Η κληρονομιά του ΕΑΜ....

send

AVClub Fanatic
19 June 2006
30,947
Θεσσαλονίκη
Έκανε διαδηλώσεις το ΕΑΜ και δεν παραχώρησαν οι Γερμανοί στους Βούλγαρους όλη τη Μακεδονία;

Είχα την εντύπωση ότι διατηρούσαν το κεντρικό τμήμα της για την πρόσβαση στο Αιγαίο και τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων.
 
Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ στη Βόρεια Ελλάδα...

Εντελώς πρόχειρα και χωρίς να θέλω να αμφισβητήσω τα όσα παρέθεσε ο Βλάσης για την παρουσία του ΕΑΜ (και του ΕΛΑΣ) στη Βόρειο Ελλάδα, θα παραθέσω ένα χρονολόγιο, παρμένο από ιστοσελίδα της Καστοριάς (http://www.kastorianet.gr/krikis/), που δεν μου μοιάζει και πολύ φιλο-εαμική, για τις επιχειρήσεις και μάχες του ΕΛΑΣ στην Καστοριά, από ένα "πόνημα" κάποιου κ. Πάνου Κρίκη, συνταξιούχου δικηγόρου, Αρθρογράφου - Ιστορικού, Τ. Προέδρου Δ.Σ. Καστοριάς, που δημοσιεύτηκε στο υπ’ αριθ. 1442/19-11-2004 τεύχος της εβδομαδιαίας πολιτικής και οικονομικής Επιθεώρησης ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, της οποίας - λέει - ότι είναι τακτικός συνεργάτης:

8 Μαρτίου 1943
Στις 8 Μαρτίου 1943 αντάρτες του ΕΛΑΣ μπήκαν στο Άργος Ορεστικό Καστοριάς και σε συγκέντρωση των κατοίκων ανέλυσαν τους σκοπούς του ΕΑΜ. Σε συνέχεια άνοιξαν τις αποθήκες των στρατευμάτων κατοχής (Ιταλοβουλγαροκομιτατζήδων) και μοίρασαν στους κατοίκους στάρι. (Σ. Σ. τόμος 1ος, σελίδα 156 του παραπάνω "πονήματος").

13 Μαρτίου 1943
Τμήματα του ΕΛΑΣ της 9ης Μεραρχίας χτύπησαν αιφνιδιαστικά στο χωριό Ιεροπηγή Καστοριάς μεγάλη Ιταλική φάλαγγα που συνοδευόταν και από αεροπλάνα. Στη μάχη που ακολούθησε, οι Ιταλοί είχαν απώλειες 23 νεκρούς- (158)

29 Απριλίου 1943
Ιταλοί και Βουλγαροκομιτατζήδες έκαψαν τα χωριά της Καστοριάς Νεστόριο, Πεντάβρυσο, Βοτάνι, Μηλίτσα, Δισπηλιό, Βογατσικό, Γέρμα, Φωτεινή, Κορησσό. (167).

23 Ιουλίου 1943
Τμήμα του ΕΛΑΣ Δυτικής Μακεδονίας χτύπησε στο Άργος Ορεστικό Καστοριάς τους εξοπλισμένους από τους κατακτητές εθνοπροδότες (κομιτατζήδες) και τους εξόντωσε όλους. Την ίδια μέρα, τμήματα του Αρχηγείου ΕΛΑΣ περιοχής Καστοριάς, χτύπησαν φάλαγγα χιλίων περίπου Ιταλών και 300 Εθνοπροδοτών (κομιτατζήδων) που κινούνταν προς το χωριό Πεντάβρυσο. Σε 8ωρη μάχη ο ΕΛΑΣ απόκρουσε την εχθρική φάλαγγα και της προξένησε βαρειές απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες. (210).

31 Αυγούστου 1943
Τμήματα του ΕΛΑΣ Δυτικής Μακεδονίας (από Νομό Καστοριάς) χτύπησαν Γερμανική φάλαγγα στη γέφυρα του Αλιάκμονα. Οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν, με απώλειες 30 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. (225)

3 Οκτωβρίου 1943
Τμήματα της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Δυτ. Μακεδονίας, έπειτα από πολύωρη μάχη στο χωριό Λάγγα Καστοριάς απέκρουσαν Γερμανικό Τάγμα που με πέντε πυροβόλα και άρματα κινήθηκε προς τον τομέα αυτόν και το ανάγκασαν ν´ αποσυρθεί με απώλειες 8 νεκρούς και 17 τραυματίες. (255)

11 Ιανουαρίου 1944
Τμήματα του ΕΛΑΣ της ΙΧ Μεραρχίας χτύπησαν αιφνιδιαστικά τη νύχτα, Βουλγάρους κομιτατζήδες στο χωριό Μεσοποταμία Καστοριάς. Οι κομιτατζήδες είχαν δύο νεκρούς και πέντε τραυματίες. Πιάστηκαν 15 αιχμάλωτοι και πάρθηκε μεγάλη ποσότητα πολεμικού υλικού. (271)

24 Μαρτίου 1944
Τμήματα της ΙΧ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ χτύπησαν τους εξοπλισμένους από τον Κάλτσεφ συμμορίτες (κομιτατζήδες) στα χωριά Κολοκυνθού και Ποριά της Καστοριάς και τους προξένησαν αρκετές απώλειες. Πιάστηκαν 6 αιχμάλωτοι. (313)

4 Μαϊου 1944
Δύναμη 600 Γερμανών κινήθηκε επιθετικά προς Βαψώρι Καστοριάς, στην περιοχή Βιτσίου. Χτυπήθηκε από τμήματα της ΙΧ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ και αναγκάστηκε να συμπτυχθεί. Απώλειες του εχθρού : 41 νεκροί και 50 τραυματίες. (369)

25 Μαϊου 1944
Τμήματα της ΙΧ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ με συνδυασμένες επιχειρήσεις διαλύουν τις αντιδραστικές εστίες των Βουλγαροκομιτατζήδων στα χωριά της Καστοριάς, Μεσοποταμία, Κολοκυνθού, Ποριά, Σιδηροχώρι και Κεφαλάρι. Ο εχθρός είχε πολλούς νεκρούς…(16)

Υποθέτω ότι οι αριθμοί στις παρενθέσεις αναφέρονται στις σελίδες του "πονήματος"

Γενικά, πρέπει να επισημάνω κάποια πράγματα.

Κατ' αρχάς, αυτός είναι ο χάρτης - κατά τη Wikipedia - των ζωνών κατοχής από Γερμανούς, Ιταλούς και Βουλγάρους (Με κόκκινο οι Γερμανοί, με μπλε οι Ιταλοί και με πράσινο οι Βούλγαροι)

Gr-triple-occupation-gr.png


Φρονώ όμως ότι:
(α) Η Ιταλική κατοχή στο μεγάλο, γεωγραφικά, μέρος της κεντρικής και νότιας Ελλάδας που δείχνει ο χάρτης, δεν είναι αληθής, με την έννοια ότι στο μεγαλύτερο του μέρος η κατοχή ήταν διπλή, με την παρουσία των Γερμανών από πολύ έντονη έως και κυρίαρχη, άσχετα τί έλεγε η "συμφωνία" παραχώρησης.
(β) Οι περισσότερες επιχειρήσεις του αντάρτικου στην εν λόγω, υπό Ιταλική κατοχή, περιοχή στην πλειοψηφία τους είχαν Γερμανικούς και όχι Ιταλικούς στόχους.

Βε βάση λοιπόν τις παραπάνω εκτιμήσεις μου (διορθώστε με αν κάνω λάθος) είναι λογικό:

1) Η ανάπτυξη της ΕΑΜικης (και όχι μόνο) αντίστασης να ήταν επικεντρωμένη στην κεντρική και νότια Ελλάδα, που ήταν και ο κύριος όγκος των κατοχικών δυνάμεων
2) Η πορεία του πολέμου, συνδυασμένη με την πορεία ανάπτυξης και οργάνωσης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, αφού αυτή η τελευταία ξεκίνησε από την κεντρική Ελλάδα, επηρέασαν και τα δύο την εξάπλωση των δυνάμεων και επομένως και των επιχειρήσεων κατά των κατακτητών. Άρα, χρονικά προηγούνται οι επιχειρήσεις στην κεντρική Ελλάδα και λογικά έπονται αυτές στις υπόλοιπες περιοχές. Ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, από ότι γνωρίζουμε, καθυστέρησαν περίπου ένα με ενάμισυ χρόνο να εκδηλωθούν
3) Ωστόσο, τόσο από άποψη σημασίας όσο και από άποψη σφοδρότητας, όσες έγιναν, δεν υστερούσαν αυτών που έγιναν στην υπόλοιπη χώρα. Ειδικά, η Μάχη του Φαρδύκαμπου το Μάρτιο του 43, στη Σιάτιστα, θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη που έδωσε ο ΕΛΑΣ κατά των κατακτητών.
4) Την παρουσία και τη δράση του ΕΛΑΣ στη Βόρεια Ελλάδα αποτυπώνει με πολύ εμφατικό τρόπο το αντάρτικο τραγούδι "Ο Φρούραρχος της Καστοριάς", που χορεύεται σε ρυθμό καλαματιανού:

Ο φρούραρχος της Καστοριάς
τραβούσε τα μαλλιά του
σαν ήρθανε τ’ αντάρτικα
στην περιφέρειά του

Πάει το Άργος, πάει το Βλάτσι
Πάει και το Βογατσικό
Δεντροχώρι, Σκαλοχώρι
Πάει και το Νεστόριο

Τις βάρκες επιτάξανε
φοβούνται αποβάσεις
των Ανταρτών της Καστοριάς
με όλες τις δυνάμεις

Εδώ, με τον Κώστα ματζόπουλο, από το δίσκο του αξέχαστου Πάνου Τζαβέλλα "Τραγούδια από το Αντάρτικο Λημέρι"

Όμως, προκειμένου να παραθέσω περισσότερες πληροφορίες, υπόσχομαι να ψάξω στο αρχείο της ΠΕΑΕΑ, όπου υπάρχουν πολλές δημοσιευμένες αλλά και ανέκδοτες μαρτυρίες γαι τη δράση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στη Βόρεια Ελλάδα. Αυτά για τον - μερικό - φωτισμό της αλήθειας.
-
 

ΒΛΑΣΙΔΗΣ

AVClub Fanatic
19 June 2006
19,341
Θεσσαλονίκη
Re: Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ στη Βόρεια Ελλάδα...

Παναγιώτη καλησπέρα,

θα γράψω αυτό το μήνυμα κι ένα ακόμη το βράδυ και δεν θα γράψω άλλο για να μην μονοπολίσω τη συζήτηση. Όσα αναφέρεις είναι σωστά και θα μπορούσα να αναφέρω κι άλλα. Αλλά αφορούν τον ΕΛΑΣ κι όχι το ΕΑΜ. Ο τίτλος του θέματος είναι "Η κληρονομιά του ΕΑΜ" κι όχι η δράση του ΕΛΑΣ. Θα μου πεις έχει διαφορά; Προφανώς στη νότια Ελλάδα δεν έχει. Όμως εδώ πάνω είχε και μάλιστα αρκετή. Η οργανωτική δομή του ΕΑΜ εκτός του ΚΚΕ, ήταν σχεδόν ανύπαρκτη εκτός συγκεκριμένων σημείων.

Και ο ΕΛΑΣ δεν έμοιαζε απόλυτα με τον ΕΛΑΣ του Παρνασσού, της Γκιώνας και των Αγράφων. Τα τάγματα του SNOF Κι αργότερα του NOF υπήρξαν μόνο στη Μακεδονία, όχι στις άλλες περιοχές. Ήταν πολλά; Εξαρτάται πώς το εκτιμά κανείς. Δεν έχω απόλυτα κατασταλαγμένη άποψη.

Μετά τα αντίπαλα σώματα στην περίπτωση της Μακεδονίας δεν ήταν πιστά στα παλιά κόμματα, ήταν αντικομμουνιστές-πρόσφυγες, κυρίως από τον Πόντο. Τα ΜΑΥ στην ύπαιθρο επίσης αποτελούνταν από πρόσφυγες στην πλειοψηφία τους τουρκόφωνους. Όχι γερμανοντυμένους, όχι γερμανοεξοπλισμένους. Στις περισσότερες περιπτώσεις επρόκειτο για πρόσφυγες, που μπήκαν στα τάγματα προκειμένου να εναντιωθούν στην απειλή των Σλαβομακεδόνων, που είχαν ξεκινήσει αρχικά μαζί με το ΚΚΕ, στη συνέχεια αποχώρησαν κάνοντας χωριστό αντάρτικο και στο τέλος συνεργάστηκαν και πάλι μαζί του.

Άρα;;

Άρα αυτό που σου διηγούμαι δεν έχει μεγάλη σχέση με το ΕΑΜ όπως γεννήθηκε, αντρώθηκε και μεγαλούργησε σε κάποιες περιπτώσεις στη νότια Ελλάδα. Όμως αυτή δεν είναι η ιστορία του σε όλο τον ελλαδικό χώρο.

υστ. Κι εγώ γεννησιού νοτιοελλαδίτης είμαι, δεν είμαι κανένα κομπλεξικό της περιφέρειας. Στην Αθήνα γεννήθηκα και μέχρι τα 4 έμενα στην Εμμανουήλ Μπενάκη.
 

FINIX

AVClub Fanatic
22 November 2010
11,882
Συγνωμη αλλα δεν σε καταλαβαινω απο την μια κανεις υποδειξη στον Μελα οτι το νημα αναφερεται στον ΕΑΜ και οχι στον ΕΛΑΣ....και απο την αλλη ολα τα ποστ σου στο νημα κανουν αναφορα στον εμφυλιο!!!!
 

DIPIE

AVClub Fanatic
13 July 2007
17,257
Δεν μπορεί να γίνει τέτοιος διαχωρισμός.Δεν έχει νόημα κι ουσία.
 

send

AVClub Fanatic
19 June 2006
30,947
Θεσσαλονίκη
Απάντηση: Re: Απάντηση: Η κληρονομιά του ΕΑΜ....

Μιας και αναφερες τον Παπαγο και ρωτησες γιατι ο ΕΑΜ αργησε ενα μηνα (σου απαντησα οτι προφανως γινονταν διερευνητικες επαφες με ολους τους πολιτικους φορεις,ενω δημιουργηθηκαν και οργανωσεις προαγγελοι του ΕΑΜ,εσυ μπορεις να μου απαντησεις γιατι η Στρατιωτικη Ιεραρχια του Παπαγου αργησε 2 ολακερα χρονια?(και επεζησε 6 μηνες)..


Δεν νομίζω σοβαρά να περιμένεις ο αρχιστράτηγος του ΕΣ, επαγγελματίας στρατιωτικός του τακτικού στρατού και πρόσωπο που το γνωρίζουν οι πάντες, ο οποίος παραμένει μετά τη συνθηκολόγηση στην Αθήνα, να έχει την ίδια ευχέρεια να οργανώσει ....αντάρτικο? Ούτε και η οργάνωση αξιωματικών που σχηματίστηκε αργότερα γύρω του ήταν αντάρτικο. Πάντως κι αυτός κάτι έκανε, γι' αυτό και έμεινε δυο χρόνια σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όταν άλλοι συνεργάζονταν κανονικά με τον εχθρό.

Το βασικό που μπορεί να ψέξει κανείς τον Παπάγο είναι, θεωρώ, ότι διεξήγαγε τον πόλεμο στο Αλβανικό Μέτωπο από την Αθήνα. Επίσης, όπως ψέγουμε τον Τσολάκογλου για τη συνθηκολόγηση και την παράδοση της στρατιάς Ηπείρου στους Γερμανούς (δεν ήθελε να δώσει στους Ιταλούς νίκη την οποία δεν είχαν κερδίσει), αντίστοιχα θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι τελικά εξυπηρετούσαν οι διαταγές του Παπάγου, ο οποίος ουσιαστικά έδινε εντολές για νέες Θερμοπύλες και νέο Κούγκι, όταν ο αγώνας είχε ήδη χαθεί.
 

DIPIE

AVClub Fanatic
13 July 2007
17,257
Κάτι που πολλοί φαίνεται αγνοούν ή άλλοι υποτιμούν.

Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ είχε απελευθερώσει μεγάλο κομμάτι της Ελλάδας.



…«όλος ο κεντρικός όγκος που σχηματίζει τη ραχοκοκαλιά της Ελλάδας είναι εντελώς και εξ ολοκλήρου ανεξάρτητος από την επιρροή ή την επαφή με τις δυνάμεις κατοχής ή τη διοίκηση των Κουίσλινγκ στην Αθήνα. Τα σύνορα ανατολικά και δυτικά είναι αόριστα και διαφέρουν από καιρό εις καιρό ανάλογα με τη δραστηριότητα των δυνάμεων του Άξονα. Αλλά σε κανονικές συνθήκες διατρέχουν σχεδόν παράλληλα τα σύνορα της θεσσαλικής πεδιάδας, από τη μια πλευρά, και των κύριων κοιλάδων της Ηπείρου από την άλλη. Υπάρχουν, φυσικά, απομονωμένα κομμάτια απελευθερωμένων περιοχών σε όλη την Ελλάδα, αλλά αυτό είναι το μεγαλύτερο συνεχές κομμάτι και ξεκινά αδιάσπαστο από τη νότια Σερβία μέχρι κάτω στα βουνά της Γκιώνας και του Παρνασσού. Μέσα σε αυτό είσαι σε πλήρη ασφάλεια. Μπορείς να ταξιδέψεις από τη Φλώρινα μέχρι τις παρυφές της Αθήνας χωρίς τίποτα άλλο παρά μια άδεια από το ΕΑΜ».

Αυτήν την περιγραφή της Ελεύθερης Ελλάδας έδινε τον Αύγουστο του 1943 στην περίφημη έκθεσή του ο βρετανός ταγματάρχης Ντέιβιντ Γουάλας, προσθέτοντας: «Δεν είχα αντιληφθεί προτού πάω εκεί ο ίδιος πόσο μεγάλη είναι ή πόσο ελεύθερη». Αυτή η εικόνα αποτυπώνεται με εντυπωσιακό τρόπο σε πολλές εκθέσεις των Βρετανών αξιωματικών συνδέσμων στην ελληνική ένοπλη Αντίσταση. [...]
 
Last edited:

ΒΛΑΣΙΔΗΣ

AVClub Fanatic
19 June 2006
19,341
Θεσσαλονίκη
Re: Απάντηση: Re: Απάντηση: Η κληρονομιά του ΕΑΜ....

Ζητώ συγνώμη αν δημιουργώ παρεξηγήσεις.

Όμως μιλώ πολύ συγκεκριμένα. Στη νότιο Ελλάδα μπορούμε να μιλούμε για το ΕΑΜ και το μεγαλείο του. Το ίδιο και για τον ΕΛΑΣ. Στη βόρειο Ελλάδα το ΕΑΜ είχε ελάχιστη παρουσία εκτός των 2-3 μεγάλων αστικών κέντρων (τουλάχιστον σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα). Κι αναφέρομαι κυρίως στη Θεσσαλονίκη, ειδικά στις προσφυγικές συνοικίες (π.χ. Καλαμαριά), σε Κιλκίς και Κοζάνη (λόγω Ιωακείμ).

Ο ΕΛΑΣ αντίθετα είχε πολύ ισχυρή παρουσία και σε κάποιες περιοχές (π.χ. Γρεβενά) ήταν κυρίαρχος ήδη από τις αρχές του 1943 και στους κάμπους όχι μόνο στα βουνά. Ταυτόχρονα όμως δεν είχε το στοιχείο της ενότητας ή της επιδίωξης της ενότητας με τις άλλες δυνάμεις, αλλά ήταν έντονα συγκρουσιακός. Κι ο λόγος ήταν η κυρίαρχη (σε πολλές περιπτώσςεις μονοπώληση) παρουσία του ΚΚΕ και των στελεχών του. Είχε και διαφορετική καθοδήγηση σε σχέση με τη νότιο Ελλάδα, καθώς υπήρχε το Μακεδονικό Γραφείο με επιτρόπους από τον Τίτο ήδη από το 1943.

Αυτό σημαίνει ότι στη βόρειο Ελλάδα δεν είχαμε την ένδοξη αντίσταση, τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης του βουνού, τις τρομοκρατίες κλπ. με την ίδια σειρά και ένταση, όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά κάπως διαφορετικά. Επίσης η αντίσταση στην περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είχε διαφορετικά χαρακτηριστικά, ακόμη κι από την υπόλοιπη Μακεδονία.

Αυτές τις θέσεις καταθέτω στη συζήτηση.
 

DIPIE

AVClub Fanatic
13 July 2007
17,257
ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ...

Από τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα στην ιστορία της συγκρότησης της εξουσίας στην Ελεύθερη Ελλάδα ήταν η διαδικασία εκλογής του Εθνικού Συμβουλίου. Αν η ΠΕΕΑ ήταν το κυβερνητικό σχήμα της Ελεύθερης Ελλάδας, το Εθνικό Συμβούλιο ήταν το κοινοβούλιο που επικύρωνε την εξουσία της.
Η διαδικασία εκλογής ήταν πρωτόγνωρη από πολλές απόψεις.
Η σημαντικότερη ήταν αναμφισβήτητα, η χωρίς όρους συμμετοχή των γυναικών στην εκλογική διαδικασία, καθώς και των νέων άνω των 18 ετών.
Το ουσιαστικότερο όμως, ήταν αυτό που ακολούθησε: η πολιτική συγκρότηση, δηλαδή, της Ελεύθερης Ελλάδας με θεσμούς στελεχωμένους από εκλεγμένα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου και άλλα στελέχη της ΠΕΕΑ. Μέσω αυτών εδραιώθηκαν οι κοινωνικές συμμαχίες του ΕΑΜ.

Η προκήρυξη εκλογών προβλεπόταν από την ιδρυτική πράξη της ΠΕΕΑ.
Οι εκλογές ορίστηκαν για τις 23 Απριλίου 1944 και ήταν σίγουρα μια μαζική διαδικασία.
Αναπάντητο θα μείνει το ερώτημα πόσοι ακριβώς ψήφισαν, και θα πρέπει να αρκεστούμε στις εκτιμήσεις που αναφέρουν από 1.500.000 έως 1.800.000 ψηφοφόρουςΞ‡ όπου μπόρεσε να φτάσει η κάλπη, κυρίως στις ελεύθερες περιοχές και στις παρυφές της Ελεύθερης Ελλάδας, αλλά και στην κατεχόμενη ζώνη.
Συγκριτικά, στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιανουαρίου 1936 είχαν ψηφίσει 1.278.085 άτομα.

binianh.jpg
 

ΒΛΑΣΙΔΗΣ

AVClub Fanatic
19 June 2006
19,341
Θεσσαλονίκη
Re: Απάντηση: Η κληρονομιά του ΕΑΜ....


Η αποτροπή της αποχώρησης των Γερμανών από τη Μακεδονία και η αντικατάστασή τους από το βουλγαρικό στρατό πιστώνεται στις κύριες δράσεις του ΕΑΜ στη Μακεδονία μαζί με εκείνη της αποτροπής της αποστολής πολλών ανδρών για εργασία στα εργοστάσια της Γερμανίας. Και μιλώ για το πραγματικό ΕΑΜ κι όχι μόνο για τη σφραγίδα ΕΑΜ που μπορεί να χρησιμοποιούσε το ΚΚΕ ανά πάσα στιγμή και για κάθε χρήση.

Όμως όσα αναφέρει το άρθρο είναι μονομερή. Δηλαδή όντως οι Γερμανοί χρειάζονταν δυνάμεις για το ανατολικό μέτωπο, όντως σκέφτονταν να χρησιμοποιήσουν το βουλγαρικό στρατό, όντως ζορίστηκαν από τον ελληνικό ξεσηκωμό, αλλά δεν είναι αυτή όλη η αλήθεια.

Η αλήθεια είναι ότι ο Χίτλερ προσωπικά μπορεί μέχρι το Απρίλιο του 1941 να συμπαθούσε πολύ τον βασιλιά Μπόρις της Βουλγαρίας, αλλά αυτό δεν συνέχισε και τον Ιούνιο. Διότι τότε, μετά την κατάληψη της Ελλάδας, η Βουλγαρία ανακοίνωσε ότι προσαρτά επίσημα όλα τα εδάφη που είχε καταλάβει στη Σερβία και την Ελλάδα στο βουλγαρικό κράτος υπό τον Μπόρις. Αυτό δεν έγινε αποδεκτό με κανένα τρόπο από τους Γερμανούς και το μόνο που είπαν ήταν ότι θα διευθετηθεί με το τέλος του πολέμου. Γι αυτό και κράτησαν τη ζώνη στον Έβρο.

Επίσης σύμφωνα με την διδακτορική διατριβή του Στράτου Δορδανά http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/20569 οι Γερμανοί ουσιαστικά από τα μέσα του 1941 εκβιάζουν τις ελληνικές αρχές στη Μακεδονία ότι θα την παραδώσουν στο βουλγαρικό στρατό προκειμένου να είναι πειθήνιες και να πετύχουν αυτά που ήθελαν. Αυτή είναι μια διελκυστίδα μέχρι το 1943.

Όντως το καλοκαίρι του 1943 η Γερμανία ήθελε δυνάμεις για το ανατολικό μέτωπο αφού είχαν χάσει τον Φον Πάουλους και τις στρατιές του στο Στάλινγκραντ. Αλλά τί δυνάμεις; Πεζικό και βοηθητικούς όπως ήταν στην Ελλάδα; Όχι, διότι η σχεδιαζόμενη επίθεση στο ανατολικό μέτωπο έγινε με τεθωρακισμένα. Μιλώ για τη μάχη του Κουρσκ http://el.wikipedia.org/wiki/Μάχη_του_Κουρσκ , άρα οι δυνάμεις που διατηρούσαν μέχρι τότε στην Ελλλάδα ήταν ακατάλληλες για τέτοιες μάχες. Έτσι εκβιάζουν τις ελληνικές αρχές ότι θα φέρουν το βουλγαρικό στρατό στη Μακεδονία. Και πράγματι κάποια τμήματα ήρθαν μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν μάλιστα και φωτογραφίες τους στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Όμως ο Χίτλερ είναι πολύ καχύποπτος και πολύ δυσαρεστημένος με τον Μπόρις, ο οποίος δεν στέλνει πολλές μεραρχίες στο ανατολικό μέτωπο αλλά τις χρησιμοποιεί ως δυνάμεις κατοχής στη σερβική κι ελληνική Μακεδονία. Τον καλεί στο Βερολίνο και μετά την επιστροφή του στη Σόφια ο Μπόρις πεθαίνει (Αύγουστος 1943). Με το θάνατο του Μπόρις η βουλγαροκρατία άρχιζει να καταρρέει.

Ταυτόχρονα όμως κι αντίθετα με τους εκβιασμούς των Γερμανών, οι Γερμανοί όχι μόνον δεν αποσύρουν τις δυνάμεις τους από την Ελλάδα, αλλά αλλάζουν τις μονάδες. Οι Αυστριακοί και Σουδήτες φεύγουν, και στη θέση τους έρχονται ετοιμοπόλεμες και εμπειροπόλεμες μονάδες. Π.χ. έρχεται μια μεραρχία ορεινών καταδρομών και πάει στην Ήπειρο (όπου θα αρχίσει τις εκκαθαρίσεις των ανταρτών και θα πράξει τα εγκλήματα στις Λυγκιάδες και στην Άρτα), θα έλθει η 117η μεραρχία που θα χτυπηθεί από τους ΕΛΑΣ κι ΕΔΕΣ στη νότιο Ελλάδα και θα εκμηδενισθεί, θα έλθουν το 1ο και 2ο σύνταγμα των SS και θα μετατραπούν εδώ στην Ελλάδα στη μεραρχία των SS.

Φυσικα από τα μέσα του 1943 με την αποχώρηση των Ιταλών, με τον καλό συντονισμό των ΕΛΑΣ/ΕΔΕΣ από τους Βρετανούς, με την πληθώρα βρετανικών λιρών στην ύπαιθρο (true, not a myth), με την παραπλάνηση ότι η απόβαση θα γίνει στην Ελλάδα κι όχι στη Σικελία, ήταν ένα πολύ πολύ "ζωντανό" εξάμηνο. Αντίθετα η επαπειλούμενη βουλγαροκρατία στη Μακεδονία, μπορεί να ξεσήκωσε το λαό ( κι όντως έγινε αυτό, δεν αμφισβητείται) αλλά λόγω των ιστορικών εξελίξεων με το θάνατο του Μπόρις, τελικά πέρασε σε δεύτερη ή τρίτη μοίρα.
 
Last edited:

ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΓΓΟΓΙΑΝΝΗΣ

Super Moderator
Staff member
20 October 2007
17,883
Μεσευρώπη
Re: Απάντηση: Re: Απάντηση: Η κληρονομιά του ΕΑΜ....

Το βασικό που μπορεί να ψέξει κανείς τον Παπάγο είναι, θεωρώ, ότι διεξήγαγε τον πόλεμο στο Αλβανικό Μέτωπο από την Αθήνα. .

Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί αυτό ήταν κακό. Μήπως οι άλλοι αρχιστράτηγοι διοικούσαν από την πρώτη γραμμή;Ο Χίτλερ δεν είχε το αρχηγείο του στο Βερολίνο (και αργότερα στην Πολωνία); Ο Eisenhower δεν διοικούσε την εισβολή στην Ευρώπη από το Λονδίνο; Σε τι θα εξυπηρετούσε αν ήταν στα Γιάννενα ή τη Λάρισα το Αρχηγείο;
 

FINIX

AVClub Fanatic
22 November 2010
11,882
Re: Απάντηση: Re: Απάντηση: Η κληρονομιά του ΕΑΜ....

Δεν νομίζω σοβαρά να περιμένεις ο αρχιστράτηγος του ΕΣ, επαγγελματίας στρατιωτικός του τακτικού στρατού και πρόσωπο που το γνωρίζουν οι πάντες, ο οποίος παραμένει μετά τη συνθηκολόγηση στην Αθήνα, να έχει την ίδια ευχέρεια να οργανώσει ....αντάρτικο? Ούτε και η οργάνωση αξιωματικών που σχηματίστηκε αργότερα γύρω του ήταν αντάρτικο. Πάντως κι αυτός κάτι έκανε, γι' αυτό και έμεινε δυο χρόνια σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όταν άλλοι συνεργάζονταν κανονικά με τον εχθρό.

Το βασικό που μπορεί να ψέξει κανείς τον Παπάγο είναι, θεωρώ, ότι διεξήγαγε τον πόλεμο στο Αλβανικό Μέτωπο από την Αθήνα. Επίσης, όπως ψέγουμε τον Τσολάκογλου για τη συνθηκολόγηση και την παράδοση της στρατιάς Ηπείρου στους Γερμανούς (δεν ήθελε να δώσει στους Ιταλούς νίκη την οποία δεν είχαν κερδίσει), αντίστοιχα θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι τελικά εξυπηρετούσαν οι διαταγές του Παπάγου, ο οποίος ουσιαστικά έδινε εντολές για νέες Θερμοπύλες και νέο Κούγκι, όταν ο αγώνας είχε ήδη χαθεί.
Δεν τον εμποδισε ομως σε τιποτα τελικα η ιδιοτητα του αυτη στο να την οργανωσει εν τελει,υπαρχουν φημες μαλιστα που λενε οτι εστελνε τους αξιωματικους του στις ανταρτικες ομαδες που ηταν συνηθως αντιβασιλικες για να τις αλωσει εκ των εσω...
 

send

AVClub Fanatic
19 June 2006
30,947
Θεσσαλονίκη
Απάντηση: Re: Απάντηση: Re: Απάντηση: Η κληρονομιά του ΕΑΜ....

Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί αυτό ήταν κακό. Μήπως οι άλλοι αρχιστράτηγοι διοικούσαν από την πρώτη γραμμή;Ο Χίτλερ δεν είχε το αρχηγείο του στο Βερολίνο (και αργότερα στην Πολωνία); Ο Eisenhower δεν διοικούσε την εισβολή στην Ευρώπη από το Λονδίνο; Σε τι θα εξυπηρετούσε αν ήταν στα Γιάννενα ή τη Λάρισα το Αρχηγείο;

Δεν νομίζω να υπάρχει καμία αντιστοιχία με τα παραδείγματα που προτείνεις. Ο Χίτλερ, ως αρχηγός κράτους, δεν μπορεί να αποτελέσει αναλογία όχι για τον Παπάγο, αλλά ούτε καν για τον Μεταξά ή ακόμη και τον βασιλιά, καθώς ήταν κάτι πολύ παραπάνω από κεφαλή της κυβέρνησης, εξ ου και το προσωνύμιο Φύρερ: ο Χίτλερ ήταν κάτι σαν τον πατέρα των Γερμανών, και ο αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής του ΒΠΠ, σε σημείο να υπάρχουν σχέδια και απόπειρες εξόντωσής του με την πεποίθηση ότι παίρνοντας μια ζωή θα μπορούσε να τελειώσει ο πόλεμος.

Ούτε με τον Αιζενχάουερ μπορεί να υπάρξει σύγκριση, καθώς ήταν ο Ανώτατος Διοικητής όλων των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη (SHAEF), δύναμης η οποία περιελάμβανε 8 στρατιές και πάνω από 3-4 εκατομμύρια στρατιώτες, αριθμό υπερδεκαπλάσιο από τον Ελληνικό Στρατό που διοικούσε ο Παπάγος. Και διοικούσε αυτή τη δύναμη από το Λονδίνο, το οποίο ήταν το εγγύτερο στον εχθρό σημείο όπου θα μπορούσε λογικώς να στηθεί τέτοιο αρχηγείο, και όχι από τη Ουάσιγκτον. Και δεν έμεινε στατικό στο Λονδίνο το στρατηγείο, αλλά με την εξέλιξη των επιχειρήσεων μετακινήθηκε εγγύτερα στο μέτωπο, πρώτα στο Παρίσι και μετά στη Φραγκφούρτη.

Υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα στρατηγών, οι οποίοι διοικούσαν δυνάμεις αντίστοιχες ή και μεγαλύτερες του Παπάγου κυριολεκτικώς από την πρώτη γραμμή. Ο Γκουντέριαν, διοικητής της γερμανικής 2ης Στρατιάς Τεθωρακισμένων, με 6 μεραρχίες, έκανε συχνά μόνος τις αναγνωρίσεις του! Τα ίδια και ο Ρόμελ. Μια από τα ίδια και ο Πάττον.

Όταν το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων έμενε καθηλωμένο στα μέτωπα Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας, δεν είναι δυνατόν ο αρχιστράτηγος να διοικεί με διαταγές που εκδίδει από την Αθήνα, δίχως άμεση αντίληψη της τακτικής κατάστασης. Και στο τέλος, να ζητάει και Θερμοπύλες από πάνω. Όποιος ζητάει Θερμοπύλες κάθεται και ο ίδιος να πέσει φυλώντας αυτές, όπως ο Λεωνίδας.
 

ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΓΓΟΓΙΑΝΝΗΣ

Super Moderator
Staff member
20 October 2007
17,883
Μεσευρώπη
Ο Χίτλερ ήταν μαζί με όλα τα άλλα και Αρχηγός Στρατού, αν όχι στον τίτλο σίγουρα στην πράξη, αφού διηύθυνε κινήσεις στρατευμάτων μέχρι το επίπεδο του λόχου, σα να έπαιζε σκάκι. Θεωρητικά Αρχηγός Στρατού (OKW), ήταν ο Keitel, αλλά ούτε και αυτός έφυγε ποτέ από το Βερολίνο. Οι Αρχηγοί σχηματισμών, Στρατιών, μεραρχιών κλπ, είναι άλλο. Για τις Θερμοπύλες και τα παρόμοια συμφωνώ απόλυτα.