurised της μαμάς.
 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ.Π

AVClub Fanatic
25 October 2006
20,749
ΑΘΗΝΑ
αυτο το χρησιμοποιω απο τις πρωτες ημερες που πηρα την μηχανη.
εβαζα παντα 17-17,50 gr καφε και εβγαζα κοντα στα 40ml μετα απο εκχυλιση 30 περιπου δευτερολεπτων.
ακομα και πολυ ψιλο να εκοβα τον καφε καποιες φορες(συνηθως λογω αλλαγης θεσης του μαχαιριου κατα λαθος)
στην χειροτερη να εβγαινε αργα και πολυ λιγος καφες(καμενος δηλαδη)παφ και ξεχυλισμα απο τα πλαγια του γκρουπ δεν ειχα ποτε.!
πριν λιγο που την ξανα-δοκιμασα,εβαλα 17 gr καφε,2 κλικ πισω στο μαχαιρι του μυλου(πιο χοντρο δηλαδη)ελαφρυ πατημα αλλα παροτι ετρεχε πολυ καφες απο το δυχτακι,μετα απο 3-4 δευτερολεπτα παφ και νερα απο τα πλαγια....
δεν ξερω για ποσο ακομα θα κρατηθω να μην την πεταξω απο το παραθυρο-ειλικρινα..
 

Attachments

  • κλειστρτο.jpg
    κλειστρτο.jpg
    1.3 MB · Views: 28

dimitris_av

AVClub Enthusiast
9 January 2011
994
Κηφισια Αττικής
Να ρωτήσω κάτι. Το shower screen (Ντουζιέρα) που ξεβιδώνεις για να βγάλεις τη φλάντζα έχει περιμετρικό τοίχωμα όπως βλέπω σε βίντεο που ανέβασες πριν μέρες για τον καθαρισμό της. Το τοίχωμα αυτό μπαίνει μέσα σε αυλάκωμα της φλάντζας?
Βγάλε ντουζιέρα και φλάντζα. Βάλε τη ντουζιέρα μέσα στην αυλάκωση της φλάντζας και τοποθέτησέ την σαν καπάκι στο καλάθι όπως το έχεις μέσα στο κλείστρο και παρατήρησε προσεκτικά αν ισαπέχει από τα όρια του καλαθιού είναι δλδ κεντραρισμενη ως προς τα όρια της στο καλάθι όταν τοποθετείται. Βγάλε φωτό περιμετρικά και δες κουνώντας το αν έχει τζόγο δεξιά αριστερά
 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ.Π

AVClub Fanatic
25 October 2006
20,749
ΑΘΗΝΑ
Να ρωτήσω κάτι. Το shower screen (Ντουζιέρα) που ξεβιδώνεις για να βγάλεις τη φλάντζα έχει περιμετρικό τοίχωμα όπως βλέπω σε βίντεο που ανέβασες πριν μέρες για τον καθαρισμό της. Το τοίχωμα αυτό μπαίνει μέσα σε αυλάκωμα της φλάντζας?
Βγάλε ντουζιέρα και φλάντζα. Βάλε τη ντουζιέρα μέσα στην αυλάκωση της φλάντζας και τοποθέτησέ την σαν καπάκι στο καλάθι όπως το έχεις μέσα στο κλείστρο και παρατήρησε προσεκτικά αν ισαπέχει από τα όρια του καλαθιού είναι δλδ κεντραρισμενη ως προς τα όρια της στο καλάθι όταν τοποθετείται. Βγάλε φωτό περιμετρικά και δες κουνώντας το αν έχει τζόγο δεξιά αριστερά
ok-θα το δοκιμασω το απογευμα.thx.
 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ.Π

AVClub Fanatic
25 October 2006
20,749
ΑΘΗΝΑ
το πρωι εκανα 2 καφεδες με την 2η μηχανη που εχω την Gruppe CM 4677 Italiana.
εκοψα στην ιδια βαθμιδα τα 17gr καφε και με πορταφιλτερ ακριβως το ιδιο σαν φιλοσοφια/χωρητικοτητα που χρησιμοποιω και στην 680.
μια χαρα βγηκαν και οι 2 καφεδες χωρις κανενα προβλημα.

σε ολη την αλυσιδα και διαδικασια παρασκευης του καφε,δεν εχει αλλαξει τιποτε(ποσοτητα καφε,κοψιμο κοκκου,πατημα...)
οποτε το προβλημα στην 685 προφανως εχει να κανει ή με το λαστιχο που αναφερει και ο Δημητρης πιο πανω,ή κατι παιζει με το κομπρεσορακι του.
δεν μπορω να σκεφτω κατι αλλο.
 
17 June 2006
9,815
Η κανάτα συγκρατεί τα άλατα του νερού...αυτό. προσωπικά το δοχείο νερού της μηχανής μου σε δύο εβδομάδες με νερό της βρύσης έπιανε μικρό φιλμ αλάτων στα τοιχώματα της. Μετά την χρήση της κανατας το έκανε πολύ πολύ αργά. Δεν κάνει απιονισμένο νερό μία κανάτα ούτε πειράζει ιόντα και τα σχετικά πίστεψέ με υπάρχουν αλλά μηχανήματα για αυτή τη δουλειά. Εδώ αν θες γλυτώνουμε το περισσό αλατι απο το νερό. Δεν είναι υποχρεωτική η χρήση της απλά με νερό βρύσης χρειάζεται αφαλάτωση κάθε μήνα (ανάλογα και τους καφέδες)
Και στην συγκεκριμένη περίπτωση η μηχανή του φίλου η delonghi με θερμομπλοκ αλουμινίου δεν είναι και το φιλικότερο υλικό για χρήση χημικού αφαλατικου η ακόμα και ξινού συχνά πυκνά... μακροπρόθεσμα διαβρώνονται....
Προσωπική άποψη για οικιακή χρήση με 2-4 καφέδες την ημέρα με νερό της ΕΥΔΑΠ αφαλάτωση πριν τους 6 μήνες το θεωρώ υπερβολή.

Από την άλλη είμαστε στο avclub...η υπερβολή είναι συνώνυμη με το χώρο! :)
 
17 June 2006
9,815
Δοκίμασα κι εγώ την φόρμα στο Langelier Index με τα στοιχεία από εδώ, αλλά δεν έφτασα πουθενά κοντά στο 1,1 που λες πιο πάνω. Και το 1,1 όμως, Mild Scale Coating χαρακτηρίζεται.

Είναι προφανές ότι είσαι σχετικός με το θέμα
Τι θερμοκρασία νερού έβαλες; Αν βάλεις 95 βαθμούς μου βγάζει +1.1, αν βάλεις 20 βγάζει +0.17.
Για μετατροπή από αγωγιμότητα σε TDS υπάρχουν αρκετοί μετατροπείς, π.χ.,:

Βάζω την υψηλή θερμοκρασία γιατί εκεί περίπου βρίσκεται το νερό μέσα στο βραστήρα και περνά και από την υπόλοιπη μηχανή.

1676369690046.png


1676369813727.png
 

ΔΗΜΗΤΡΗΣ.Π

AVClub Fanatic
25 October 2006
20,749
ΑΘΗΝΑ
αυτο το χρησιμοποιω απο τις πρωτες ημερες που πηρα την μηχανη.
εβαζα παντα 17-17,50 gr καφε και εβγαζα κοντα στα 40ml μετα απο εκχυλιση 30 περιπου δευτερολεπτων.
ακομα και πολυ ψιλο να εκοβα τον καφε καποιες φορες(συνηθως λογω αλλαγης θεσης του μαχαιριου κατα λαθος)
στην χειροτερη να εβγαινε αργα και πολυ λιγος καφες(καμενος δηλαδη)παφ και ξεχυλισμα απο τα πλαγια του γκρουπ δεν ειχα ποτε.!
πριν λιγο που την ξανα-δοκιμασα,εβαλα 17 gr καφε,2 κλικ πισω στο μαχαιρι του μυλου(πιο χοντρο δηλαδη)ελαφρυ πατημα αλλα παροτι ετρεχε πολυ καφες απο το δυχτακι,μετα απο 3-4 δευτερολεπτα παφ και νερα απο τα πλαγια....
δεν ξερω για ποσο ακομα θα κρατηθω να μην την πεταξω απο το παραθυρο-ειλικρινα..

αυτη ειναι η ιδια φλατζα για το γκρουπ της dedica αλλα σε μαυρο χρωμα,ή ειναι φλατζα για καπου αλλου?
 
Λοιπόν εδώ και καναδυο χρόνια αντιμετώπιζα διάφορα θέματα στα εσπρεσσάκια, με μηχανή Breville (ή όπως λέγεται στην Ευρώπη) dual boiler και κόφτη Baratza Sette.

1. Η μηχανή ξεκίναγε μπουκωμένη (πίεση στα 9+ και να πέφτουν ελάχιστες σταγόνες), και μετά από λίγα δευτερόλεπτα έπεφτε γρήγορα στο 7, και η ροή αύξανε ιδιαίτερα απότομα από σταγόνες σε... νεράκι.

2. Ήταν σχεδόν αδύνατο να φτιάξεις δυο εσπρεσσάκια, αφού η ροή από τη μια μεριά του portafilter ξεκίναγε έως και 10 δευτερόλεπτα μετά από την άλλη, παρά το γεγονός ότι το puck φαινόταν οριζοντιωμένο.

Τελικά, επειδή όλο κι όλο έπινα έναν καπουτσίνο κάθε πρωί, κι αυτόν μισοκοιμισμένος το είχα παρατήσει στον αυτόματο.


Πριν κάνα διβδόμαδο, είπα για κάτσε ρε, κρίμα είναι να πίνω σάπιο καφέ κάθε πρωί. Έσκασα ένα 100ρικο, με το οποίο πήρα ένα bottomless portafilter, ένα distribution χτενάκι, ένα leveler, και ένα σχετικά πιο σοβαρό/βαρύ tamper, και άρχισα να ψάχνομαι. Κατέληξα σε μερικά χρήσιμα συμπεράσματα, που τα γράφω μήπως και σώσω κάναν ομοιοπαθή:

Μάλλον το πρόβλημα ήταν συνδυασμός πολύ ψιλού κοψίματος και πολύ κακού distribution στο καλάθι. Επειδή όπως ανέφερα η ροή γινόταν νερό πολύ γρήγορα και με χαμηλή πίεση, δεν μου είχε περάσει από το μυαλό το να κόβω χονδρότερα, αντιθέτως έψαχνα για ακόμα πιο fine. Πλέον κόβω μια ολόκληρη μεγάλη σκάλα (ήτοι πάνω από 10 μικρές) πιο coarse. Το χτενάκι βοηθάει να σπάσουν οι κολλημένοι κόκκοι, ο καφές βγαίνει με σταθερή πίεση γύρω στο ~8, οπτικά είναι υπέροχος τις περισσότερες φορές (τιγρέ κλπ).

Ακόμα δεν έχω καταλήξει για το πως πρέπει να κάνω tamp. Υπάρχει μια σχολή που λέει να βάζεις το leveler σκέτο, και αυτό θα συμπυκνώσει όσο χρειάζεται. Άλλοι λένε να κάνεις και τα δυο. Μέχρι τώρα έχω δει και τις δυο εκδοχές να δουλεύουν, όχι όμως κάθε φορά, χρειάζεται προπόνηση, οι χρόνοι ποικίλουν από 30-45 δευτερόλεπτα.

2AD0F511-2791-4BE1-BDD1-869B19244779.jpeg

Η ερώτηση που ποτέ δεν κατάφερα να απαντήσω παρά τα δεκάδες βιντεάκια που παρακολούθησα, είναι η εξής: από πότε πρέπει να μετράς τον χρόνο του extraction για να δεις αν είναι σωστός; Από τη στιγμή που πατάς το κουμπί, και αρχίζει ο θόρυβος της μηχανής με το preinfusion, ή από τη στιγμή που θα δεις τη σταγόνα να σκάει από το καλάθι; Η λογική μου έλεγε πάντα το δεύτερο.
 
  • Like
Reactions: Tzimisce