Η πρωτοβουλία για την ίδρυση του ΕΑΜ και οι υπόλοιποι. Η συνέχεια...
@
send (και τους υπόλοιπους βέβαια)
Καλησπέρα. Προκειμένου να γίνει συζήτηση βασισμένη στη λογική και με επιχειρήματα, είμαι υποχρεωμένος - και είμαστε όλοι - να επαναλαμβάνω τα γραπτά του συνομιλητή μου και των άλλων συνομιλητών, σε αντιδιαστολή με τα δικά μου, ώστε να βγαίνει νόημα.
Έχουν βέβαια προηγηθεί ήδη τα γραπτά του Αιμίλιου, όχι
χθες ή προχθές, αλλά
τρία (3) χρόνια πριν.
Για το σήμερα λοιπόν, έρχομαι εγώ και γράφω στο πρώτο μου μήνυμα:
....
Για την ιστορία λοιπόν, μετά την κατάρρευση του μετώπου και την κατάκτηση της χώρας από τις ναζιστικές ορδές του Χίτλερ,
και αφού ήδη ο λαός μας είχε δει στο σβέρκο του βαριά τη μπότα του κατακτητή, τον Ιούλιο του 1941 συνέρχεται η 6η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ, όπου παίρνεται η απόφαση το Κόμμα «
...να οργανώσει τις δυνάμεις της λαϊκής εξέγερσης για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση της Ελλάδας». 'Ηταν η συνέχιση της πολιτικής εναντίον του Άξονα,
που είχε αρχίσει πιο πριν, με την αποστολή της επιστολής του τότε ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη, από τις φυλακές της Κέρκυρας, όπου καλούσε τον Ελληνικό λαό, να αντισταθεί στην εισβολή. Πριν βέβαια από την ίδρυση του ΕΑΜ,
είχε προηγηθεί η ίδρυση του Εργατικού ΕΑΜ (ΕΕΑΜ), τον Ιούλιο του 41.
Σχολιάζεις με τα εξής:
Το ορθό και ιστορικώς αληθές θα ήταν, "Μετά την έναρξη της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσσα στις 22 Ιουνίου 1941". Χρονική σύμπτωση δύο γεγονότων, απλή εφαρμογή της Λεπίδας του Όκκαμ. Ή πήρε ένα τρίμηνο να συνειδητοποιήσει το ΚΚΕ τη βαρύτητα της μπότας του κατακτητή.
Προσπαθεί να σε διορθώσει ο Finix, επισημαίνοντας:
Αυτο που γραφεις ειναι υποβαθμιση του αγωνα του ΕΑΜ και ειναι και ανιστορητο, ο Ζαχαριαδης απο την φυλακη στην ΑΘηνα εξεδωσε ανοιχτη επιστολη στον λαο για αντισταση σχεδον αμεσως μετα την εισβολη των Ιταλων το 40.
Επισης με την εισβολη των Γερμανων η πρωτη αντιστασιακη ομαδα η Ελευθερια συγκροτειται στην Θεσσαλονικη τον Μαιο του 41 και αποτελειται ως επι το πλειστον απο ανθρωπους του ΚΚΕ,του Αγροτικου κομματος ,του ΕΔΑ και της Δημοκρατικης ενωσης, επισης πριν τον ΕΑΜ ειχε ιδρυθει ο ΕΕΑΜ,δεν νομιζεις οτι επρεπε να γινουν πρωτα καποιες διερευνητικες επαφες με τα υπολοιπα κομματα φορεις για να προχωρησουν?
Και ανταπαντάς:
Δεν υποβαθμίζω τίποτα, παρά μόνο την "πρωτοβουλία" του ΚΚΕ. Ως ΚΚΕ εννοουμένης της ηγεσίας του, δεν αμφιβάλλω καθόλου για το πατριωτικό αίσθημα των απλών υποστηρικτών του. Όσο για το ανιστόρητο, σε εμένα πρυτανεύει των υποτιθέμενων ντοκουμέντων η λογική. Ιούνιος-Ιούλιος. Ένα μήνα τους πήρε.
Πριν προχωρήσω παρακάτω, θα σχολιάσω κι εγώ κάτι επιπλέον εδώ:
Κατ' αρχήν για τυπικούς λόγους, αντιλαμβάνεσαι βέβαια ότι τα γραπτά σου συγκρούονται μεταξύ τους. Τελικά
ή τρεις μήνεςς
ή ένα μήνα καθυστέρησε το ΚΚΕ να πάρει την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του αντιστασιακού κινήματος. Και τα δύο μαζί δεν γίνεται!
Όμως δεν θα σταθώ στους τύπους, αλλά στην ουσία του θέματος. Ξέρεις, όλοι όσοι εκ των υστέρων θέλησαν να το παίξουν "Μετά Χριστόν Προφήτες" και να αμαυρώσουν αυτή την πρωτοβουλία, σπάσανε κυριολεκτικά τα μούτρα τους πάνω στην ιστορική αλήθεια. Για ιστορικούς λόγους και μόνο θα αναφέρω εδώ μιαν ατάκα που ελέχθη από τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο στην ελληνική βουλή, τη δεκαετία του 50, όταν για πολλοστή φορά συζητιόντουσαν τα θέματα της Εθνικής Αντίστασης σε συνδυασμό με τα θέματα των διώξεων των αντιστασιακών (μιλάω για την εποχή των εκτελέσεων, των εξοριών και των φυλακίσεων). Τότε λοιπόν, ο Παναγιωτάκης, σε μια κρίση αλήθειας, είχε πει προς τους ομοίους του: "
Εμείς κ. Βουλευταί, την περίοδον εκείνην ήμεθα απόντες" (Πέτρου Ρούσσου: Η Μεγάλη Τετραετία", που αργότερα συμπληρώθηκε και ξανακυκλοφόρησε με τον τίτλο "Η Μεγάλη Πενταετία").
Η ουσία όμως του θέματος είναι ότι εσύ θεωρείς ότι το ΚΚΕ πήρε την πρωτοβουλία της οργάνωσης της αντίστασης,
όχι κινούμενο από πατριωτισμό ή έστω από πρωτοποριακή πολιτική, αλλά
υποκινούμενο από ξένα κέντρα και κυρίως υποκινούμενο από τη Μόσχα, λόγω της τότε εξέλιξης του πολέμου. Ας δούμε τα γεγονότα:
1) Ο (γερμανόφιλος και φασίστας) Μεταξάς
**, υπακούοντας στα κελεύσματα των Άγγλων, στο άρμα των οποίων η προπολεμική Ελλάδα ήταν δεμένη χειροπόδαρα, διακηρύσσει εκ μέρους της Ελλάδας το περίφημο "ΟΧΙ" στον Ιταλό πρεσβευτή.
2) Την ίδια στιγμή, οι στρατιωτικοί ηγέτες, τσιράκια του, λένε: "...Μερικές τουφεκιές να ρίξουμε για την τιμή των όπλων..", δείχνοντας φυσικά το πραγματικό πρόσωπο του "πατριωτισμού" της δικτατορίας
***.
3) Ο Ελληνικός λαός ξεσηκώνεται σύσσωμος στην επιστράτευση, τόσο στο μέτωπο, όσο και στα μετόπισθεν και "σέρνει" κυριολεκτικά από τη μύτη την ηγεσία του στρατού στο έπος του 40.
4) Το ΚΚΕ, όντας
κυριολεκτικά διαλυμένο, με τα περισσότερα στελέχη του στις φυλακές και στις εξορίες,
χωρίς οργανώσεις, αλλά μόνο με το ένστικτο του πολιτικού φορέα που εκπροσωπεί πραγματικά το λαό, αναδύεται κυριολεκτικά από τις στάχτες του. Ο Ζαχαριάδης γράφει το γράμμα, οι Ακροναυπλιώτες και οι άλλοι φυλακισμένοι και εξόριστοι ζητούν να απελευθερωθούν για να πάνε στην πρώτη γραμμή και όσοι τα καταφέρνουν, το σκάνε και κάνουν πράξη αυτό που ζητούσαν.
5) Στο μέτωπο, γίνεται το απίστευτο: Ενώ η Αθήνα αναμένει τη γρήγορη ήττα και την παράδοση, οι "λεχρίτες" Έλληνες φαντάροι σπρώχνουν τους Ιταλούς στη θάλασσα.
6) Ο Μεταξάς πεθαίνει τον Ιανουάριο του 41 και στις 29 του ίδιου μήνα, τη θέση του παίρνει ο Αλεξ. Κορυζής.
7) Στις 6 Απριλίου του 41, οι Γερμανικές φάλαγγες χτυπάνε την Ελλάδα, σχεδόν ταυτόχρονα με την Γιουγκοσλαβία. Ο Γιουγκοσλαβικός στρατός υποχωρεί και χάνει σχεδόν αμέσως τον πόλεμο. 340.000 στρατιώτες και 6.000 αξιωματικοί αιχμάλωτοι της Βέρμαχτ είναι ο απολογισμός, ενώ οι Γερμανοί έχουν μόλις 150 νεκρούς και 400 τραυματίες μόνο. Ο Τσώρτσιλ, μέσω του υπουργού του των εξωτερικών Άντονυ Ίντεν, υπόσχεται στην Ελλάδα βοήθεια με 100.000 άνδρες, 142 άρματα και 650 πυροβόλα, αλλά στις ασχές του Μάρτη αποβιβάζονται στην ελλάδα μόλις 53.000.
8) Η εσωτερική κατάσταση είναι τραγική. Οι περισσότεροι στρατιωτικοί ηγέτες ζητάνε συνθηκολόγηση, εκλιπαρώντας (ή και απειλώντας) τους πάντες. Ελληνικές στρατιωτικές μονάδες σκορπίζονται πρωτού έλθουν σε επαφή με τον εχθρό, σχέδια δεν εφαρμόζονται καίριες θέσεις εγκαταλείπονται. Ο νικηφόρος στρατός της Αλβανίας αφήνεται ακάλυπτος και αντιμετωπίζοντας άμεσο κίνδυνο περικύκλωσης από Γερμανούς και Ιταλούς, υποχωρεί άτακτα.
9) Οι Βρετανοί μιλούν για προδοσία και έχουν δίκιο. Ο υφυπουργός Στρατιωτικών Νικ. Παπαδήμας πλαστογραφεί μια άσχετη διαταγή της κυβέρνησης, την οποία μετατρέπει σε διαταγή παροχής αδειών σε αξιωματικούς και στρατιώτες που πολεμάνε. Ο Κορυζής ανακαλεί τη διαταγή και κατηγορεί τον Παπαδήμα για έσχατη προδοσία. Ο στρατάρχης Ουίλσων χαρακτηρίζει την πράξη αυτή κομψά ως "αδιακρισία".
10) Στο Μακεδονικό Μέτωπο οι Γερμανοί συναντάνε λυσσασμένη αντίσταση από τους φαντάρους. Η υπεροχή τους είναι συντριπτική, αλλά παραδέχονται ότι "...χρειάστηκε να πολεμήσουμε σκληρά για κάθε μέτρο εδάφους.." (Richter)
11) Οι Γερμανοί δεν πιστεύουν αυτό που τους συμβαίνει. Άγριες μάχες, σώμα με σώμα με αυτούς τους ακατάβλητους στρατιώτες, να τους κυνηγούν και να τους επιτίθενται, ακόμα και μέσα στις στοές των οχυρών τους, με τη λόγχη, ακόμα και οι τραυματίες που σηκωνόντουσαν από τα φορεία. Οι απώλειες των Γερμανών είναι μεγάλες, και οδηγούν σε ωμότητες ή και το αντίθετο, σε ιπποτισμούς.
12) Εκεί, λίγο πριν το τέλος του πολεμικού θεάτρου, αποδεικνύεται ότι οι στρατιώτες αντέχουν, αλλά οι στρατηγοί όχι. Ο Παπάγος παραμερίζεται και στη θέση του βάζουν τον Τσολάκογλου, που εξουσιοδοτείται να υπογράψει τη συνθηκολόγηση.
13) Η βασιλική οικογένεια και η κυβέρνηση καταφεύγουν στην Κρήτη. Εκεί τους παίρνουν σχεδόν με τις πέτρες. Όταν αρχίζει η επική Μάχη της Κρήτης, οι βασιλιάδες φεύγουν για το Κάιρο. Η Κρήτη καταλαμβάνεται με βαρύτατο γερμανικό τίμημα.
14) Μετά τη συνθηκολόγηση, χιλιάδες απελπισμένοι και ρακένδυτοι Έλληνες φαντάροι καταφεύγουν στην Αθήνα όπου τριγυρνούν άσκοπα, χωρίς σκεπή και φαγητό, στους δρόμους της. Τα επεισόδια δεν λείπουν. Σε ένα από αυτά, στην 3ης Σεπτεμβρίου, μια μεγάλη ομάδα στρατιωτών διαμαρτύρεται για τον ξυλοδαρμό ενός συναδέλφου τους από αστυνομικό. Μέσα στη φασαρία, ένας άντρας με πολιτικά, που αυτοσυστήνεται σαν απλός δεκανέας που μόλις έχει κι αυτός επιστρέψει από το μέτωπο, ανεβαίνει σε κάτι σκαλιά και αρχίζει να τους μιλάει σε μιαν αλλιώτικη γλώσσα. Τους λέει να κρατήσουν τα όπλα τους γιατί ο πόλεμος δεν τελείωσε, μόλις τώρα αρχίζει. Ήταν το μέλος του ΚΚΕ, ο κατά κόσμον Θανάσης Κλάρας ή ο αργότερα πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ Άρης Βελουχιώτης.
** Δήλωση του Μεταξά στην αγγλική εφημερίδα Daily Telegraph: "
Ότι κάνομε γίνεται κατά σύστασιν ή παράκλησιν της Αγγλίας. Η Ελλάς είναι ζωτικό τμήμα της αγγλικής αυτοκρατορικής αμύνης"
Στο ημερολόγιό του, εν όψει του επερχόμενου πολέμου, γράφει: "
Αν υπερισχύσουν οι Γερμανοί, εμείς θα γίνωμεν δούλοι των. Αν υπερισχύσουν οι Άγγλοι, θα γίνωμεν δούλοι αυτωνών"
***Αργότερα, ο στρατηγός Δημήτριος Καθενιώτης ερεύνησε, προσπαθώντας να ανακαλύψει μία - έστω μία - διαταγή επιθετικού περιεχομένου για "
να την καρφιτσώσει" όπως ομολόγησε, αλλα δεν βρήκε γιατί: "
το Ελληνικό Γενικό Επιτελείο είχε καταλήξει στην ιδέα μιας ηρωικής αντίστασης και ενός γρήγορου αλλά ένδοξου τέλους"
Με αυτά τα παραπάνω, πολύ περιληπτικά, βέβαια, φρονείς ακόμα ότι η πρωτοβουλία του ΚΚΕ για τη δημιουργία του ΕΑΜ μπορεί να αποδοθεί σε - ηθελημένη ή μη - καθυστέρηση? Όταν ως κόμμα, δρούσε σε συνθήκες βαθιάς παρανομίας, χωρίς ουσιαστικά κομματικές οργανώσεις, με τα μισά του μέλη στις εξορίες και τις φυλακές, υπό συνθήκες τριπλής φασιστικής κατοχής και με όλες τις τότε γνωστές πολιτικκές δυνάμεις συμβιβασμένες ή φευγάτες ή σε συνεργασία με τον κατακτητή? Και - για να μιλάμε και με αριθμούς - θεωρείς καθυστερημένη την απόφαση για τη δημιουργία αντιστασιακού κινήματος, όταν αυτή πάρθηκε με αυτές τις συνθήκες μετά από ένα μήνα (το είπες και μόνος σου - δύο μήνες θα πω εγώ) μετά τη συνθηκολόγηση?
Αλλά ας πάρουμε και την άλλη εκδοχή, αυτή που υποστηρίζει ότι η απόφαση πάρθηκε επειδή άνοιξε το μέτωπο στη Σοβ. Ένωση. Εδώ βέβαια κάνεις ένα βασικό πολιτικό λάθος. Συνδέεις τον πατριωτισμό, που εκ των πραγμάτων μέσα σε ένα γενικευμένο παγκόσμιο πολεμικό θέατρο, ειδικά όταν η μια από τις δυο αντίπαλες πλευρές έχει αυτό τον χαρακτήρα που έχει (τον φασιστικό, εννοώ), αποκτά και έντονα το στοιχείο του διεθνισμού, με τις "εκ των έξωθεν" εντολές. Δηλαδή, τί στάση θα ήθελες να είχε κρατήσει, όχι μόνο το ΚΚΕ, αλλά οποιοσδήποτε άλλος πολιτκός φορέας, αν του ετίθετο το ερώτημα για την αναγκαιότητα της αντίστασης? Θα αγνοούσε την ανάγκη αυτή (η αντίσταση) να υπάρξει για να δυσκολέψει τον εχθρό και να τον απασχολήσει τόσο, ώστε να αδυνατήσει η ισχύς του, όχι μόνο στο ανατολικό, αλλά σε οποιοδήποτε άλλο μέτωπο?
Να προσθέσω εδω βέβαια, ότι αυτό το στοιχείο - εκ του αποτελέσματος - όχι μόνο δεν έχει αμφισβητηθεί, αλλά έχει εκτιμηθεί από όλους, εχθρούς και φίλους. Το γεγονός και μόνο ότι η ελληνική αντίσταση ανάγκασε τον Χίτλερ να κρατάει πάνω στο ελληνικό έδαφος 8 έως 12 μεραρχίες, οι οποίες έλειψαν από όλα τα μέτωπα και κυρίως από το ανατολικό (χωρίς να υπολογίσουμε και τις δυνάμεις των άλλων 2 κατακτητών), θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία που συνέβαλαν στην τελική έκβαση του πολέμου.
Πάμε παρακάτω. Γράφεις:
Νομίζω απαντάς άλλα λόγια ν' αγαπιώμαστε. Θα κρίνω τη στάση του ΚΚΕ από αυτή άλλων φορέων; Δεν με ενδιαφέρει να βγάλω το ΚΚΕ καλύτερο ή χειρότερο των άλλων.
Επεσήμανα τη χρονική εγγύτητα -σχεδόν σύμπτωση- δύο γεγονότων, της εισβολής των Γερμανών στη Σοβιετική Ένωση στις 22 Ιουνίου, και της απόφασης της ΚΕ του ΚΚΕ τον Ιούλιο, η οποία σύμπτωση υποδεικνύει και σχέση αιτίου-αιτιατού. Δεν είπα τίποτα παραπάνω. Η απάντηση σε αυτά, ποια ακριβώς είναι; Πως ο Πλαστήρας, ο Τσολάκογλου κλπ υπήρξε χειρότερος;
Όσο για το "αυτονόητο" εκ της επιστολής Ζαχαριάδη (εάν δεν κάνω όμως λάθος υπήρξαν και επόμενες επιστολές του ιδίου, με τις οποίες ζητούσε τη ...μεσολάβηση των Σοβιετικών για ειρηνική λύση στον Ελληνοϊταλικό -λες και τότε δεν είχε την ίδια βρώμα η μπότα του Μουσολίνι), υπάρχει εάν θυμάμαι καλά και το εξίσου αυτονόητο της επίσημης γραμμής ΚΚΕ, το οποίο εξ αρχής είχε αποκηρύξει τον διεξαγόμενο από την Αγγλία μόνη (μετά την πτώση των Γάλλων) αγώνα κατά των Γερμανών ως ιμπεριαλιστικό. Δεν έχω ούτε τον χρόνο ούτε τη διάθεση, να ψάξω να ανασύρω τα αυθεντικά κείμενα, πάντως μπορεί όποιος θέλει να με διαψεύσει, ότι δεν είχε έτσι η στάση του ΚΚΕ. Πάντως ούτε και αυτά εξετάζω. Η προαναφερθείσα χρονική σύμπτωση υπερισχύει, τουλάχιστον στη λογική μου, των ερμηνειών διαθέσεων των εμπλεκομένων προσώπων.
Σχετικά με τη στάση των άλλων φορέων, νομίζω ότι ήμουν πολύ αναλυτικός. Ωστόσο, δεν κατανοώ το γιατί δεν πρέπει να γίνονται συγκρίσεις. Η πολιτική εμπεριέχει τις συγκρίσεις, τόσο μεταξύ προσώπων, όσο και μεταξύ των πολιτικών φορέων. Αλλά και αυτές να λείπουν, πάλι είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε συγκρίσεις μεταξύ αυτού που μας παρουσιάζεται και αυτού που εμείς θεωρούμε σωστό (ή και το αντίθετο). Αν λοιπόν, θέλεις να βγάλεις από τη συζήτηση τη στάση των άλλων πολιτικών φορέων -
καθόλου εύκολο, βέβαια, γιατί η ιστορία τους κρίνει όλους, παρόντες και απόντες, πατριώτες και προδότες - θα πρέπει να δικαιολογήσεις την κριτική σου με βάση κάποια δική σου θεώρηση των πραγμάτων. Και σ' αυτή την περίπτωση πραγματικά θα ήθελα να την γνωρίζω.
Για τα υπόλοιπα που αναφέρεις, η συζήτηση θα πάει πολύ μακρυά, αλλά να ξέρεις ότι η καταγραφή των γεγονότων, ξερά, δεν αποτελεί από μόνη της "Ιστορία". Απαιτείται και η ερμηνεία τους. Και έχει σημασία από ποιά οπτική γωνία κάνει κάποιος την ερμηνεία.
Ωστόσο, αναμένω με πολύ ενδιαφέρον την άποψή σου για το
πότε και το
πώς έπρεπε να παρθεί η πρωτοβουλία της δημιουργίας του αντιστασιακού μετώπου, και βέβαια από
ποιόν.
Καλό βράδυ.
-
