Κουβεντούλα με την AI
Αφορμή η συζήτηση μας παραπάνω.
Έτσι βάλθηκα να ψάχνω τι ρολόγια (Master Clocks) κυκλοφορούν στην αγορά. Εκτός από τα πανάκριβα ατομικά της Antelope και τα υπόλοιπα που βλέπουμε με δέος.
Πέτυχα ένα πολύ ενδιαφέρον. Που κάνει για στούντιο, αλλά σίγουρα κάνει και για τον ψαγμένο Χαϊφιντελά και Χαϊεντά! Που πιθανόν να βελτιώσει τον ήχο του, αν ταιριάζουν τα μηχανήματα του, φυσικά. Στα 1000 δολάρια δεν είναι φθηνό, αλλά ούτε και απρόσιτο. Και υπάρχει και το μικρότερο οικονομικώτατο
Mini αδελφάκι του.
Black Lion Audio Micro Clock MKIII XB Master Clock
Με παραξένεψαν οι S/PDIF έξοδοι συγχρονισμού. Τις άλλες (BNC) τις ξέρω, τις έχω χρησιμοποιήσει, είναι οι κλασσικές θύρες σήματος συγχρονισμού. Αλλά τις άλλες, τις AES/EBU, S/PDIF, Coaxial και οπτική, πρώτη φορά τις βλέπω. Συγχρονισμός από AES/EBU και S/PDIF; Πως, με ποιό τρόπο, τι θα συνδέσουμε;
Έτσι άρχισα ψιλή κουβέντα με την Κα AI. Δε μπορώ να πω, στα εγκυκλοπαιδικά τα καταφέρνει πολύ καλά!
Κεντρικό Ρολόι (Master Word Clock)
Ένα κεντρικό ρολόι λέξεων (master word clock) είναι μια συσκευή χρονισμού ακριβείας που χρησιμοποιείται σε ψηφιακά στούντιο ήχου για τον
συγχρονισμό πολλαπλών ψηφιακών συσκευών, διασφαλίζοντας ότι όλες οι συσκευές λειτουργούν με την ίδια ακριβώς συχνότητα δειγματοληψίας και χρονισμό. Αυτός ο συγχρονισμός αποτρέπει σφάλματα χρονισμού (γνωστά ως "jitter" ή τρεμόπαιγμα), τα οποία μπορούν να προκαλέσουν ακουστικά κλικ, θορύβους ("pops"), και απώλεια της στερεοφωνικής εικόνας και της καθαρότητας στις ηχογραφήσεις.
Λειτουργία και Σημασία
- Συγχρονισμός: Σε ένα στούντιο με πολλαπλές ψηφιακές συσκευές (μετατροπείς, μίκτες κ.λπ.), μία συσκευή πρέπει να οριστεί ως το κεντρικό ρολόι (master clock) και όλες οι άλλες πρέπει να "υποταχθούν" (slave) σε αυτό. Ένας αποκλειστικός γεννήτορας κεντρικού ρολογιού είναι συχνά πιο σταθερός και ακριβής από τα εσωτερικά ρολόγια μεμονωμένων συσκευών, βελτιώνοντας τη συνολική ποιότητα ήχου ολόκληρου του συστήματος.
- Μείωση Jitter: Ένα σήμα ρολογιού υψηλής ποιότητας και σταθερότητας ελαχιστοποιεί το jitter, γεγονός που βελτιώνει την ακρίβεια των διαδικασιών μετατροπής αναλογικού σε ψηφιακό (A/D) και ψηφιακού σε αναλογικό (D/A). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα καθαρότερο ήχο, πιο εστιασμένη στερεοφωνική εικόνα και φυσικό ήχο.
- Συνδεσιμότητα: Τα σήματα word clock μεταδίδονται συνήθως χρησιμοποιώντας ομοαξονικά καλώδια 75-ohm με βύσματα BNC, αν και οι πληροφορίες χρονισμού μπορούν επίσης να ενσωματωθούν σε άλλες μορφές όπως AES/EBU ή S/PDIF.
- Συγχρονισμός Βίντεο: Για την μεταπαραγωγή (post-production) και τη μουσική επένδυση ταινιών, τα κεντρικά ρολόγια μπορούν να συγχρονίσουν τη συχνότητα δειγματοληψίας του ήχου με το ρυθμό καρέ του βίντεο, υποστηρίζοντας διάφορες μορφές συγχρονισμού βίντεο (π.χ., NTSC, PAL, HD Tri-level sync).
Προτεινόμενα Προϊόντα
Κορυφαίες μάρκες στον επαγγελματικό χρονισμό ήχου περιλαμβάνουν τις Antelope Audio, Black Lion Audio, Mutec και Apogee.
- Antelope Audio 10MX:
- Διαθέτει ατομικό ταλαντωτή Ρουβιδίου για ασυναγώνιστη σταθερότητα και ακρίβεια.
- Χρησιμοποιεί τεχνολογία χρονισμού 4ης γενιάς Acoustically Focused Clocking (AFC) της Antelope για διαχείριση του jitter.
- Παρέχει δέκα εξόδους 10MHz και τέσσερις τυπικές εξόδους Word Clock, υποστηρίζοντας ρυθμούς δειγματοληψίας έως 768kHz.
- Antelope Audio OCX HD:
- Ένα ευέλικτο κεντρικό ρολόι που υποστηρίζει ρυθμούς δειγματοληψίας έως 768kHz και διαθέτει δέκα εξόδους Word Clock, τέσσερις εξόδους AES/EBU και είσοδο συγχρονισμού βίντεο.
- Διαθέτει εσωτερικό ταλαντωτή κρυστάλλου ελεγχόμενο από φούρνο (OCXO) και τεχνολογία AFC 64-bit.
- Black Lion Audio Revolution Clock XC:
- Γνωστό για τις κατοχυρωμένες με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τεχνολογίες Macro MMC και Suspended Oscillation, προσφέροντας εξαιρετικά σταθερό χρονισμό με χαμηλό jitter σε 14 εξόδους.
- Οι κριτικοί επαινούν την ικανότητά του να βελτιώνει σημαντικά τη συνολική ποιότητα ήχου σε μια ψηφιακή εγκατάσταση ήχου.
- Mutec REF10:
- Ένας γεννήτορας αναφοράς 10 MHz ποιότητας audiophile, γνωστός για τον χαμηλότερο θόρυβο φάσης του κλάδου, ο οποίος επηρεάζει άμεσα την εμπειρία ήχου και την καθαρότητα.
- Διαθέτει χειροποίητο OCXO και αποκλειστικό διπλό γραμμικό τροφοδοτικό για βέλτιστη απόδοση.
- Apogee Big Ben:
- Ένα μακροχρόνιο βιομηχανικό πρότυπο, που διαθέτει την τεχνολογία Apogee's C777 Clock και Adaptive Loop Filtering (ALF) για βελτιστοποίηση της απόδοσης του ρολογιού και επιθετική μείωση του jitter, ακόμη και από φτωχές πηγές.
- Προσφέρει ένα ευρύ φάσμα I/O, συμπεριλαμβανομένων 6 εξόδων Word Clock, AES, S/PDIF και οπτικών συνδέσεων, καθώς και μια υποδοχή επέκτασης για προαιρετικές κάρτες συγχρονισμού βίντεο ή FireWire.
Συγχρονισμός με S/PDIF
Ναι, οι συνδέσεις S/PDIF (Sony/Philips Digital Interface)
ενσωματώνουν αυτόματα το σήμα χρονισμού με τα δεδομένα ήχου, επιτρέποντας στις συνδεδεμένες συσκευές να συγχρονίζονται. Όταν συνδέονται δύο ψηφιακές συσκευές μέσω S/PDIF, η συσκευή λήψης εξάγει το ρολόι από το εισερχόμενο σήμα και κλειδώνει σε αυτό.
Πώς Λειτουργεί
- Σύνδεση: Ένα ενιαίο καλώδιο S/PDIF (είτε ομοαξονικό RCA είτε οπτικό TOSlink) μεταφέρει και τα δύο κανάλια στερεοφωνικού ήχου και τις ενσωματωμένες πληροφορίες χρονισμού.
- Ρύθμιση Master/Slave:
- Η κύρια συσκευή (master) πρέπει να ρυθμιστεί ώστε να χρησιμοποιεί το εσωτερικό της ρολόι.
- Η υποταγμένη συσκευή (slave) πρέπει να έχει την πηγή χρονισμού της ρυθμισμένη σε εξωτερικό S/PDIF (μερικές φορές επισημαίνεται ως "Digital In" ή απλώς "S/PDIF").
- Η ψηφιακή έξοδος της κύριας συσκευής συνδέεται με την ψηφιακή είσοδο της υποταγμένης συσκευής.
- Αυτόματος Συγχρονισμός: Η υποταγμένη συσκευή ανιχνεύει την εισερχόμενη ψηφιακή ροή και συγχρονίζει τις εσωτερικές της διαδικασίες με το ρυθμό χρονισμού της κύριας συσκευής (π.χ., 44.1 kHz, 48 kHz, κ.λπ.). Οι περισσότερες σύγχρονες συσκευές ανιχνεύουν αυτόματα και μεταβαίνουν στον εξωτερικό χρονισμό όταν λαμβάνουν έγκυρο σήμα.
Περιορισμοί
Ενώ το S/PDIF είναι βολικό για απλές εγκαταστάσεις δύο συσκευών, έχει περιορισμούς σε σύγκριση με ένα αποκλειστικό σύστημα word clock:
- Jitter (Τρεμόπαιγμα): Ο συνδυασμός του χρονισμού και των δεδομένων ήχου σε ένα ενιαίο σήμα καθιστά τη διαδικασία ανάκτησης του χρονισμού πιο ευάλωτη σε σφάλματα χρονισμού (jitter). Αυτό μπορεί να εισαγάγει ανεπαίσθητη υποβάθμιση του ήχου, ειδικά σε λιγότερο ακριβό εξοπλισμό με φτωχά κυκλώματα εξαγωγής χρονισμού.
- Διαδοχική Σύνδεση (Daisy-Chaining): Για συστήματα με περισσότερες από δύο συσκευές, η διαδοχική σύνδεση S/PDIF μπορεί να επιδεινώσει τα προβλήματα jitter και είναι γενικά λιγότερο σταθερή από τη χρήση ενός αποκλειστικού, πολλαπλών εξόδων γεννήτορα word clock.
- Ρυθμός Δειγματοληψίας/Αριθμός Καναλιών: Το S/PDIF περιορίζεται σε δύο κανάλια ήχου σε κοινούς ρυθμούς δειγματοληψίας (συνήθως έως 192 kHz), καθιστώντας το ακατάλληλο για συγχρονισμό πολλαπλών καναλιών όπως ADAT ή MADI.
- Μήκος Καλωδίου: Τα καλώδια S/PDIF (ειδικά τα οπτικά) έχουν μέγιστα συνιστώμενα μήκη πριν η υποβάθμιση του σήματος επηρεάσει τη σταθερότητα του συγχρονισμού.
Στα επαγγελματικά στούντιο με πολλαπλές ψηφιακές συσκευές, προτιμάται ένα αποκλειστικό
κεντρικό ρολόι που χρησιμοποιεί καλώδια BNC για την ανώτερη σταθερότητα και το ελάχιστο jitter. Ωστόσο, για απλές ρυθμίσεις δύο συσκευών, ο συγχρονισμός S/PDIF είναι μια βιώσιμη και αποτελεσματική μέθοδος.
Έξοδος S/PDIF Κεντρικού Ρολογιού: Σύνδεση με DAC και Λειτουργία
Ένα κεντρικό ρολόι (master clock) με έξοδο S/PDIF συνδέεται σε έναν Μετατροπέα Ψηφιακού σε Αναλογικό (DAC) χρησιμοποιώντας ένα ενιαίο καλώδιο, και ο DAC συγχρονίζεται αυτόματα με το ενσωματωμένο σήμα χρονισμού.
Βήματα Σύνδεσης
- Καλώδιο: Χρησιμοποιήστε ένα ενιαίο ομοαξονικό καλώδιο S/PDIF 75-ohm (βύσμα RCA) ή ένα οπτικό καλώδιο TOSlink, ανάλογα με τις διαθέσιμες θύρες. Συνιστάται ένα σωστό ομοαξονικό καλώδιο 75-ohm για καλύτερη απόδοση και διατήρηση της ακεραιότητας του σήματος.
- Φυσική Σύνδεση:
- Συνδέστε τη θύρα S/PDIF Out στην κύρια συσκευή χρονισμού (ή τη διεπαφή ήχου/πηγή που λειτουργεί ως master) με τη θύρα S/PDIF In στον DAC.
- Ρυθμίσεις (Κρίσιμο):
- Ρυθμίστε τη συσκευή master clock/πηγής ώστε να χρησιμοποιεί το Internal ρολόι της.
- Ρυθμίστε τον DAC (υποταγμένη συσκευή) ώστε να χρησιμοποιεί την πηγή χρονισμού External S/PDIF (αυτή η ρύθμιση μπορεί να φέρει την ετικέτα "Digital In" ή "S/PDIF Sync" σε ένα μενού ή μέσω ενός φυσικού διακόπτη). Οι περισσότερες συσκευές ανιχνεύουν αυτόματα το εισερχόμενο σήμα S/PDIF και κλειδώνουν σε αυτό.
Πώς Λειτουργεί ο Συγχρονισμός
Το σήμα S/PDIF λειτουργεί συνδυάζοντας τόσο τα δεδομένα ψηφιακού ήχου (δύο κανάλια) όσο και τις πληροφορίες χρονισμού (το ρολόι) σε μια ενιαία ροή δεδομένων.
- Μετάδοση: Η κύρια συσκευή παράγει το εξαιρετικά σταθερό σήμα χρονισμού και το ενσωματώνει στα δεδομένα ήχου.
- Λήψη: Ο DAC διαθέτει ένα τσιπ δέκτη S/PDIF που εξάγει το ενσωματωμένο ρολόι χρησιμοποιώντας ένα κύκλωμα που ονομάζεται Phase-Locked Loop (PLL) ή Κύκλωμα Κλειδώματος Φάσης.
- Συγχρονισμός: Το PLL συγκρίνει συνεχώς τη φάση του εισερχόμενου χρονισμού με τον εσωτερικό χρονισμό του DAC και προσαρμόζει τη λειτουργία του DAC ώστε να ταιριάζει ακριβώς με το χρονισμό της κύριας πηγής. Αυτό διασφαλίζει ότι κάθε δείγμα ήχου μετατρέπεται ακριβώς τη στιγμή που προοριζόταν, αποτρέποντας σφάλματα χρονισμού (jitter).
Βασικό Σημείο
Αυτή η ρύθμιση μεταδίδει
τόσο τον ήχο
όσο και το σήμα χρονισμού μέσω του
ίδιου καλωδίου. Σε αντίθεση με τις αποκλειστικές συνδέσεις BNC word clock, το S/PDIF είναι μια μορφή που περιλαμβάνει εγγενώς το ρολόι μέσα στη ροή δεδομένων.
Έξοδος S/PDIF Κεντρικού Ρολογιού: Σύνδεση με DAC και Λειτουργία (Το ρολόι δεν έχει εισόδους)
Μια συσκευή που περιγράφεται ως "κεντρικό ρολόι" με έξοδο S/PDIF αλλά χωρίς εισόδους
δεν μπορεί να λειτουργήσει ως κεντρικό ρολόι σε μια παραδοσιακή ρύθμιση, επειδή το S/PDIF απαιτεί τόσο τα δεδομένα ήχου όσο και το σήμα χρονισμού να είναι ενσωματωμένα στην ίδια ροή. Ένας αυτόνομος γεννήτορας κεντρικού ρολογιού παράγει
μόνο μια αναφορά χρονισμού, όχι ήχο.
Μια αποκλειστική συσκευή κεντρικού ρολογιού είναι μια συσκευή αναφοράς χρονισμού και μόνο. Για να συγχρονίσετε ένα σύστημα ήχου χρησιμοποιώντας S/PDIF, χρειάζεστε μια
συσκευή πηγής ήχου που μπορεί να δεχτεί μια εξωτερική είσοδο χρονισμού (όπως BNC word clock) και στη συνέχεια να εξάγει τον ήχο (με τον ενσωματωμένο, συγχρονισμένο χρονισμό) μέσω S/PDIF προς τον DAC.
Η Σωστή Ρύθμιση
Η συσκευή που περιγράφετε είναι πιθανότατα μια
πηγή ψηφιακού ήχου με εσωτερικό ρολόι (όπως ένα high-end CD transport ή streamer) και όχι ένας αποκλειστικός γεννήτορας κεντρικού ρολογιού. Υποθέτοντας ότι είναι μια πηγή ψηφιακού ήχου:
Σύνδεση
Χρειάζεστε ένα ενιαίο καλώδιο S/PDIF:
- Συνδέστε τη θύρα S/PDIF Out στη συσκευή πηγής σας (την οποία αποκαλείτε "κεντρικό ρολόι") με τη θύρα S/PDIF In στον DAC σας.
- Χρησιμοποιήστε ένα ομοαξονικό καλώδιο 75-ohm (βύσμα RCA) για καλύτερα αποτελέσματα ή ένα οπτικό καλώδιο TOSlink, ανάλογα με τις διαθέσιμες θύρες.
Πώς Λειτουργεί
- Μετάδοση Ήχου και Χρονισμού: Το σήμα S/PDIF μεταφέρει δύο κανάλια ψηφιακών δεδομένων ήχου, καθώς και τις πληροφορίες χρονισμού (το ρολόι) ενσωματωμένες στη ροή δεδομένων.
- Διαμόρφωση Master/Slave: Η συσκευή πηγής λειτουργεί ως master και χρησιμοποιεί το εσωτερικό της ρολόι για το χρονισμό των εξερχόμενων δεδομένων. Ο DAC λειτουργεί ως slave.
- Συγχρονισμός: Το εσωτερικό κύκλωμα του DAC χρησιμοποιεί ένα Phase-Locked Loop (PLL) για να εξάγει το σήμα χρονισμού από την εισερχόμενη ροή S/PDIF και να κλειδώσει τις εσωτερικές του λειτουργίες σε αυτόν τον χρονισμό. Αυτό διασφαλίζει ότι τα δείγματα μετατρέπονται με το σωστό ρυθμό, ελαχιστοποιώντας τα σφάλματα χρονισμού (jitter).
Ο Σκοπός ενός
Αποκλειστικού Κεντρικού Ρολογιού
Εάν έχετε έναν ξεχωριστό, αποκλειστικό γεννήτορα κεντρικού ρολογιού (ένα κουτί που εξάγει
μόνο σήματα αναφοράς BNC, AES/EBU ή S/PDIF και όχι ήχο), ο σκοπός του είναι διαφορετικός. Μια τέτοια συσκευή παρέχει μια ανώτερη αναφορά χρονισμού με χαμηλό jitter.
Σε αυτό το σενάριο, θα συνδέατε το κεντρικό ρολόι στην
πηγή ήχου που
έχει είσοδο BNC. Αυτή η πηγή στη συνέχεια μεταδίδει τον συγχρονισμένο ήχο μέσω S/PDIF στον DAC.
Συνοπτικά: Το S/PDIF περιλαμβάνει εγγενώς το σήμα χρονισμού. Ο DAC έχει σχεδιαστεί για να εξάγει αυτό το σήμα από την εισερχόμενη ροή δεδομένων ήχου και να κλειδώνει σε αυτό, οπότε η ίδια η σύνδεση αναλαμβάνει το συγχρονισμό.
Η έξοδος S/PDIF σε ένα κεντρικό ρολόι όπως το Black Lion Audio Micro Clock MKIII XB Master Clock: Πώς λειτουργεί;
Η έξοδος S/PDIF σε ένα αποκλειστικό κεντρικό ρολόι όπως το Black Lion Audio Micro Clock MKIII XB δεν μεταφέρει ήχο. Εξάγει ένα καθαρό, εξαιρετικά ακριβές
σήμα αναφοράς χρονισμού μορφής S/PDIF ("ψηφιακό μαύρο" / "digital black") σχεδιασμένο ειδικά για να κλειδώνει άλλες συσκευές που δεν διαθέτουν εισόδους BNC word clock, όπως καταναλωτικοί DACs ή ορισμένες παλαιότερες μονάδες ψηφιακών εφέ.
Πώς Λειτουργεί η Έξοδος S/PDIF
Η έξοδος S/PDIF σε ένα αποκλειστικό κεντρικό ρολόι λειτουργεί διαφορετικά από την έξοδο S/PDIF σε μια διεπαφή ήχου ή CD player:
- Μόνο Αναφορά Χρονισμού: Παράγει τη δομή της ροής δεδομένων S/PDIF, αλλά γεμίζει το τμήμα "δεδομένα ήχου" της ροής με ψηφιακά μηδενικά (σιωπή / digital black). Ο μοναδικός της σκοπός είναι να παρέχει το ενσωματωμένο σήμα χρονισμού με χαμηλό jitter.
- Ενσωματωμένο Ρολόι: Το πρωτόκολλο S/PDIF απαιτεί οι πληροφορίες χρονισμού να ενσωματώνονται στη ροή δεδομένων. Το κεντρικό ρολόι παράγει αυτήν τη ροή με τον εξαιρετικά σταθερό εσωτερικό του ταλαντωτή (το "XB" στην ονομασία αναφέρεται σε έναν κρυστάλλινο ταλαντωτή ελεγχόμενο από φούρνο, ή OCXO, ο οποίος είναι εξαιρετικά ακριβής).
- Έλεγχος Ρυθμού Δειγματοληψίας: Επιλέγετε τον επιθυμητό ρυθμό δειγματοληψίας (π.χ., 44.1 kHz, 96 kHz) στον μπροστινό πίνακα της μονάδας Black Lion, και η έξοδος S/PDIF μεταδίδει αυτήν τη συγκεκριμένη αναφορά χρονισμού. Η ομοαξονική έξοδος S/PDIF στο MKIII XB υποστηρίζει ρυθμούς δειγματοληψίας έως 192 kHz.
Σύνδεση με έναν DAC
Για να χρησιμοποιήσετε αυτήν την έξοδο για συγχρονισμό ενός DAC (Μετατροπέα Ψηφιακού σε Αναλογικό), θα χρησιμοποιούσατε τυπικά αυτήν τη ρύθμιση:
- Σύνδεση: Ένα ενιαίο ομοαξονικό καλώδιο 75-ohm συνδέει την S/PDIF Out στο κεντρικό ρολόι Black Lion με την S/PDIF In στον DAC σας. (Η οπτική S/PDIF είναι επίσης διαθέσιμη ως επιλογή στο ρολόι για συσκευές που την απαιτούν).
- Χρονισμός: Ρυθμίζετε την πηγή χρονισμού του DAC σε External S/PDIF (ή "Digital In"). Το εσωτερικό κύκλωμα Phase-Locked Loop (PLL) του DAC εξάγει το ακριβές σήμα χρονισμού από την εισερχόμενη ροή "ψηφιακού μαύρου".
- Ροή Ήχου: Χρειάζεστε ακόμα μια ξεχωριστή σύνδεση για να στείλετε το πραγματικό σήμα ήχου στον DAC.Αυτή είναι η κρίσιμη διαφορά από την κανονική χρήση S/PDIF.
- Το ρολόι BLA παρέχει μόνο το χρονισμό.
- Η πηγή ήχου σας (π.χ., υπολογιστής, streamer, διεπαφή ήχου) πρέπει να στείλει τον πραγματικό ήχο στον DAC, ίσως μέσω μιας ξεχωριστής αναλογικής σύνδεσης ή μιας διαφορετικής ψηφιακής σύνδεσης εάν είναι διαθέσιμη.
Ο στόχος της χρήσης ενός αποκλειστικού κεντρικού ρολογιού είναι ότι ο DAC μετατρέπει πλέον το σήμα ήχου χρησιμοποιώντας την ανώτερη αναφορά χρονισμού με χαμηλό jitter από τη μονάδα Black Lion, αντί να βασίζεται στο δικό του εσωτερικό ρολόι ή στο ρολόι που είναι ενσωματωμένο σε ένα τυπικό σήμα ήχου. Αυτό αποσκοπεί στη βελτίωση της καθαρότητας και της στερεοφωνικής εικόνας.
Οι απαντήσεις AI μπορεί να περιλαμβάνουν λάθη.
Μάθετε περισσότερα
Η απάντηση της Λειτουργίας AI είναι έτοιμη