@by proxy
Αυτή η κανονιστική προσδοκία υπάρχει εδώ; Τι λες;
Σε τι ποσοστό του κόσμου και γιατί;
Θα 'ταν ενδιαφέρουσα μια πραγματεία των Luhmann - Febbrajo για τα ελληνικά πράγματα.
:hahaha: :grandpa::grandpa:
Δεν είμαι σίγουρος τι ακριβώς εννοείς. Θα προσπαθήσω να σου ξεκαθαρίσω την έννοια των γνωστικών και των κανονιστικών προσδοκιών για να μου πείς τι θέλεις . Γνωστικές προσδοκίες είναι οι προσδοκίες που υπόκεινται σε διαρκείς αλλαγές προσανατολισμού μέσα από μια διαδικασία μάθησης που τις καθιστά ανοιχτές σε επαληθεύσεις ή διαψεύσεις . Αντίθετα οι κανονιστικές προσδοκίες κατανοούνται ως αρνητικές προς μάθηση( Τσίρος , 2005)
Κατά τον Luhmann υπάρχουν δύο διακριτοί , ξεχωριστοί τρόποι μάθησης , ένας γνωσιακός και ένας κανονιστικός. Η γνωσιακή μάθηση βασίζεται στην συνεχή προσαρμογή των προσδοκιών σε συμφωνία με νέα συμβάντα στο περιβάλλον , ενώ η κανονιστική μάθηση απελευθερώνει την διαδικασία από αυτές τις συνεχείς , ατέλειωτες , άκαμπτες , αποσταθεροποιητικές προσαρμογές και αντ' αυτών καθιστά εφικτό οι κανόνες - δηλαδή ο τρόπος που θα έπρεπε να είναι τα πράγματα ( το δέον )- να αντιμετωπίζονται ως οι θεμέλιοι λίθοι της διαδικασίας μάθησης . Το δίκαιο παρέχει αυτούς τους κανόνες στους οποίους στηρίζεται η κοινωνία και μ' αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η μάθηση μέσω εμπειρίας .
Το πρόβλημα είναι όμως ότι η εμπειρία μπορεί να αναιρέσει την κανονιστική μάθηση καταδεικνύοντας ότι οι κανόνες έχουν ελάχιστη ή και καθόλου εγκυρότητα και ισχύ ως αξιόπιστοι δείκτες μελλοντικών συμβάντων . Συνεπώς για να είναι αποτελεσματικοί οι νομικοί κανόνες στην σταθεροποίηση των προσδοκιών , θα πρέπει να είναι ( οι νομικοί κανόνες ) αντιπραγματικά γεγονότα. Είνα αναγκαίο να εγκαθιδρύονται προσδοκίες που συνεχίζουν να υφίστανται και μετά την διάψευση τους , παρά να αντιστοιχούν απλώς στην πραγματικότητα.( Κing/Thornhill , 2005) .
Παράδειγμα ( όπως το παραθέτει ο Gunter Jakobs, 2008 ) : Μϊα γυναίκα περπατά αργά το βράδυ στο πάρκο. Εχει την ελπίδα ότι δεν θα της επιτεθεί κάποιος άγνωστος ( αυτή είναι μια γνωστικής υφής προσδοκία , η οποία μπορεί να αλλάξει . Εάν όντως της επιτεθεί κάποιος η γυναίκα θα μάθει -δια της εμπειρίας- ότι η προσδοκία που είχε διαψεύστηκε και συνεπώς η γνωστική αυτή προσδοκία αλλάζει μέσω της μάθησης ) . Ταυτόχρονα η γυναίκα , όσο περπατά νύχτα στο πάρκο , έχει και την προσδοκία ότι δεν θα της επιτεθεί κανείς διότι αυτό απαγορεύεται ( κανονιστικής υφής προσδοκία). Ο κανόνας δικαίου απαγορεύει ( και τιμωρεί) τις επιθέσεις σε μοναχικές γυναίκες την νύχτα. Αυτή η κανονιστική προσδοκία - το πως δηλαδή οφείλουν να είναι είναι τα πράγματα - είναι αρνητική , όπως είπαμε πιό πάνω ,σε αλλαγή μέσω μάθησης . Βεβαίως η εμπειρία μπορεί να ακυρώσει την προσδοκία, να την αναιρέσει , διότι πράγματι κάποιος ενδέχεται να της επιτεθεί τελικά. Η κανονιστική προσδοκία όμως ότι απαγορεύεται η επίθεση την νύχτα σε μοναχικές γυναίκες στο πάρκο , θα συνεχίσει να υφίσταται παρά την διάψευση της ( επειδή κάποιος επιτέθηκε στην γυναίκα , αυτό δεν σημαίνει ότι ο κόσμος θα πάψει να έχει την κανονιστική προσδοκία ότι απαγορεύονται οι επιθέσεις ). Το θύμα δηλαδή δεν θα πρέπει να υιοθετήσει ούτε την στάση που θα οδηγούσε σε παραίτηση από τις συγκεκριμένες προσδοκίες ( πχ απώλεια της πίστης από πλευράς της γυναίκας ότι το δίκαιο θα την προστατεύσει ) ούτε όμως την στάση που θα στοχεύει στην αναμόρφωση των συνθηκών με σκοπό να αποκλειστεί στο μέλλον το ενδεχόμενο μιας νέας διάψευσης ( πχ να πάψει να περπατά μόνη την νύχτα στο πάρκο ή να προσλάβει σωματοφύλακα ή να ζητήσει να κλείσουν τα πάρκα κλπ ).
Αυτή ακριβώς είναι η λειτουργία του δικαίου . Να σταθεροποιεί αντιπραγματικές προσδοκίες συμπεριφοράς ( αντιπραγματικές διότι πολλοί παραβαίνουν τους κανόνες δικαίου αλλά η προσδοκία κανονιστικής υφής ότι αυτό απαγορεύεται συνεχίζει να υπάρχει παρά το ότι διαψεύδεται συχνά) .Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι το μέλλον δεν θα είναι κανονιστικά διαφορετικό από το παρόν
Αυτή η θέση για το δίκαιο έχει ως συνέπεια την άλλη θέση ότι το δίκαιο δεν έχει την δυνατότητα να αλλάξει τον κόσμο, τους ανθρώπους , τις συμπεριφορές κλπ.
ΥΓ Ο Luhmann έχει πεθάνει το 1998.