CROSSOVER 15 Οhm
- ΜΕΡΟΣ Α', ΤΟ ΚΥΚΛΩΜΑ FL6/23 ΕΩΣ ΤΟ 2004
LS3/5a που κατασκευάστηκαν μέχρι το 2004, θαρρώ πως ήταν εκδόσεις μόνο των 15 Ohm, από το 2004 και μετέπειτα προστέθηκαν και 11 Ohm εκδόσεις αλλά και διαφοροποιήσεις του 15ωμου.
To κροσόβερ έκδοσης
FL6/23 δημιουργήθηκε και κατασκευάστηκε από τη
Chartwell μέχρι και το 1987.
Κατά το πέρασμα των χρόνων εξαιτίας μικροαλλαγών στις εκδόσεις του T27 & B110, έγιναν και μικροαλλαγές στο παρακάτω κύκλωμα.
1980: ο πυκνωτής C5 αλλάζει σε 8.3uF
1984: ο πυκνωτής C5 αλλάζει σε 10uF και η αντίσταση R2 σε 22R
Αυτή η αλλαγή επηρρεάζει κάπως την καμπύλη του B110 (mid-woofer), εάν για παράδειγμα φτιάξουμε ένα ιδεατό κύκλωμα στο ltspice, θα δούμε ότι αυτή η αλλαγή κάνει ένα μικρό φούσκωμα και μετατόπιση προς τα αριστερά της καμπύλης απόκρισης συχνότητας. Με πράσινο χρώμα είναι η καμπύλη με C2 6.2uF με μπλέ με 10uF.
Μετά το 1987, όσοι κατασκευαστές έπαιρναν άδεια κατασκευής από το BBC, έφτιαχναν τα δικά τους κροσόβερ (πάνω στη συγκεκριμένη έκδοση) ή τα αγόραζαν από υπεργολάβους και για αυτό το λόγω παρατηρείται ποικιλία στο χρώμα και τη διάταξη της πλακέτας του τυπωμένου κυκλώματος.
Το κροσόβερ του LS3/5a στην έκδοση FL6/23 είναι ένα σύνθετο κύκλωμα και περίπλοκο με 13 στοιχεία μικρών ανοχών, με πλαστικούς πυκνωτές, αντιστάσεις μικρής απόκλισης και πολύ χαμηλής αυτεπαγωγής, ενώ τα τρία πηνία L1, L2, L3 που χρησιμοποιούνται είναι τύπου Μ/Τ (air-gap), μάλιστα το L3 είναι στην ουσία ένας αυτομετασχηματιστής με 6 εξόδους.
Τα πηνία στις εκδόσεις πριν το 2004, συνήθως ήταν της
Drake και χαρακτηρίζονταν από υψηλές προδιαγραφές.
Κάθε εξάρτημά στο FL6/23 έχει το ρόλο του στην τονική ισορροπία και τυχόν σφάλματα που ίσως σε άλλες κατασκευές θα περνούσαν απαρατήρητες, εδώ εκτίθενται εύκολα.
Σε αρκετές θέσεις πυκνωτών, υπάρχουν περισσότερες από μία (παράδειγμα C5a, C5b, C5c).
Αυτό οφείλεται σε δύο λόγους:
- ο πρώτος στην ανάγκη να επιτευχθεί συγκεκριμένη τιμή χωρητικότητας που συνήθως δεν βρίσκεται στον κατάλογο των υλικών και
- ο δεύτερος επειδή οι προδιαγραφές του BBC είναι αρκετά σφιχτές για λόγους κόστους αντί να επιλεχθούν πολύ ακριβότερα υλικά ανοχών 1-5%, επιλέγονται υλικά με ανοχές 10% και με την ανάλογη προσθαφαίρεση επιτυγχάνονται ανοχές πολύ μικρότερες.
Η αύξηση σε ένταση και απόκριση συχνότητας του B110 ρυθμίζεται από το πηνίο L1 και την αντίσταση R1.
L2, C5, R2 αντισταθμίζουν το "σήκωμα" που κάνει το Β110 γύρω από τη συχνότητα του 1KHz και τη συχνότητα cross που είναι περίπου 3KHz.
H R3 δρα ως αντίσταση απόσβεσης για την αποφυγή του φαινομένου "κουδουνίσματος" (ringing)
R4 & C6 (κύκλωμα zobel) περιορίζουν την άνω απόκριση του Τ27.
Το πηνίο L3 όπως είπαμε έχει 6 εξόδους (6 tap), κάθε έξοδος έχει διαφορετική τιμή αυτεπαγωγής και επισημαίνεται πάνω στην πλακέτα με
αριθμητική αναγραφή 2...7.
Όταν επιλέγουμε διαφορετικό tap στον L3, τον αναγκάζουμε να λειτουργήσει ταυτόγχρονα ως πηνίο διακλάδωσης για το δίκτυο του κροσόβερ αλλά και ως αυτο-μετασχηματιστή για να επιτρέψει το ματσάρισμα διαφορετικών μονάδων B110 & T27.
Σε αυτή τη μεταβολή "ευαισθησίας" ο C2 αναφέρεται ότι σταθεροποιεί το σημείο cross, επίσης με την αύξησή του αυξάνεται και η περιοχή 5-8KHz.
Η πλακέτα κροσόβερ τοποθετείται πίσω από τη μονάδα tweeter και για εξάλειψη συντονισμών, μεταξύ pcb και tweeter παρεμβάλεται χοντρή τσόχα για απόσβεση.
.... συνεχίζεται!